Rocky Dağları'nda buzların erimesi sonucu binlerce yıllık bir ormanın kalıntıları ortaya çıktı.
ABD'nin Wyoming eyaletindeki Beartooth Platosu'nda arkeolojik çalışmalar yürüten bilim insanları, deniz seviyesinin yaklaşık 3 bin 100 metre üstünde en az 30 adet beyaz kabuklu çam ağacı (Pinus albicaulis) buldu.
Ancak Rocky Dağları'ndaki bu ağaçlar, kalıntıların saptandığı yerin yaklaşık 180 metre altında yaşıyor ve daha öteye geçmiyor.
Araştırmacılar, kalıntıların halkalarını sayıp radyokarbon tarihleme yöntemi kullanarak ağaçların 5 bin 950 ila 5 bin 440 yıl önce yaşadığını tespit etti.
Bulgularını hakemli dergi PNAS'te yayımlayan ekip, ağaçların yüksek yerlerde yetişmiş olmasının, bugünkünden daha sıcak bir iklime işaret ettiğini söylüyor. Araştırmacılar, muhtemelen sıcak mevsimdeki (mayıs-ekim) sıcaklıklar ortalama 6,2 dereceyken ağaçların büyüdüğünü hesapladı. Bu sıcaklıkların, 20. yüzyılın ortalarından sonlarına kadarki seviyelere yakın olduğunu söylüyorlar.
Bilim insanları daha sonra Kuzey Yarımküre'deki volkanik faaliyetlerin havaların soğumasına ve ağaçların yaşayabildiği alanı kısıtlamasına yol açtığını tahmin ediyor. Yanardağ patlamalarında salınan maddeler, güneş ışığını engelleyerek sıcaklığı düşürebiliyor.
Ancak yeni ortaya çıkan ağaçlar, öldükten hemen sonra buz tabakasıyla örtülmesi sayesinde binlerce yıl korunmuş.
Makalenin yazarlarından Cathy Whitlock, havanın ısınmasıyla buzun erimesi sonucu ağaçların ortaya çıktığını ifade ediyor. Gelecek yıllarda sıcaklıkların artmasıyla daha yüksek bölgelerde ağaçların ortaya çıkması muhtemel.
Montana Eyalet Üniversitesi'nden Whitlock "İnsan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle bu keşif yapıldı; artan sıcaklıklar, binlerce yıldır buz altında gömülen alanları ortaya çıkarıyor" diyerek ekliyor:
Bu tür keşifler bilimsel açıdan ilgi çekici olsa da ne yazık ki alpin ekosistemlerin iklim değişikliğine karşı ne kadar kırılgan olduğunu hatırlatıyor.
Bilim insanları bir ekosistemin binlerce yıl boyunca korunmasının pek sık rastlanan bir durum olmadığını söylüyor. Bu senaryoda gerçekleşmesinin bir nedeni, buzullar yerine, sabit kalan bir buz tabakasının altında sıkışması. Bu sayede buzun içindekiler hareket etmeden korunuyor.
Whitlock daha önce Rocky Dağları'ndaki buzların, 10 bin yıllık av aletlerini gün yüzüne çıkardığını belirtiyor.
Araştırmacılar yeni bulguların böylece Dünya'nın geçmişi hakkında önemli bilgiler sunmasını umuyor.
Arizona Üniversitesi'nden Kevin Anchukaitis, yer almadığı araştırma hakkında "Bu çalışma sadece 6 bin yıl önceki bu ormanlar hakkında değil, aynı zamanda onların var olmasını sağlayan iklim koşulları hakkında bilgi veren değerli bir 'zaman kapsülünü' çok zarif ve dikkatlice kullanıyor" diyor.
Independent Türkçe, IFLScience, New Scientist, PNAS
