Kıyamet Günü Saati, Trump'ın göreve başlamasından bir hafta sonra gece yarısına bir saniye daha yaklaştı

Atom Bilimcileri Bülteni'nin yelkovanın yerini açıklamasının ardından Washington'daki ABD Barış Enstitüsü'nde düzenlenen basın toplantısında gösterilen Kıyamet Günü Saati, küresel gelişmelerin nükleer felaket olasılığı açısından ne anlama geldiğine işaret ediyor. (Reuters)
Atom Bilimcileri Bülteni'nin yelkovanın yerini açıklamasının ardından Washington'daki ABD Barış Enstitüsü'nde düzenlenen basın toplantısında gösterilen Kıyamet Günü Saati, küresel gelişmelerin nükleer felaket olasılığı açısından ne anlama geldiğine işaret ediyor. (Reuters)
TT

Kıyamet Günü Saati, Trump'ın göreve başlamasından bir hafta sonra gece yarısına bir saniye daha yaklaştı

Atom Bilimcileri Bülteni'nin yelkovanın yerini açıklamasının ardından Washington'daki ABD Barış Enstitüsü'nde düzenlenen basın toplantısında gösterilen Kıyamet Günü Saati, küresel gelişmelerin nükleer felaket olasılığı açısından ne anlama geldiğine işaret ediyor. (Reuters)
Atom Bilimcileri Bülteni'nin yelkovanın yerini açıklamasının ardından Washington'daki ABD Barış Enstitüsü'nde düzenlenen basın toplantısında gösterilen Kıyamet Günü Saati, küresel gelişmelerin nükleer felaket olasılığı açısından ne anlama geldiğine işaret ediyor. (Reuters)

 

İklim değişikliği, nükleer tehdit ve dezenformasyon karşısında, 1947'den bu yana gezegende büyük bir felaketin yaklaştığını sembolize eden Kıyamet Günü Saati, dün gece yarısına bir saniye daha yaklaştırıldı. Saatin gece yarısına yaklaşması tehlikenin daha da artması anlamına geliyor.

Her yıl bu saatin ibrelerinin ayarlanmasından sorumlu olan Atom Bilimcileri Bülteni'ndeki bilim adamları, geçen yıl 90 saniye olan bu sembolik gece yarısına olan zaman mesafesini 89 saniye olarak belirledi.

Eski liderlerden oluşan The Elders grubunun başkanı olan eski Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos, ‘Kıyamet Günü Saati’nin felakete tarihinde hiç olmadığı kadar yakın olduğunu’ söyledi. Santos, Washington'da düzenlediği basın toplantısında “Saat, karşı karşıya olduğumuz varoluşsal tehditlere ve saati geri çevirmek için birlik ve cesur liderlik ihtiyacına işaret ediyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre yeni saatin ayarlanması, kabul görmüş uluslararası iş birliği normlarını yerle bir eden Donald Trump'ın göreve başlamasından bir hafta sonra gerçekleşti.

Santos, ABD'nin yeni başkanının Rusya ve Çin ile diplomasiyi kullanma vaatlerini memnuniyetle karşılarken, Paris İklim Anlaşması ve Dünya Sağlık Örgütü'nden (WFP) çekilmesini kınadı.

Diğer yandan uzmanlar, rekor sıcaklıkların yaşandığı bir yılın ardından iklim değişikliğinin gezegen üzerindeki kötüleşen etkisi konusunda uyarıda bulundu.

Santos ayrıca dezenformasyonla ve ‘birbirine son derece bağlı dünyamızda yaygınlaşan komplo teorilerinin güçlendirilmesiyle’ mücadele için ‘acil eylem’ çağrısında bulundu. Santos, “Güvensizlikteki bu endişe verici artış, büyük ölçüde henüz tam olarak anlayamadığımız yeni teknolojilerin kötü niyetli ve pervasızca kullanılmasından kaynaklanıyor” dedi.

Saat en son 2023 yılında, nükleer güç Rusya'nın Şubat 2022'de komşusu Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından 10 saniye ileri alınarak gece yarısından 90 saniye önceye getirilmişti. Kıyamet Günü Saati olarak adlandırılan metaforik gösterge 1947 yılında, İkinci Dünya Savaşı sırasında oluşan iki blok arasında artan nükleer tehdit ve artan gerilim karşısında oluşturuldu.

Kurulduğu yıl saat gece yarısından 7 dakika öncesine ayarlanmıştı. O zamandan bu yana Chicago merkezli kuruluşun üyeleri kriterlerini salgın hastalıklar, iklim krizi ya da hükümetlerin dezenformasyon kampanyalarını da kapsayacak şekilde genişletti.



Gen düzenlemeyle üretilen iki babalı fareler yetişkinliğe ulaştı

Araştırmacılar iki erkeğin hücrelerini kullanarak fare (solda) dünyaya getirdi (Cell Stem Cell)
Araştırmacılar iki erkeğin hücrelerini kullanarak fare (solda) dünyaya getirdi (Cell Stem Cell)
TT

Gen düzenlemeyle üretilen iki babalı fareler yetişkinliğe ulaştı

Araştırmacılar iki erkeğin hücrelerini kullanarak fare (solda) dünyaya getirdi (Cell Stem Cell)
Araştırmacılar iki erkeğin hücrelerini kullanarak fare (solda) dünyaya getirdi (Cell Stem Cell)

Bilim insanları gen düzenleme tekniğiyle iki babası olan fareler üretti. Hayvanların yetişkinliğe ulaştığı yeni çalışmanın, rejeneratif tıbba katkı sunması bekleniyor.

2023'te Japonya'dan bilim insanları, erkek farelerden aldıkları hücre ve spermleri kullanarak iki babası olan fareler dünyaya getirmişti. 

Farelerin sağlıklı ve normal uzunlukta bir yaşam sürdüğü, yetişkinliğe ulaştığı, hatta kendi yavrularını doğurduğu bildirilmişti.

Çinli bir araştırma ekibiyse yeni çalışmada başka bir yönteme başvurdu.

Bilim insanları ilk başta dişi bir fareden alınan olgunlaşmamış yumurtadan DNA'yı çıkardı. Ardından yumurtaya sperm ekleyerek embriyo kök hücrelerini büyüttüler. Bu embriyo kök hücreleri, erkek bir fareden alınan spermle birlikte ikinci bir yumurtaya enjekte edildi. Böylece döllenmiş yumurta, iki erkeğin DNA'sına sahip bir fare yavrusuna dönüştü.

Bulguları hakemli dergi Cell Stem Cell'de dün (28 Ocak) yayımlanan çalışmanın en önemli adımıysa kök hücrelerin genetiğinin düzenlenmesiydi. 

Bir gen, hem anne hem de babadan alındığı zaman bunlardan biri baskılanıyor, yani aktif bir şekilde ifade edilmiyor ve sadece biri çalışmaya devam ediyor.

İki erkekten alınan DNA'yla embriyo oluşturmaya çalışınca, çok fazla baba geni aktif kaldığı ve anne geni bulunmadığı için ortaya baskılama sorunları çıkabiliyor. 

Bilim insanları, yeni çalışmada bu türden 20 geni düzenleyerek iki babalı farelerin üretilmesini sağladı. 

Çin Bilimler Akademisi'nden Wei Li, ortak yazarı olduğu çalışma hakkında "Genel olarak baskılanmış genlerin memelilerin tek cinsiyetin hücreleriyle üremesini engelleyen bir 'kilit' görevi gördüğü düşünülüyor. Ancak geniş çapta kabul gören bu hipotez daha önce kesin olarak kanıtlanmamıştı" diyor.

Araştırmacılar bu baskılanmış gen sorununun, iki babalı üremede, iki anneli olana kıyasla aşılması daha zor bir engel olduğunu söylüyor. Daha önce iki annesi olan fare dünyaya getirilmişti.

Michigan Eyalet Üniversitesi'nden Keith Latham, yer almadığı araştırma hakkında "Çalışmayı takdir ediyorum, bunun önemli bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum" diyerek ekliyor: 

Bu, baskılamanın biyolojisini anlamada ileriye doğru atılmış bir diğer önemli adım.

Ancak dünyaya gelen farelerde birtakım davranışsal ve gelişimsel sorunlar gözlemlendi. Ayrıca beklenenden daha kısa yaşadılar ve yetişkinliğe ulaşsalar da kısır oldukları tespit edildi.

Yine de bulguların çeşitli alanlarda fayda sağlaması bekleniyor. Japonya ekibine liderlik eden Katsuhiko Hayashi "Onların çalışmasıyla bizimki arasındaki temel fark, yavru üretmek için genom düzenlemesinin kullanılmasında yatıyor" diyor:

Bununla birlikte yeni araştırma, memeli gelişimi ve üreme teknolojilerinde genomik baskılamanın işlevinin daha iyi anlaşılmasına önemli katkı sağlıyor.

Yeni çalışmanın başyazarı Zhi-kun Li kullandıkları tekniğin, embriyonik kök hücrelerden farklı türlerde hücre üretme becerisini ilerlettiğini ve bunun rejeneratif tıpta kritik rol oynadığını ifade ediyor.

Li "Nesli tükenmekte olan türler için bu teknik, karmaşık kök hücre farklılaşma süreçlerine dayanmadan tek cinsiyetin hücreleriyle üreme yoluyla yavru üretmede potansiyel bir yöntem sağlıyor" diye ekliyor.

Araştırmacılar farelerdeki sorunları ortadan kaldırmak ve farklı hayvanlarda yöntemi test etmek amacıyla çalışmalarını sürdürmeyi planlıyor.

Independent Türkçe, Live Science, Reuters, Cell Stem Cell, Guardian, BBC Türkçe