Hollanda'da bulunan "şeytan parası", Ortaçağ ritüellerine ışık tutuyor

Alanda bulunan sikkelerden bir seçki (Jan-Willem de Kort, Mario van IJzendoorn ve Archeocare)
Alanda bulunan sikkelerden bir seçki (Jan-Willem de Kort, Mario van IJzendoorn ve Archeocare)
TT

Hollanda'da bulunan "şeytan parası", Ortaçağ ritüellerine ışık tutuyor

Alanda bulunan sikkelerden bir seçki (Jan-Willem de Kort, Mario van IJzendoorn ve Archeocare)
Alanda bulunan sikkelerden bir seçki (Jan-Willem de Kort, Mario van IJzendoorn ve Archeocare)

Arkeologlar, Hollanda'da Ortaçağ'dan kalma bir kült bölgesinde diobolgeldæ yani "şeytan parası" olarak sunulan bir yığın altın ve gümüş sikkeyi ortaya çıkararak Avrupa'nın bu bölgesindeki Hıristiyanlık öncesi grupların ritüellerine daha fazla ışık tuttu.

Hollanda, Almanya'nın kuzeyi ve Britanya'da, Hıristiyanlık öncesi ritüelleri çok daha iyi anlaşılan Nordik dünyasına kıyasla daha az kült alanı ortaya çıkıyor.

Nordik bölgesindeki Hıristiyanlık öncesi pagan kült alanlarından elde edilen bulgular, Cermen-Nordik dünyasının geri kalanı için her zaman geçerli olmuyor. Ancak araştırmacılar, Hollanda'nın doğusundaki Hezingen'de bulunan sikke yığınının, bölgedeki kült ritüelleri hakkında değerli bilgiler sağladığını söylüyor.

Hezingen kazı alanı ilk kez yaklaşık 5 yıl önce metal dedektörlerinin çok sayıda altın ve gümüş sikke bulmasıyla gün yüzüne çıkmıştı. Arkeologlar bölgenin, alışılmadık bir şekle sahip bir binayı çevreleyen ahşap direklerden yapılmış büyük dairesel bir alan da dahil üç kısımdan oluştuğunu tespit etti.

Bu kazı alanlarının birinde tek bir altın sikke bulunurken, diğerinde, parçalanmış ve bütün halde yaklaşık iki düzine altın sikkenin yanı sıra bir altın kolye ucu ve bir gümüş küpe bulundu.

Hakemli dergi Medieval Archaeology'de yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, üçüncü alanda altın sikke parçaları ve küçük bir kolye ucu keşfedildi.

Ayrıca alanlardan birinde muhtemelen 6. yüzyılda inşa edilmiş eski bir malikaneye ait izlerin yanı sıra ilkbahar ve sonbahar ekinokslarına göre hizalanmış ahşap direkler için 17 çukur bulundu. Bu durum, bölgenin ekinleri ekme veya hasatla bağlantılı mevsimsel ritüellerde kullanılmış olabileceğine işaret ediyor.

Direk çukurlarını ve eserleri inceleyen arkeologlar, Hezingen'in bölgedeki kültürel geçiş döneminde önemli bir kült alanı görevi gördüğü sonucuna vardı.

Araştırmada, "Direkler ilkbahar ve sonbahar ekinoksları sırasında güneşin doğuş ve batışıyla aynı hizada olduğundan, sunular bereket ayinleriyle bağlantılı olabilir" ifadeleri kullanılıyor.

Altın sikkeler ve mücevherler yaklaşık 100 yıllık bir süre boyunca düzenli aralıklarla buraya bırakılmış. Fosfat analizine göre muhtemelen burada hayvanlar da kurban edildi.

Yerel halkın tam olarak hangi tanrılara dua ettiği gizemini koruyor.

Bölgedeki toplumlar Hıristiyanlaşmak için tanrılarını terk etmeye ve pagan kült alanlarında "şeytan parası" sunma ritüellerini bırakmaya zorlandı.

Arkeologlar, Hezingen mezrasının 7. yüzyıla ait, muhtemelen göçmenlerle bağlantılı bir açık hava kült alanı olabileceğinden şüpheleniyor. Alanın kullanımı, bölgenin resmen Hıristiyanlaşmasından en az 50 yıl önce, MS 700 civarında sona ermiş gibi görünüyor.

Alanla ilişkilendirilebilecek yerel seçkinler muhtemelen daha önce Hıristiyan olmuş ya da paganizmden uzaklaşmıştı. Çalışmada, "Belki de burası misyonerler tarafından terk edilmiş, hatta neredeyse bütün değerli şeyler götürülerek kutsallığına saygısızlık edilmişti" deniyor.

Diğer yandan araştırmacılar, bulguların "alternatif yorumlarının" da göz önüne alınması gerektiğini söylüyor.

Independent Türkçe



Rönesans ustasının tablosundaki gizli detay açığa çıkarıldı

Gizli portrenin replikası, Limasol'de sergileniyor (Reuters)
Gizli portrenin replikası, Limasol'de sergileniyor (Reuters)
TT

Rönesans ustasının tablosundaki gizli detay açığa çıkarıldı

Gizli portrenin replikası, Limasol'de sergileniyor (Reuters)
Gizli portrenin replikası, Limasol'de sergileniyor (Reuters)

Rönesans ustası Titian’ın ünlü “Ecce Homo” tablosunun altındaki gizli portre açığa çıkarıldı.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ndeki (GKRY) araştırmacılar, tam adı Tiziano Vecellio olan İtalyan ressamın 1570 tarihli yağlıboya tablosunun altında yüzyıllardır fark edilmeden duran bir portre keşfetti.

Portrede kimliği belirsiz ince bıyıklı bir adam, elinde tüy kalemle bir kağıt ya da kitap yığınının yanında dururken resmediliyor. 

Titian'ın, Roma İmparatorluğu'nun Yahudiye eyaletinin valisi Pontius Pilatus’la İsa’yı resmettiği ünlü “Ecce Homo” tablosuysa bu portre üzerine yapılmış.

Tablonun altındaki gizli portre, kâr amacı gütmeyen araştırma ve eğitim kurumu Kıbrıs Enstitüsü’ndeki (CYI) ekip tarafından ortaya çıkarıldı. Araştırmayı yürüten Nikolas Bakirtzis şunları söylüyor: 

Bu resim bir sır saklıyordu ve bu şimdiye dek açığa çıkarılmamıştı.

Tablonun korunması için başlatılan çalışma kapsamında araştırma ekibi, eseri mikroskopla incelemeye aldı. Bu sırada akademisyenler, tablonun yüzeyinde oluşan ince çatlaklar arasındaki farklı pigmentleri fark etti.

Ekip, laboratuvar ortamında invazif olmayan tekniklerle ve görüntüleme yöntemleriyle gizli portrenin parçalarını bir araya getirmeyi başardı. 

Bakirtzis, bu süreç için “Bulmaca çözmek gibiydi” diyor ve ekliyor: 

Bunun bir bankacının, avukatın ya da bir iş insanının portresi olduğu kesin.

Akademisyen, Titian’ın ünlü tablosunu bu portre üzerine boyarken, arkadaki figürün çenesinin, İsa’nın bileklerinin bağlayan iplere gelecek şekilde kullandığına da dikkat çekiyor:

Bu kendine güvenen bir sanatçının elini gösteriyor. Dolayısıyla ‘Ecce Homo’nun bu versiyonu, tam da Titian’ın sanatçılığını ön plana çıkaran versiyon.

Independent Türkçe, CNN, Kathimerini Kıbrıs