"Kafası kopan eşini fenerle arayan hayaletin" sırrı çözüldü

Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)
Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)
TT

"Kafası kopan eşini fenerle arayan hayaletin" sırrı çözüldü

Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)
Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)

ABD'nin Güney Karolina eyaletindeki bir kasabada görüldüğü iddia edilen hayaletin arkasından depremler çıktı.

Charleston kentine bağlı Summerville kasabası halkı 20. yüzyıl ortalarında, terk edilmiş demiryolu rayları etrafında top şeklinde mavi, yeşil veya turuncu renkli ışıklar gördüğünü aktarmaya başladı. 

Efsaneye göre bir kadın, tren raylarında geçirdiği kazada başı kopan ve hayatını kaybeden eşini arıyordu. Kadının kendisi de hayatını kaybettikten sonra eşini aramaya devam ettiğine inanan halk, hayaletin elinde bir fenerle gezindiğini düşünüyordu.

Havada süzülen ışığın yanı sıra arabaların sallandığı veya evlerdeki kapıların çarptığı da bildiriliyor, bunlar da hayalete bağlanıyordu.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu'ndan Dr. Susan Hough, bu "doğaüstü" olayların aslında bilimsel bir açıklaması olabileceğini söylüyor.

Charleston'da 1886'da meydana gelen büyük bir depremi araştıran sismolog, hayalet hikayeleriyle karşılaşınca meselenin derinine inmeye karar verdi.

Tarihi metinlerde, 1886 depreminde Summerville'in güneyindeki bir demiryolu hattının birkaç metre sağa doğru kaydığını bulan Dr. Hough, fayın tam oradan geçmesi gerektiği sonucuna vardı. 

Ayrıca 1959 ve 1960'ta, yani hayalet hikayelerinin anlatılmaya başlandığı dönemlerde bölgede deprem olduğu tespit edildi.

Bulguları hakemli dergi Seismological Research Letters'ta yayımlanan çalışmada, arabaların sallanması gibi olayların düşük seviyede sismik aktiviteyle açıklanabileceği saptandı.

Dr. Hough "Halk arabalarının şiddetle sallandığını söylüyor. Bu depremdir" diyerek ekliyor: 

Üst kattan sesler, fısıltılar duyuyorlarmış ya da kapılar çarpıyormuş. Deprem olarak algılamadığımız sismik olaylar bu anlatılardan bazılarına uyuyor.

Bilim insanları, bu türden sismik olayların deprem ışıkları denen olguya yol açabileceğini belirtiyor.

Deprem ışıkları dünyanın çeşitli yerlerinde gözlemlenmesine karşın bunlara neyin yol açtığı tam olarak bilinmiyor. Teorilerden birine göre sismik aktivite, topraktaki mineralleri deforme ederek elektrik yükü yaratıyor ve böylece hava molekülleri parlıyor olabilir. 

Bazı bilim insanlarıysa radon ve metan gibi gazların deprem sonucu salınmasıyla statik elektrik oluşabileceğini düşünüyor. Elektrik yükünün birikmesi, gazın yanmasını sağlayan kıvılcımı sunarak mavi ve turuncu gibi renklerde ışık üretebiliyor. 

Dr. Hough ayrıca Summerville'deki rayların etrafında bırakılan eski rayların da birbirine sürtünerek ışıklar için kıvılcım meydana getirmiş olabileceğini söylüyor.

Sismolog, Summerville ve başka yerlerdeki hayalet hikayelerinde anlatılan ışığın genellikle demiryollarının yakınında görülmesinin bu şekilde açıklanabileceğini düşünüyor.

"Araştırmaya başlayınca, demiryolu raylarında fenerlerle dolaşan ve kesik baş arayan çok sayıda hayalet olduğunu görüyorsunuz" diyen Dr. Hough ekliyor: 

Böyle bir hayalet salgını var.

Bu türden hayalet hikayelerini incelemek, bugüne kadar gözden kaçan sismik bölgelerin bulunmasını sağlayabilir.

Independent Türkçe, New York Times, IFLScience, Smithsonian Magazine, Seismological Research Letters



Gişe macerasına fırtına gibi başlayan filmden sert düşüş

Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)
TT

Gişe macerasına fırtına gibi başlayan filmden sert düşüş

Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Yapım maliyeti 200 milyon dolar olan Fantastik Dörtlü, pazarlama ve dağıtım giderleriyle birlikte ancak yılın en çok hasılat yapan filmlerinden biri olursa kâr edebilecek (Walt Disney Studios Motion Pictures)

Marvel'ın yeni süper kahraman filmi Fantastik Dörtlü: İlk Adımlar (The Fantastic Four: First Steps), gişedeki ikinci hafta sonunda ciddi bir düşüş yaşasa da zirvedeki yerini korumayı başardı. Ancak vizyona giren yeni yapımlar, filmin zirvedeki yerini tehdit etmeye başladı.

Fantastik Dörtlü, vizyondaki ikinci cuma gününde ABD'de 11,7 milyon dolar hasılat elde etti. Bu, açılış haftasına kıyasla yüzde 80'lik ciddi bir düşüş anlamına geliyor. İzleyicilerin ilgisi artmazsa, film ikinci hafta sonu için öngörülen 45 ila 52 milyon dolarlık hasılat hedefini tutturamayabilir. Filmin ABD'deki toplam hasılatı 170 milyon dolara ulaştı ve hafta sonunda bu rakamın 198 milyon dolara çıkabileceği tahmin ediliyor. Öte yandan Marvel'ın filmi üretmek için 200 milyon dolardan fazla harcama yaptığı biliniyor.

Marvel Sinematik Evreni'ne doğrudan bağlı olmayan Fantastik Dörtlü: İlk Adımlar, izleyiciler için yeni bir başlangıç noktası olma iddiası taşıyor. Marvel'ın "ilk ailesi"ni canlandıran Pedro Pascal, Vanessa Kirby, Joseph Quinn ve Ebon Moss-Bachrach bu filmle Marvel Sinematik Evreni'ne katıldı. Film hem eleştirmenlerden hem de seyircilerden övgü topluyor.

Bu çizgi roman uyarlaması, pandemiden sonra Marvel'ın yeni bir süper kahraman ekibini başarıyla sinemaya taşıyan ilk yapım olma potansiyeli taşıyordu. Ancak Thunderbolts*, The Marvels ve Eternals gibi beklentilerin altında kalan projelerin ardından gelen Fantastik Dörtlü, güçlü açılışına rağmen çizgi roman hayranları haricindekilere hitap etmekte zorlanıyor.

1960'lardan ilham alan retro-fütüristik bir dünyada geçen Fantastik Dörtlü: İlk Adımlar'da, kahraman kimlikleriyle aile bağlarını dengelemek zorunda kalan ekip, Galactus adlı açgözlü bir uzaylı ve onun gizemli habercisi Gümüş Sörfçü'yle karşı karşıya geliyor. Galactus’un dünyayı yok etme planı zaten yeterince ürkütücüyken, olaylar beklenmedik şekilde kişisel bir boyut kazanıyor.

Filmin zorlandığı bu dönemde sinema salonları, vizyona giren yeni yapımlardan umutlu. Universal ve DreamWorks'ün 80 milyon dolara mal olan animasyonu Kim Demiş Kötüyüz Diye? 2 (The Bad Guys 2), cuma günü ABD'de 9,1 milyon dolar hasılatla ikinci sırada yer aldı. Liam Neeson'ın başrolde yer aldığı Çıplak Silah (The Naked Gun) ise 6,3 milyon dolarla üçüncü sıraya yerleşti. 

Independent Türkçe, Deadline, Variety