Yeni keşfedilen deniz böceğine Darth Vader adı verildi

Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)
Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)
TT

Yeni keşfedilen deniz böceğine Darth Vader adı verildi

Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)
Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)

Bilim insanları Vietnam'da keşfettikleri devasa deniz böceğine Darth Vader adını uygun gördü.

Bathynomus cinsindeki devasa isopodlar genellikle denizlerin derinlerinde yaşadığı için incelenmesinde güçlükler var. 

Son yıllarda bazı Asya ülkelerinde pahalı bir yiyeceğe dönüşen bu deniz böceklerini, bilim insanları Vietnam'daki bir balık pazarından alarak inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi ZooKeys'te dün (14 Ocak) yayımlayan ekip, daha önce görmedikleri bir türle karşılaştıklarını saptadı.

Hanoi Üniversitesi araştırmacıları, hayvanın kafasının Yıldız Savaşları'nın (Star Wars) ünlü kötü karakteri Darth Vader'ın başlığına benzemesinden dolayı yeni türe Bathynomus vaderi adını verdi. 
 

xscdvfgth
2,62 kilogram ağırlığındaki Bathynomus jamesi, cinsin büyük türlerinden (Peter Ng)

Türünün büyük örnekleri arasında yer alan B. vaderi, 32,5 santimetre uzunluğa ve 1 kilogram ağırlığa sahip. Bu devasa deniz böceklerinin bilinen en büyük üyesi Bathynomus giganteus ise 50 santim uzunluğa ulaşabiliyor.

Akrabaları gibi etçil beslenen B. vaderi; yengeç, karides, balık gibi hayvanların yanı sıra balina leşlerini kemirerek besleniyor.

Yeni türe henüz sadece Spratly Adaları yakınlarında rastlandı fakat bilim insanları, Güney Çin Denizi'nin başka yerlerinde de yaşadığını düşünüyor.

Araştırmacılar, devasa isopodların yiyecek olarak popülerleşmesinin olumlu ve olumsuz sonuçlara yol açabileceğini düşünüyor. Hızla büyüyen pazarın, bu hayvanların varlığına tehdit oluşturabileceğinden endişeleniyorlar.

Diğer yandan derin deniz balıkçılığına karşı daha sıkı düzenlemeler getirilmesinin önünü açma potansiyeline de sahip.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, ZooKeys



Jeff Bezos'un 100 milyon dolar yatırım yaptığı uydu kayboldu

MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
TT

Jeff Bezos'un 100 milyon dolar yatırım yaptığı uydu kayboldu

MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)

Milyarder Jeff Bezos'un desteklediği bir metan izleme uydusunun operatörleri, aracın uzayda kaybolduğunu söyledi.

Mart 2024'te fırlatılan 88 milyon dolarlık MethaneSAT, 20 Haziran'da sinyali kaybolduğunda petrol ve doğalgaz üreten bölgelerdeki metan salımlarını ölçüyordu.

ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş Çevre Savunma Fonu (Environmental Defense Fund / EDF), operatörlüğünü yaptığı uydunun güç kaynağının kesildiğini ve "muhtemelen kurtarılamayacağını" ifade etti. Uydunun bilinen son konumu Norveç üzerindeydi.

Örgüt, Amazon'un kurucusunun oluşturduğu hayırsever bir girişim olan Bezos Dünya Fonu'nun (Bezos Earth Fund) verdiği 100 milyon dolarlık hibeyle MethaneSAT'i geliştirip fırlatmıştı.

EDF yaptığı açıklamada kayba rağmen bu görevin, metan salımları hakkında bir dizi kritik bulgu edindiğini belirtti.

Açıklamada, "Görev, bilimsel ve teknolojik başarısının yanı sıra hem endüstri hem de dünya çapındaki düzenleyiciler üzerindeki kalıcı etkisi açısından olağanüstü bir başarı sergiledi" ifadelerine yer verildi.

MethaneSAT sayesinde petrol ve doğalgaz üretim alanlarından salınan metanın dağılımı ve hacmi hakkında kritik bilgiler edindik. Ayrıca uzaydan gelen ölçümleri yorumlayıp bunları salınan metan hacimlerine dönüştürmek konusunda eşi benzeri görülmemiş bir beceri geliştirdik. Bu beceri diğer görevlerde de değerli olacak.

Metan salımlarının küresel çaptaki insan kaynaklı sıcaklık artışlarının yaklaşık üçte birine yol açtığı tahmin ediliyor.

Gelişmiş spektrometrelerle donatılan MethaneSAT, geniş bir alandaki metan seviyelerini düşük seviyelerde bile tespit etmeyi başararak dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biri haline geldi.

Uydu, bazı bölgelerde bildirilenden 10 kat daha yüksek seviyeleri gözlemleyerek dünya çapında metan salımlarının kayda değer derecede daha iyi anlaşılmasını sağlayan çeşitli bulgular elde etti.

Proje lideri Steven Hamburg mayısta LinkedIn'de paylaştığı bir gönderide "MethaneSAT olağanüstü veriler üretti" demişti.

MethaneSAT yeni bir şeffaflık ve sorun çözme çağını başlatıyor... Bu iddialı bir görev ve uzay görevleri zorludur. Ancak iklim de biz de bekleyemeyiz.

EDF, MethaneSAT'in çalışmalarını sürdürmek için başka bir uydu fırlatma ihtimalini henüz elemedi.
Independent Türkçe