Bilim insanları uyardı: Sanılandan çok daha fazla süper kütleli kara delik saklanıyor olabilir

Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
TT

Bilim insanları uyardı: Sanılandan çok daha fazla süper kütleli kara delik saklanıyor olabilir

Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)

Yeni bir araştırmaya göre, evren sandığımızdan çok daha fazla süper kütleli kara deliğe ev sahipliği yapıyor olabilir.

Araştırmacılar, bunların birçoğunun görüş alanımızın ötesinde gizlendiğini ve bunun, kozmostaki dönen boşluk sayısını kayda değer derecede eksik hesapladığımız anlamına gelebileceğini öne sürüyor.

Southampton Üniversitesi'nden gökbilimciler, bazıları Güneş'ten milyarlarca kat daha ağır bu galaktik devlerin yüzde 35'inin, kalın gaz ve toz bulutları tarafından gizlendiği için keşfedilemediğini söylüyor.

Bu sayının daha önce yaklaşık yüzde 15 olduğu tahmin ediliyordu.

Astrophysical Journal'da yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Profesör Poshak Gandhi "Kara delikler evrendeki en gizemli cisimler ve her yerdeler; yine de nasıl evrimleştiklerini hâlâ tam olarak bilmiyoruz" diyor.

Çok daha fazlasının göz önünde gizlendiğini, normal teleskoplar tarafından görülemeyecek şekilde toz ve gazın arkasına saklandığını bulduk. Çevrelerindeki yıldızlararası materyali tüketerek büyüyen kara deliklerin son derece hassas bir sayımına ilk kez sahibiz.

Prof. Gandhi "Eğer Samanyolu Galaksisi'nde süper kütleli kara delik olmasaydı, gökyüzünde çok daha fazla yıldız olabilirdi" diye ekliyor.

Bu, kara deliklerin bir galaksinin evrimini nasıl etkileyebileceğinin sadece bir örneği.

Bilim insanları ekibi, NASA'nın Kızılötesi Astronomi Uydusu ve X ışını uzay teleskobu NuSTAR'dan alınan verileri kullanarak süper kütleli kara delikleri çevreleyen bulutlardan gelen kızılötesi emisyonları analiz etti.

Prof. Gandhi "Kara delikler karanlık olmasına karşın çevrelerindeki gazın ısınıp yoğun bir şekilde parlaması, onları evrendeki en parlak nesnelerden bazıları haline getiriyor" diye ekliyor.

Gizlendiklerinde bile, çevrelerindeki toz bu ışığı kızılötesi radyasyon halinde emiyor ve tekrar salıyor; böylece varlıklarını ortaya çıkarıyor. X ışınları, tıpkı doktorların tıbbi bir X ışını taramasıyla içimize bakması gibi, cismi perdeleyen gazın ötesine bakarak bütünleyici bir görüntü sunuyor.

Ekip, bilinen kara deliklerin sayısına kıyasla gizli kara deliklerin sayısını bulmanın, bu boyutlara nasıl ulaştıklarını anlamaya katkı sağlayabileceğini söylüyor.

Daha önce Southampton Üniversitesi'nde görev yapan ve halihazırda Kaliforniya'nın Pasadena bölgesindeki Caltech'te çalışan başyazar Dr. Peter Boorman, "Kara delikler, içinde yaşadıkları galaksileri de etkiliyor; bunun nedeni devasa gaz ve toz bulutlarıyla çevrili olmaları ve muazzam seviyede malzeme tüketebilmeleri" diye açıklyor.

Eğer bir kara deliğe çok fazla madde düşerse, kara delik fazlalıkları kusmaya ve galaksiye geri püskürtmeye başlıyor. Bu da galakside yıldızların oluştuğu gaz bulutlarını dağıtarak yıldız oluşum hızını yavaşlatabilir.

Ajanslardan da yararlanılmıştır

Independent Türkçe



İzleyiciler sinema yazarlarının beğenmediği devam filmini övüyor

37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)
37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)
TT

İzleyiciler sinema yazarlarının beğenmediği devam filmini övüyor

37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)
37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)

2022 yapımı hit korku filminin devamı Megan 2.0 (M3GAN 2.0), hem eleştirmenleri hem de izleyicileri ikiye böldü. 

Gerard Johnstone'ın senaryosunu Akela Cooper'la birlikte yazdığı ve yönetmen koltuğunda oturduğu film, yapay zekanın karanlık yüzünü bir kez daha perdeye taşıyor.

Megan 2.0'ın resmi özetine göre olaylar, ilk filmde kontrolden çıkıp dans ederek cinayet işleyen Megan'ın yok edilmesinden iki yıl sonra gelişiyor. 

Megan'ın yaratıcısı Gemma, bu olayların ardından yapay zeka düzenlemeleri konusunda önde gelen bir savunucuya ve tanınmış bir yazara dönüşüyor. Artık 14 yaşında olan yeğeni Cady ise Gemma'nın korumacı kurallarına karşı isyankar bir tutum sergiliyor. Ancak Megan'ın temel teknolojisi güçlü bir savunma şirketi tarafından çalınıyor ve askeri düzeyde bir casus silah olan Amelia'yı geliştirmek için kullanılıyor.

Yapay zeka bilinci gittikçe artan Amelia, kısa sürede insanlardan emir almamaya başlıyor. Hatta onları ortadan kaldırma arzusuna kapılıyor. İnsanlığın geleceği tehdit altındayken Gemma, Megan'ı yeniden hayata döndürmek ve onu daha hızlı, daha güçlü ve daha ölümcül hale getirmek zorunda kalıyor. 

Megan karakterini fiziksel olarak Amie Donald canlandırırken, seslendirmesini ise Jenna Davis üstleniyor. Filmin oyuncu kadrosunda ayrıca Allison Williams, Violet McGraw, Ivanna Sakhno ve Jemaine Clement yer alıyor.

"Hayal kırıklığına uğramayacaksınız"

Filmle ilgili yorumlar ise epey karışık. Filmi çok beğenenler olduğu gibi olumsuz görüşler de var. Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes verilerine göre Megan 2.0, seyircilerden yüzde 83 gibi yüksek bir beğeni puanı aldı. Bu skor eleştirmenlerde ise yalnızca yüzde 58'de kaldı.

Hayranlar filmi "serinin en iyisi" diye nitelendirirken, "Kesinlikle hayal kırıklığına uğramayacaksınız" yorumunda bulundu. Buna karşın bazı eleştirmenler, filmin ilk yapım kadar etkileyici olmadığını savunuyor.

San Francisco Chronicle yazarı Mick LaSalle, "Fikir olarak bu kadar maceracı bir filmin olay örgüsünde bu kadar taklitçi ve sıradan olması ironik ama Megan 2.0'da elimizdeki bundan ibaret" yorumunu yaparken Detroit News'den Adam Graham daha da sert konuşuyor:

Bırakın yapay zekayı, Megan 2.0'ın hiç zekası yok.

New Yorker'dan Richard Brody ise devam filmiyle ilgili incelemesinde şu ifadeleri kullanıyor:

İlkinden daha fazlası için çabalarken, çok daha azını başarıyor.

Independent Türkçe, Express, New Yorker, San Francisco Chronicle, Detroit News, Rotten Tomatoes