Yeni bir araştırmaya göre içme suyu, akvaryumları temizlemek için yaygın kullanılan bir tür aktif karbonla toksik sonsuz kimyasallardan arındırılabilir.
Kalıcı kimyasallar (per- ve polifloroalkil maddeler/PFAS) yapışmaz pişirme gereçleri, kozmetik, leke tutmaz kumaşlar, yangın söndürme köpükleri, gıda ambalajları ve su geçirmez giysiler gibi çok sayıda ürünün imalatında kullanılan bir endüstriyel kimyasal sınıfı.
Çevrede yüzlerce hatta binlerce yıl kalıcı olan bu maddeler, yetişkinlerde doğurganlığın azalması ve çocuklarda gelişimsel gecikmelerin yanı sıra bazı kanser risklerinin artmasıyla da ilişkilendiriliyor.
Araştırmacılar uzun zamandır bu kimyasalları çevreden uzaklaştırmanın ya da en azından zararsız inorganik bileşiklere dönüştürmenin yollarını arıyor.
Environmental Science and Technology adlı akademik dergide yayımlanan yeni çalışma, PFAS'ın granüler aktif karbon veya GAC adı verilen yaygın bir malzemeyle ısıtılmasının bu kimyasalları bozundurabileceğini gösteriyor.
ABD'deki Missouri Üniversitesi'nden, çalışmanın yazarlarından Feng Xiao, "Organik çözücüye ya da gerçekten yüksek sıcaklıklara ihtiyacınız yok. PFAS'ı granül aktif karbon veya GAC'le ısıtmanız yeterli" dedi.
Hava ve su filtrelerinde yaygın kullanılan GAC, ısıtılmış kömür, odun veya karbon açısından zengin diğer malzemelerin granüllerini içeriyor. Ev akvaryumlarını temizlemek ve içme suyunu filtrelemek için yaygın kullanılıyor ve internetten kolayca satın alınabiliyor.
Son çalışma, PFAS'ın GAC'le yaklaşık 300 santigrat derecede ısıtılmasının PFAS'ın yüzde 90 oranında mineralleşmesine yol açtığını ve toksik maddenin zararsız inorganik florine dönüştüğünü gösteriyor.
PFAS'ın bu şekilde mineralizasyonu için yüksek basınç veya çözücülerle birlikte 700 derecenin üzerinde sıcaklıklar gerekiyor.
Dr. Xiao, GAC'ın ucuz olması ve birçok kez yeniden ısıtılabilmesi nedeniyle yeni yöntemin daha uygun maliyetli ve sürdürülebilir olduğunu söylüyor. "GAC işin içine girdiğinde, PFAS'ın termal bozunması çok daha hızlı gerçekleşiyor ve mineralizasyon daha yoğun oluyor" diye açıklıyor.
Ters ozmoza kıyasla pahalı bir işlem değil ve sıradan bir fırınla yerel ölçekte yapılabilir.
Bulgular, PFAS yönetiminde bir dönüm noktasını temsil ediyor.
Dr Xiao, "Orta Batı'da çok fazla herbisit kullanıyor ve hayvanlara çok fazla ilaç veriyoruz. Bu maddeler yüksek miktarda PFAS içerebilir" diyor.
Bu yeni arındırma yöntemi sayesinde, sözkonusu bileşiklerin hayatımızdaki varlığını büyük ölçüde azaltabiliriz.
Independent Türkçe
