Radikal sağcılar yalan haber yaymada solculara fark atıyor

Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)
Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)
TT

Radikal sağcılar yalan haber yaymada solculara fark atıyor

Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)
Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)

Amsterdam Üniversitesi'nden (UvA) Petter Törnberg ve Amsterdam Özgür Üniversitesi'nden (VU) Juliana Chueri, ortak yazarları olduğu makalede sağ ve solun yalan haber yayma kapasitesini ele aldı. 

Radikal sağcı popülistlerin, bu konuda anaakım veya radikal solcu parti mensuplarına göre çok daha etkin olduğu tespit edildi. 

Yalan haberleri yaymanın radikal sağın stratejisinde önemli bir yer tuttuğu saptandı. 

Çalışmaları hakkında konuşan Petter Törnberg şu ifadeleri kullandı:

Radikal sağdaki popülistler yanlış bilgileri, demokrasilerin istikrarını bozup siyasi avantaj sağlamak için kullanıyor. Bulgularımız; kanun yapıcılar, araştırmacılar ve toplumun, yanlış bilgiyle radikal sağcı popülizmin iç içe geçmiş dinamiklerini acilen anlamaya duyduğu ihtiyacın altını çiziyor.

AB üyesi 17 ülkeyle birlikte Birleşik Krallık, ABD, Avustralya, İsviçre, İzlanda, Kanada, Norveç, Yeni Zelanda ve Türkiye araştırmada yer aldı.

Bu ülkelerin tüm parlamenterlerinin 2017-2022'de attığı tweetler incelendi. 

Eski çalışmalardan alınan bilgilerle siyasi görüşleri kategorilere ayrılan 8 bin 198 milletvekilinin 32 milyon paylaşımı ele alındı. 

Paylaşılan 18 milyon linkin doğruluğu, teyit sitelerinden alınan verilerle analiz edildi.

Her bir siyasetçi ve siyasi parti için "doğruluk skoru" belirlendi. 

Radikal sağcı popülistlerin yalan habere güçlü bir şekilde meylettikleri, merkez sağ, merkez sol ve radikal sol popülist partilerinse bu bilgileri yaymayla ilişkili olmadığı bulundu. 

Bilim insanları, Elon Musk'ın Twitter'ı satın alıp adını X'e çevirmesiyle sosyal medya platformunun verilere erişim sağlamadığını, yani günümüzde böyle bir araştırmayı yapamayacaklarını vurguladı. 

Independent Türkçe, Guardian, Sage



Çevreye zarar vermeden tüketilebilecek et miktarı açıklandı

ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)
ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)
TT

Çevreye zarar vermeden tüketilebilecek et miktarı açıklandı

ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)
ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)

Yeni araştırmaya göre, haftada iki tavuk göğsü filetosundan daha azına denk gelen et tüketimi gezegen için sürdürülebilir kabul edilebiliyor.

Hayvancılığın küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 15'inden sorumlu olduğu tahmin edildiğinden, araştırmacılar yıllardır protein ihtiyacını karşılamak için et tüketiminin azaltılıp baklagil alımının artırılması çağrısında bulunuyor.

İnsanları, etin haftada bir kereden daha az yendiği bitki temelli "fleksitaryen" bir diyet benimsemeye çağırıyorlar.

Ancak haftada tam olarak ne kadar et tüketilmesinin tavsiye edildiği belirsizliğini koruyor. Danimarka Teknik Üniversitesi'nden sürdürülebilir kalkınma uzmanı Caroline Gebara, "Artık çoğu kişi hem çevrenin korunması hem de sağlıkla ilgili nedenlerle daha az et yememiz gerektiğinin farkında. Ancak 'daha az'ın ne kadar olduğunu ve büyük resimde gerçekten fark yaratıp yaratmadığını anlamak zor" diyor

Nature Food adlı akademik dergide yayımlanan bu son çalışma, bu miktarı haftada yaklaşık 255 gram olarak belirledi.

Dr. Gebara, "Süpermarketteyken gözünüzde canlandırabileceğiniz ve düşünebileceğiniz somut bir rakam hesapladık, haftada 255 gram kümes hayvanı veya domuz eti" dedi.

Bu, yaklaşık iki tavuk göğsü filetosuna eşdeğer ve bir kişinin gezegene zarar vermeden haftada tüketebileceği et sınırı.

Bu rakam sadece kümes hayvanları ve domuz eti için geçerli. Çalışma, "mütevazı bir sığır eti tüketiminin" bile gezegenin kaldırabileceği sınırı aştığı uyarısını yapıyor.

Dr. Gebara, "Hesaplamalarımız, bir kişinin diyetindeki mütevazı miktarda kırmızı etin bile, çalışmada incelediğimiz çevresel faktörlere dayanarak gezegenin kaynakları yeniden üretebileceği miktarla uyumsuz olduğunu gösteriyor" dedi.

Ancak et içeren diyetler de dahil hem sağlıklı hem de sürdürülebilir olan pek çok başka beslenme şekli var.

Çalışma, sürdürülebilir gıda tercihlerini desteklemek için daha iyi siyasi rehberlik ve kamusal çerçeveler oluşturulması çağrısında bulunuyor.

Araştırma, karbondioksit emisyonları, su ve arazi kullanımı gibi çevresel faktörlerin yanı sıra farklı diyetlerin sağlık üzerindeki etkilerini de göz önünde bulunduruyor.

11 çeşit diyetin 100 binden fazla varyasyonunun incelendiği çalışmada, bunların çevre ve sağlık üzerindeki etkileri hesaplandı. Orta düzeyde kırmızı et tüketiminin bile gezegenin sürdürülebilirlik sınırlarını aştığı sonucuna varıldı.

Öte yandan, pesketaryen, vejetaryen ya da vegan bir diyetin, gezegenin destekleyebileceği sınırlar içinde olma ihtimalinin çok daha yüksek olduğu belirtiliyor.

Süt ürünleri veya yumurta ilaveli vejetaryenlik gibi karışık diyetler de sürdürülebilir olabilir. Dr. Gebara, "Örneğin hesaplamalarımız, sizin için önemliyse, peynir yemenin ve aynı zamanda sağlıklı ve iklim dostu bir diyet benimsemenin mümkün olduğunu gösteriyor" dedi.

Aynı durum yumurta, balık ve beyaz et için de geçerli ancak tabii ki diyetinizin geri kalanının nispeten sağlıklı ve sürdürülebilir olması gerek. Fakat ya hep ya hiç olmak zorunda değil.

Independent Türkçe