Bilim insanları "bugüne kadarki en kapsamlı çalışmayı" yürüterek esrar tüketiminin, kritik önemdeki çalışma belleğine zarar verdiğini tespit etti.
Çalışma belleği, bir problem üzerinde çalışırken bilgiyi zihinde tutma ve kullanma becerisini ifade ediyor.
Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Joshua Gowin, trafikte araba kullanırken kör noktayı kontrol etmenin buna örnek olarak verilebileceğini söylüyor:
Önünüze dönünce, şerit değiştirmek isteyip istemediğinize dair iyi bir karar vermek için kör noktada ne gördüğünüzü hatırlamanız gerekiyor.
Çalışma belleğinin zarar görmesi bu bilgileri hatırlamayı zorlaştırdığı için ciddi tehlikeler yaratabilir.
Gowin ve ekip arkadaşları esrar tüketiminin bilişsel becerileri nasıl etkilediğini görmek için kapsamlı bir çalışma yürüttü ve bulgularını hakemli dergi JAMA Network Open'da dün (28 Ocak) yayımladı.
Araştırmacılar, esrarla beyin fonksiyonları ilişkisini incelemek için kullanılan en büyük veri setini içerdiğini söyledikleri çalışmada, 2012-2015 döneminde yaklaşık bin kişiyi testlerden geçirdi.
Yaşları 22'yle 36 arasında katılımcılar eskiden veya çalışma sırasında esrar kullanmış kişilerdi. Hayatları boyunca en az bin kez esrar tüketenler ağır ve 10 ila 999 kez tüketenler orta seviye kullanıcı diye tanımlandı. 10 seferden az tüketenler esrar kullanmayanlar olarak kabul edildi.
Katılımcılardan idrar örneği alan araştırmacılar, bu sayede en son ne zaman esrar kullandıklarını belirledi.
Ardından katılımcılar bilişsel becerilerini ölçen 7 ayrı testten geçirildi. Bu testlerde çalışma belleğinin yanı sıra duygusal tepkiler, dil ve motor becerileri gibi işlevler değerlendirildi.
Araştırmacılar esrar kullanımının beynin karar verme, hafıza, dikkat ve duygusal işlemlerden sorumlu bölgelerindeki beyin aktivitesini azalttığını tespit etti. Ancak istatistiksel açıdan kayda değer tek bulgu, çalışma belleğinin etkilenmesiydi.
Ağır kullanıcıların yüzde 63'ü ve kısa süre önce esrar tüketenlerin yüzde 68'inin beyin aktivitesinin, çalışma belleği testleri sırasında düştüğü kaydedildi.
Gowin, "Diğer yandan kısa süre önce kullananlarla kronik kullanıcıları karşılaştırdığımızda, çalışma belleğiyle ilgili sorunlar ikinci grupta daha baskındı" diyor.
Bu grubun beyin aktivitesinde hiç kullanmayanlara kıyasla yüzde 14 azalma kaydedildi.
Bilim insanları bulguların alkol tüketimiyle açıklanmadığını da ifade ediyor.
Yeni araştırma doğrudan neden-sonuç ilişkisi kurmasa da uzun vadeli esrar kullanımının hafıza üzerindeki etkilerine dair teorilere kanıt sunması açısından önem arz ediyor.
Diğer yandan ağır kullanıcıların esrarı bıraktıktan sonra çalışma belleğinin toparlanıp toparlanmayacağı sorusuna cevap vermiyor.
Gowin bazı araştırmalarda esrarı bırakan kişilerin bir ay içinde hafıza becerilerinin bir kısmını geri kazandığına dair bulgular edinildiğini söylüyor. Ancak daha fazla çalışma yapılması gerektiğini de belirtiyor.
"Esrarın beyni nasıl etkilediğine ilişkin hâlâ yanıtlamamız gereken pek çok soru var" diyerek ekliyor:
Esrar kullanımının beyin fonksiyonlarını doğrudan değiştirip değiştirmediğini, bu etkilerin ne kadar sürdüğünü ve farklı yaş grupları üzerindeki etkisini anlamak için geniş çaplı, uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç var.
Independent Türkçe, IFLScience, CNN, JAMA Network Open
Twiliner otobüslerinde 21 koltuk var (Remo Vettori)
Otobüste tuvalet ve soyunma odası da var (Remo Vettori)
Twiliner, rotalarını daha fazla Avrupa şehrine genişletmeyi umuyor (Remo Vettori)
