ABD'de TikTok yasağı VPN talebini uçurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

ABD'de TikTok yasağı VPN talebini uçurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

170 milyon Amerikalı tarafından kullanılan TikTok'un kapatılmasını gerektiren yasa öncesinde platform, Birleşik Devletler'de çalışmayı durdurdu ve uygulama mağazalarından kayboldu.

Seçilmiş başkan Donald Trump, pazartesi günü göreve başladıktan sonra TikTok'un yasağını "büyük olasılıkla" 90 gün erteleyeceğini söyledi ve TikTok, uygulamadaki kullanıcılara gönderdiği bir bildiride bu söze atıfta bulundu.

Uygulama, cumartesi gecesi geç saatlerde uygulamayı kullanmaya çalışan kullanıcıları, "ABD'de TikTok'u yasaklayan bir yasa yürürlüğe girdi. Ne yazık ki bu, TikTok'u şimdilik kullanamayacağınız anlamına geliyor. Şanslıyız ki Başkan Trump göreve gelir gelmez TikTok'u eski haline getirecek bir çözüm üzerinde bizimle birlikte çalışacağını belirtti. Lütfen takipte kalın" mesajıyla bilgilendirdi.

Video düzenleme uygulaması CapCut ve yaşam tarzı sosyal uygulaması Lemon8 dahil ByteDance'a ait diğer uygulamalar da cumartesi günü geç saatlerde ABD uygulama mağazalarında çevrimdışı ve kullanılamaz durumdaydı.

fvrgbthyjuc
Seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump, TikTok'a bir anlaşma yapması için daha fazla zaman tanıyabileceğini ima etti (George Walker IV/AP)

Kullanıcıların dünyanın dört bir yanındaki sunuculardan internete erişmesine olanak tanıyan popüler bir sanal özel ağ (VPN) olan NordVPN, "geçici teknik zorluklar yaşadığını" açıkladı.

Google Trends'e göre, ABD'li kullanıcıların TikTok'a erişimini kaybetmesinden sonraki dakikalarda internette yapılan "VPN" aramaları fırladı.

VPN'ler kullanıcıların cihazlarının konumunu değiştirerek internet sitelerine farklı bir ülke ya da konumdaymış gibi görünmesini sağlıyor.

Bu, akıllı telefon, tablet veya bilgisayarın gerçek IP adresini karıştırmak ve gizlemek için trafiği çeşitli farklı internet sunucuları üzerinden yeniden yönlendirerek çalışıyor.

VPN'ler özel bir bağlantı sunarak gazeteciler, ifşacılar ve internet faaliyetlerini internet şirketlerinden, güvenlik kurumlarından ve bilgisayar korsanlarından gizlemek isteyen diğer kişi veya kuruluşlar için popüler bir araç haline geldi.

Son yıllarda büyük veri ihlallerinde yaşanan önemli artış da VPN'leri özel bilgilerini çevrimiçi ortamda daha iyi korumak isteyen internet kullanıcıları arasında giderek daha popüler hale getirdi.

Bazı VPN hizmetleri kullanıcılardan ücret talep ederken, birçoğu da üzerinden geçebilecek veri miktarını sınırlayan ücretsiz versiyonlar sunuyor.

Opera gibi bazı internet tarayıcıları, gizliliğe önem veren kullanıcılara uyum sağlamak için platformlarına ücretsiz VPN bile entegre ediyor. Invizbox gibi diğer VPN'ler, üzerinden geçen tüm internet trafiğini gizlemek için bir yönlendiriciye takılabilen donanım biçiminde.

Independent Türkçe



"Havacılık eğitimi almadan uçak indirebilirim" diyen erkeklerin oranı kadınlardan iki kat fazla

Pilotlar, uçağı kontrol etmeyi öğrenmek için teorik ve pratik eğitimlerden geçiyor (Reuters)
Pilotlar, uçağı kontrol etmeyi öğrenmek için teorik ve pratik eğitimlerden geçiyor (Reuters)
TT

"Havacılık eğitimi almadan uçak indirebilirim" diyen erkeklerin oranı kadınlardan iki kat fazla

Pilotlar, uçağı kontrol etmeyi öğrenmek için teorik ve pratik eğitimlerden geçiyor (Reuters)
Pilotlar, uçağı kontrol etmeyi öğrenmek için teorik ve pratik eğitimlerden geçiyor (Reuters)

Seyahat ettiğiniz uçağı, acil durumda indirebileceğinizi düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz.

2023'te ABD'de yapılan bir ankette, katılımcıların neredeyse üçte ikisi, hiçbir havacılık eğitimi almamış olmasına rağmen yolcu uçağını indirebileceğini öne sürmüştü. 

Erkeklerin bu konudaki kendine güveni yaklaşık yüzde 50 olarak kaydedilirken, kadınlardaki oran yüzde 20'ydi. 

Ankette kendine "çok güvenen" erkeklerin oranı yüzde 20, kadınlarınsa yüzde 7 olarak saptandı. Diğer yandan kendine "pek veya hiç güvenmeyen" erkeklerin oranı yüzde 46'ydı. Kadınlarda ise bu oran yüzde 71 olarak kaydedildi.

Acil durumda uçak indirip indiremeyeceğine "emin olmayan" kişilerin oranı iki cinsiyet arasında pek bir fark göstermedi; erkeklerde yüzde 9 ve kadınlarda yüzde 10 çıktı.

Ancak uzmanlar, bir yolcu uçağını indirmenin göründüğü kadar kolay olmadığını belirtiyor.

Tecrübesiz bir yolcunun, acil durumlarda uçağı başarıyla indirdiği durumlar nadir de olsa yaşanabiliyor. Fakat Griffith Üniversitesi'nde havacılık alanında çalışan bilim insanları Conversation için kalame aldıkları yazıda, bu vakalarda çoğunlukla küçük uçaklar kullanıldığını söylüyor.

Pilotlar yolculuk sırasında büyük ölçüde otomatik pilot kullanıyor. Ancak uçak kullanmanın belki de en zor kısımları olan iniş ve kalkışta aracı kendileri yönetiyor. Uzmanlar, iniş veya kalkışta otopilot kullanmanın epey nadir bir durum olduğunu ifade ediyor.

Kalkış sırasında yeterli kaldırma kuvveti oluşturana kadar aracın hız kazanması gerekiyor ve pilot, kalkış hızına ulaşana kadar uçağı pistte tutarken birden fazla aletle ilgileniyor.

İniş esnasındaysa pilotun bir yandan uygun hızı korurken, diğer yandan vites ve flap ayarlarını yönetmesi, hava trafiği kurallarına uyması, trafik kontrolüyle iletişim kurması gerekiyor.

Griffith Üniversitesi ekibi "Uçak piste yaklaştığında pilot, yüksekliğini doğru bir şekilde değerlendirmeli, gücü azaltmalı, alçalma oranını ayarlamalı ve pistin doğru alanına inmeli" diye yazıyor:

Yere değince pistin sonuna gelmeden uçağı tamamen durdurmak için frenleri kullanıp itiş gücünü tersine çeviriyorlar. Tüm bunlar sadece birkaç dakika içinde gerçekleşiyor.

Bütün bunları yapmanın uzun bir eğitim sayesinde mümkün olduğunu ifade eden ekip, tecrübesiz biri için uçağı indirmenin epey zor olacağını belirtiyor.

Pilotlar ilk olarak uçuşa hazırlık, aerodinamik, uçuş güvenliği, meteoroloji ve navigasyon gibi pek çok konuda eğitim alıyor. 

Daha sonra bir eğitmenle birlikte uçağı kontrol etmeyi, indirip kaldırmayı, manevra yapmayı öğreniyorlar. Pratik eğitim süreci, genellikle 40 ila 60 saat sürüyor.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne göre havayollarında çalışmak isteyen kişiler, ortalama 18 ay eğitime tabi tutuluyor.

Uzmanlar ayrıca pilotların, kullacakları uçak türüne göre farklı eğitimlerden geçtiğini söylüyor. Griffith Üniversitesi ekibi bütün bunlardan dolayı şu ifadeleri kullanıyor:

Uçuşun temellerini bile öğrenmediyseniz, hava trafik kontrolünün yardımıyla bir yolcu uçağını başarılı bir şekilde indirme şansınız sıfıra yakın.

Independent Türkçe, Conversation, YouGov, Northfly, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü