NASA dünyanın en güçlü teleskobunu tehlikeli asteroide çevirecek

Webb uzay teleskobu (ESA)
Webb uzay teleskobu (ESA)
TT

NASA dünyanın en güçlü teleskobunu tehlikeli asteroide çevirecek

Webb uzay teleskobu (ESA)
Webb uzay teleskobu (ESA)

Bilim insanları, dünyanın en güçlü teleskobunu 2024 YR4 asteroidine doğrultarak gezegene bir tehdit teşkil edip etmediğini anlamayı umuyor.

Uzay taşı geçen yılın sonlarında bulunmuş ancak bilim insanlarının Güneş Sistemi etrafındaki güzergahı hakkında daha fazla bilgi edinmesinin ardından çarpışma tehdidi kısa süre önce iki katına çıkmıştı.

Bu ihtimal hâlâ çok düşük: Bugün, Dünya'nın yanından zararsız bir şekilde geçip gitme ihtimali yaklaşık yüzde 98. Ayrıca nispeten küçük olduğu düşünüldüğünden, herhangi bir çarpışmanın etkisi muhtemelen indiği yerle sınırlı olacak.

Ancak gökbilimciler, Dünya'yı güvende tutmak için herhangi bir önleme gerek duyulması ihtimaline karşı bu riski daha iyi anlamak istiyor.

Asteroit birkaç ay içinde gözden kaybolacağı ve 2028'e kadar geri gelmesi beklenmediği için bu çalışmalar zamana karşı yapılıyor. Eğer asteroit gerçekten bize doğru geliyorsa, o zaman uzay ajanslarının o tarihten önce savunma önlemlerini başlatması gerekebilir.

Bilim insanları asteroidin yörüngesini daha iyi anlamak umuduyla, NASA, Avrupa ve Kanada uzay ajansları tarafından ortaklaşa işletilen James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak kayayı inceleyecek.

Bilim insanları asteroidin sadece nereye gideceğine dair değil, aynı zamanda doğasına ilişkin tahminlerini de geliştirmeyi umuyor. Kayanın yarattığı potansiyel tehlike, ne kadar büyük olduğuna göre çarpıcı bir değişkenlik gösterecek.

Halihazırda bilim insanları, Aralık 2024'te ilk keşfedilmesinden bu yana yaptıkları hesaplamalarla büyük ölçüde uyumlu bir şekilde, asteroidin 40 ila 90 metre çapa sahip olduğunu tahmin ediyor. Bu tahmin büyük ölçüde Güneş'in ışığını ne kadar yansıttığına dayanıyor ancak bu, kayanın ışığı ne kadar yansıtabildiğine bağlı olarak ciddi seviyede değişebilir.

Webb teleskobunun asteroitten yayılan kızılötesi ışığı veya ısıyı inceleyebilmesi, boyutunun çok daha iyi tahmin edilmesini sağlıyor.

İlk gözlemler, asteroidin Webb tarafından görülebilir hale geleceği ve en parlak noktasına ulaşacağı mart başlarında yapılacak. Gökbilimciler bu bilgiyi, kaya tekrar kaybolmadan önce onu daha iyi anlamak için kullanabilecek ve 2028'de bir kez daha görünür hale geldiğinde hazır olacaklar.

Webb zamanının çoğunu, evrenin yapısını anlayıp daha temel soruları yanıtlama umuduyla evrenin çok daha derinlerine bakarak geçiriyor. Ancak "Direktörün İhtiyari Vakti" için bir miktar zaman ayrıldı ve Avrupa Uzay Ajansı'nın Gezegen Savunma Ofisi'ndekilerin de aralarında bulunduğu gökbilimcilerin bu vakti asteroit için kullanmayı önermesiyle çalışmaya 4 saat verildi. 

Independent Türkçe



Radikal sağcılar yalan haber yaymada solculara fark atıyor

Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)
Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)
TT

Radikal sağcılar yalan haber yaymada solculara fark atıyor

Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)
Avrupa Parlamentosu'ndaki radikal sağcı partilerin oluşturduğu "Avrupa'nın Vatanseverleri" grubunun liderleri, Trump'tan esinlenen "Avrupa'yı Yeniden Harika Yap" (Make Europe Great Again) sloganıyla cumartesi günü İspanya'da bir araya gelmişti (AFP)

Amsterdam Üniversitesi'nden (UvA) Petter Törnberg ve Amsterdam Özgür Üniversitesi'nden (VU) Juliana Chueri, ortak yazarları olduğu makalede sağ ve solun yalan haber yayma kapasitesini ele aldı. 

Radikal sağcı popülistlerin, bu konuda anaakım veya radikal solcu parti mensuplarına göre çok daha etkin olduğu tespit edildi. 

Yalan haberleri yaymanın radikal sağın stratejisinde önemli bir yer tuttuğu saptandı. 

Çalışmaları hakkında konuşan Petter Törnberg şu ifadeleri kullandı:

Radikal sağdaki popülistler yanlış bilgileri, demokrasilerin istikrarını bozup siyasi avantaj sağlamak için kullanıyor. Bulgularımız; kanun yapıcılar, araştırmacılar ve toplumun, yanlış bilgiyle radikal sağcı popülizmin iç içe geçmiş dinamiklerini acilen anlamaya duyduğu ihtiyacın altını çiziyor.

AB üyesi 17 ülkeyle birlikte Birleşik Krallık, ABD, Avustralya, İsviçre, İzlanda, Kanada, Norveç, Yeni Zelanda ve Türkiye araştırmada yer aldı.

Bu ülkelerin tüm parlamenterlerinin 2017-2022'de attığı tweetler incelendi. 

Eski çalışmalardan alınan bilgilerle siyasi görüşleri kategorilere ayrılan 8 bin 198 milletvekilinin 32 milyon paylaşımı ele alındı. 

Paylaşılan 18 milyon linkin doğruluğu, teyit sitelerinden alınan verilerle analiz edildi.

Her bir siyasetçi ve siyasi parti için "doğruluk skoru" belirlendi. 

Radikal sağcı popülistlerin yalan habere güçlü bir şekilde meylettikleri, merkez sağ, merkez sol ve radikal sol popülist partilerinse bu bilgileri yaymayla ilişkili olmadığı bulundu. 

Bilim insanları, Elon Musk'ın Twitter'ı satın alıp adını X'e çevirmesiyle sosyal medya platformunun verilere erişim sağlamadığını, yani günümüzde böyle bir araştırmayı yapamayacaklarını vurguladı. 

Independent Türkçe, Guardian, Sage