Dünya'nın iç çekirdeğindeki beklenmedik değişim, bilim insanlarını şaşkına çevirdi

Yeni bir araştırmayla beklenmedik bir keşif yapan bilim insanları gezegenimizin iç çekirdeğinin fiziksel yapısının değiştiğini buldu

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Dünya'nın iç çekirdeğindeki beklenmedik değişim, bilim insanlarını şaşkına çevirdi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmacılar, Dünya'nın çekirdeğinin şaşırtıcı yapısal değişiklikler geçirdiğini düşünüyor.

Yeni bir araştırmayla beklenmedik bir keşif yapan bilim insanları gezegenimizin iç çekirdeğinin fiziksel yapısının değiştiğini buldu. 

Araştırmacılar, bu değişikliklerin her bir günün uzunluğunu biraz değiştirmiş olabileceğine inanıyor.

Bilim insanları Dünya'nın iç çekirdeğindeki değişimlerin uzun zamandır farkında olsa da bunu inceleyen araştırmaların çoğu, çekirdeğin dönme şekline bakıyordu. Ancak bilim insanları ayaklarımızın çok altında başka türden faaliyetlerin de gerçekleştiğini keşfetti.

İç çekirdek Dünya yüzeyinin yaklaşık 5 bin kilometre altında yer alıyor. Yerçekimi nedeniyle, erimiş haldeki sıvı dış çekirdeğin içinde hapsolmuş durumda.

Araştırmacılar çalışmalarına, iç çekirdeğin dönüşündeki yavaşlamayı analiz ederek başladı. Ancak bu çalışmayı yaparken, iç çekirdeğin sanıldığı gibi katı olmadığına dair kanıtlar buldular.

Bilim insanları, bu durumu, depremleri ölçen onlarca yıllık sismografi kayıtlarını inceleyerek fark etti. Diğerlerinden farklı olan bir deprem, iç çekirdeğin düşünüldüğü gibi katı bir küre olmadığına işaret ediyor.

Aslında çekirdek, "viskoz deformasyon" diye bilinen, şeklinin değiştiği ve dış çekirdekle etkileşime girdiği bir süreçten geçiyor olabilir.

Antarktika'nın Güney Sandwich Adaları yakınlarındaki 42 yerden 121 tekrarlayan depremi içeren veriler karşısında araştırmacıların ilk başta kafası karıştı. Araştırmacılar farklı görünen bir sismik dalga dizisi tespit etti ve nihayetinde bunun, iç çekirdekte daha fazla fiziksel aktivite olduğunu gösterdiğini anladı.

USC Dornsife Edebiyat, Sanat ve Bilim Koleji'nden John Vidale, baş araştırmacısı olduğu çalışma hakkında "Erimiş dış çekirdeğin türbülanslı olduğu geniş çapta biliniyor ancak türbülansının, komşusu iç çekirdeği, insan zaman ölçeğinde bozduğu gözlemlenmemişti" diyor.

Bu çalışmada muhtemelen dış çekirdeğin iç çekirdeği rahatsız ettiğini ilk kez gözlemledik.

Çalışma, hakemli dergi Nature Geoscience'ta yayımlanan "Annual-scale variability in both the rotation rate and near surface of Earth’s inner core" (Dünya'nın iç çekirdeğinin hem dönüş hızında hem de yakın yüzeyinde yıllık ölçekteki değişim) başlıklı yeni bir makalede açıklanıyor.

Independent Türkçe



Bilim insanları uyardı: Şehir katili asteroit Ay'a çarpabilir

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Bilim insanları uyardı: Şehir katili asteroit Ay'a çarpabilir

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Yakın zamanda yapılan tahminlere göre Dünya'ya çarpma olasılığı artan büyük bir asteroide dair yeni hesaplamalar, gezegeni ıskalayarak Ay'a çarpabileceğine işaret ediyor.

NASA'nın Dünya'ya Yakın Cisim Çalışmaları Merkezi (CNEOS), 2024 YR4 asteroidinin yörüngesini incelemiş ve 2032'de gezegene çarpma olasılığının iki katına çıkarak yüzde 1'den yüzde 2,3'e yükseldiğini saptamıştı.

Arizona Üniversitesi'nden gökbilimci David Rankin'in yaptığı yeni hesaplamalar, 90 metre genişliğindeki asteroidin Ay'a çarpma ihtimalinin yüzde 0,3 olduğunu gösterdi.

Ay'ın asteroitleri yavaşlatmak için Dünya gibi bir atmosferi olmadığından, dev uzay taşının potansiyel bir darbesi yüzlerce metre genişliğinde bir krater yaratarak enkazı uzaya fırlatabilir.

Bilim insanları 2024 YR4'ün Ay'a çarpması halinde, Dünya'nın komşusundan savrulacak bir miktar enkazın gezegene geri yağacağından şüpheleniyor.
 

sdfrgthy
Ay'ın darbe aldığı büyük bir olayın neye benzeyebileceğini gösteren sanatçı tasviri (Don Davis)

New Scientist'e konuşan Dr. Rankin, "Bunun bir miktar malzemeyi Dünya'ya çarpabilecek şekilde geri püskürtme olasılığı var ancak büyük bir tehdide neden olacağını hiç sanmıyorum" dedi.

İlk kez geçen yıl 27 Aralık'ta tespit edilen asteroidin yörüngesiyle ilgili hâlâ bazı belirsizlikler var.

NASA dev uzay taşını incelemeye devam etmeyi umuyor ve güzergahı hakkında daha fazla bilgi edindikçe Dünya'yla çarpışma ihtimalinin düşmesini bekliyor.

Amerikan uzay ajansı, "Geçmişte risk listesinde yükselen ve daha fazla veri geldikçe aşağı inen birkaç cisim oldu" ifadelerini kullanıyor.

Daha fazla veri geldikçe yeni gözlemler, bu asteroidin yeniden 0'a atanmasıyla sonuçlanabilir.

Dünyanın dört bir yanındaki uzay ajansları, 2024 YR4 gibi tehlikeli "şehir katili" asteroitlerin yarattığı tehdidi önlemek için çözümler geliştiriyor.

Bu deneysel yöntemlerden bazıları, bir uzay aracının asteroitlere çarptırılması ya da nükleer patlamalarla rotalarının değiştirilmesini içeriyor.

Yakın zamanda bu çabalara katılan Çin de bir "gezegen savunma görevi" için birden fazla pozisyonda iş ilanı verdi.

SCMP'nin salı günü bildirdiğine göre, Çin'in havacılık ve uzay mühendisliği araştırmalarından sorumlu Ulusal Savunma Bilim, Teknoloji ve Sanayi Devlet İdaresi, asteroit izleme çalışmaları için mezunlar arıyor.

Çin Ulusal Uzay Bilimleri Merkezi'nde asteroit savunması üzerine çalışan araştırmacı Li Mingtao, "Asteroit savunmasına adanmış bir yetenek ekibi yetiştirerek Dünya'nın güvenliğini korumak için Çin bilgeliğine ve Çin gücüne katkıda bulunmalıyız" diyor.

Geçen yıl Çin, bir uzay aracıyla bir asteroidi gözlemleyip 2030 civarında uzay taşına vurarak yolunu değiştirecek bir görev için kavramsal bir plan açıklamıştı.

2024 YR4 asteroidinin 2028'de Dünya'nın yakınından tekrar güvenli şekilde geçmesi öngörülürken, araştırmacılar daha fazla bilgi edinmeyi ve 2032'de Dünya'ya çarpma olasılığını daha net bir şekilde belirlemeyi umuyor.

Independent Türkçe