Yeni keşfedilen deniz böceğine Darth Vader adı verildi

Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)
Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)
TT

Yeni keşfedilen deniz böceğine Darth Vader adı verildi

Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)
Araştırmacılar Bathynomus vaderi'nin kafasını ünlü karaktere benzetti (Nguyen Thanh Son)

Bilim insanları Vietnam'da keşfettikleri devasa deniz böceğine Darth Vader adını uygun gördü.

Bathynomus cinsindeki devasa isopodlar genellikle denizlerin derinlerinde yaşadığı için incelenmesinde güçlükler var. 

Son yıllarda bazı Asya ülkelerinde pahalı bir yiyeceğe dönüşen bu deniz böceklerini, bilim insanları Vietnam'daki bir balık pazarından alarak inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi ZooKeys'te dün (14 Ocak) yayımlayan ekip, daha önce görmedikleri bir türle karşılaştıklarını saptadı.

Hanoi Üniversitesi araştırmacıları, hayvanın kafasının Yıldız Savaşları'nın (Star Wars) ünlü kötü karakteri Darth Vader'ın başlığına benzemesinden dolayı yeni türe Bathynomus vaderi adını verdi. 
 

xscdvfgth
2,62 kilogram ağırlığındaki Bathynomus jamesi, cinsin büyük türlerinden (Peter Ng)

Türünün büyük örnekleri arasında yer alan B. vaderi, 32,5 santimetre uzunluğa ve 1 kilogram ağırlığa sahip. Bu devasa deniz böceklerinin bilinen en büyük üyesi Bathynomus giganteus ise 50 santim uzunluğa ulaşabiliyor.

Akrabaları gibi etçil beslenen B. vaderi; yengeç, karides, balık gibi hayvanların yanı sıra balina leşlerini kemirerek besleniyor.

Yeni türe henüz sadece Spratly Adaları yakınlarında rastlandı fakat bilim insanları, Güney Çin Denizi'nin başka yerlerinde de yaşadığını düşünüyor.

Araştırmacılar, devasa isopodların yiyecek olarak popülerleşmesinin olumlu ve olumsuz sonuçlara yol açabileceğini düşünüyor. Hızla büyüyen pazarın, bu hayvanların varlığına tehdit oluşturabileceğinden endişeleniyorlar.

Diğer yandan derin deniz balıkçılığına karşı daha sıkı düzenlemeler getirilmesinin önünü açma potansiyeline de sahip.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, ZooKeys



Golf sahası yakınında yaşamak, Parkinson riskini artırıyor

Araştırmacılar golf sahasından uzaklaştıkça Parkinson riskinin düştüğünü buldu (Unsplash)
Araştırmacılar golf sahasından uzaklaştıkça Parkinson riskinin düştüğünü buldu (Unsplash)
TT

Golf sahası yakınında yaşamak, Parkinson riskini artırıyor

Araştırmacılar golf sahasından uzaklaştıkça Parkinson riskinin düştüğünü buldu (Unsplash)
Araştırmacılar golf sahasından uzaklaştıkça Parkinson riskinin düştüğünü buldu (Unsplash)

Golf sahasına yakın yaşamakla Parkinson riski arasında bir korelasyon saptandı.

Parkinson hastalığı vücudun bazı bölümlerinde titreme, hareketlerde yavaşlama ve kaslarda sertleşmeyle kendini gösteren nörodejeneratif bir bozukluk. Uzmanlara göre hastalığın gelişiminde hem genetik hem de çevresel faktörler etkili. 

Daha önce yapılan araştırmalarda pestisitlere maruz kalmanın Parkinson riskini artırabileceğine dair sonuçlar elde edilmişti. 

Bilim insanları ABD'deki golf sahalarında yüksek seviyede pestisit kullanılmasından ve bu maddelerin suları kirletme ihtimalinden dolayı sahalara yakın yaşamanın Parkinson riskiyle bağlantısını araştırdı. 

Bulguları hakemli dergi JAMA Network Open'da 8 Mayıs Perşembe günü yayımlanan çalışmada ABD'nin 27 ilçesinde Parkinson tanısı alan 419 ve kontrol grubu görevi gören 5 bin 113 kişinin sağlık verileri incelendi. 

Araştırmacılar uydu görüntüleri ve katılımcıların adres bilgilerinden yararlanarak golf sahasına uzaklıklarını belirledi. 

Ekip ayrıca bölgedeki su hizmetlerinin etrafında golf sahası olup olmadığını da hesaba kattı. 

Bulgular, golf sahasına yaklaşık 1,6 kilometre mesafede yaşayanların, Parkinson'a yakalanma riskinin 10 kilometre veya daha uzakta yaşayanlara kıyasla yüzde 126 daha yüksek olduğunu gösteriyor. 

Golf sahasından 18 mile (yaklaşık 25 kilometre) kadar her 1 millik (yaklaşık 1,6 kilometre) mesafe artışında riskin yüzde 9 azaldığı kaydedildi. 

Araştırmacılar Parkinson'a yakalanma riskinin su kaynaklarının golf sahalarına yakınlığından da etkilendiğini buldu. İçme suyu kaynağı golf sahasına yakın olan kişilerin Parkinson'a yakalanma riski yüzde 92 daha fazla. 

Bulgular golf sahası yakınında yaşamakla Parkinson riskinin artması arasında bir neden-sonuç ilişkisi kurmuyor. Uzmanlar ayrıca Parkinson'a yol açan bütün risk faktörlerinin de hesaba katılmadığını ifade ediyor.

Ancak bilim insanları çalışmada bulunan güçlü bağlantı nedeniyle pestisit kullanımına dikkat çekiyor. Araştırmacılar, golf sahalarındaki pestisit kullanımının yanı sıra bölgedeki yeraltı sularının takip edilmesinin öneminin altını çiziyor.

ABD merkezli Parkinson Vakfı'ndan Dr. Michael Okun, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında şöyle diyor:

Bu golfle ilgili değil; pestisitler, çevre kaynaklı etkiler ve çoğu zaman fark edilmeyen önlenebilir risklerle ilgili. Eğer reaktif tedaviden proaktif önlemeye geçmezsek, bu yük yönetilemez hale gelecek.

Independent Türkçe, MedicalXpress, Newsweek, News Medical, JAMA Network Open