"Kafası kopan eşini fenerle arayan hayaletin" sırrı çözüldü

Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)
Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)
TT

"Kafası kopan eşini fenerle arayan hayaletin" sırrı çözüldü

Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)
Charleston'da 1886'da yaşanan depremde, ana demiryolu hattındaki rayların kaydığı saptandı (Susan Hough)

ABD'nin Güney Karolina eyaletindeki bir kasabada görüldüğü iddia edilen hayaletin arkasından depremler çıktı.

Charleston kentine bağlı Summerville kasabası halkı 20. yüzyıl ortalarında, terk edilmiş demiryolu rayları etrafında top şeklinde mavi, yeşil veya turuncu renkli ışıklar gördüğünü aktarmaya başladı. 

Efsaneye göre bir kadın, tren raylarında geçirdiği kazada başı kopan ve hayatını kaybeden eşini arıyordu. Kadının kendisi de hayatını kaybettikten sonra eşini aramaya devam ettiğine inanan halk, hayaletin elinde bir fenerle gezindiğini düşünüyordu.

Havada süzülen ışığın yanı sıra arabaların sallandığı veya evlerdeki kapıların çarptığı da bildiriliyor, bunlar da hayalete bağlanıyordu.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu'ndan Dr. Susan Hough, bu "doğaüstü" olayların aslında bilimsel bir açıklaması olabileceğini söylüyor.

Charleston'da 1886'da meydana gelen büyük bir depremi araştıran sismolog, hayalet hikayeleriyle karşılaşınca meselenin derinine inmeye karar verdi.

Tarihi metinlerde, 1886 depreminde Summerville'in güneyindeki bir demiryolu hattının birkaç metre sağa doğru kaydığını bulan Dr. Hough, fayın tam oradan geçmesi gerektiği sonucuna vardı. 

Ayrıca 1959 ve 1960'ta, yani hayalet hikayelerinin anlatılmaya başlandığı dönemlerde bölgede deprem olduğu tespit edildi.

Bulguları hakemli dergi Seismological Research Letters'ta yayımlanan çalışmada, arabaların sallanması gibi olayların düşük seviyede sismik aktiviteyle açıklanabileceği saptandı.

Dr. Hough "Halk arabalarının şiddetle sallandığını söylüyor. Bu depremdir" diyerek ekliyor: 

Üst kattan sesler, fısıltılar duyuyorlarmış ya da kapılar çarpıyormuş. Deprem olarak algılamadığımız sismik olaylar bu anlatılardan bazılarına uyuyor.

Bilim insanları, bu türden sismik olayların deprem ışıkları denen olguya yol açabileceğini belirtiyor.

Deprem ışıkları dünyanın çeşitli yerlerinde gözlemlenmesine karşın bunlara neyin yol açtığı tam olarak bilinmiyor. Teorilerden birine göre sismik aktivite, topraktaki mineralleri deforme ederek elektrik yükü yaratıyor ve böylece hava molekülleri parlıyor olabilir. 

Bazı bilim insanlarıysa radon ve metan gibi gazların deprem sonucu salınmasıyla statik elektrik oluşabileceğini düşünüyor. Elektrik yükünün birikmesi, gazın yanmasını sağlayan kıvılcımı sunarak mavi ve turuncu gibi renklerde ışık üretebiliyor. 

Dr. Hough ayrıca Summerville'deki rayların etrafında bırakılan eski rayların da birbirine sürtünerek ışıklar için kıvılcım meydana getirmiş olabileceğini söylüyor.

Sismolog, Summerville ve başka yerlerdeki hayalet hikayelerinde anlatılan ışığın genellikle demiryollarının yakınında görülmesinin bu şekilde açıklanabileceğini düşünüyor.

"Araştırmaya başlayınca, demiryolu raylarında fenerlerle dolaşan ve kesik baş arayan çok sayıda hayalet olduğunu görüyorsunuz" diyen Dr. Hough ekliyor: 

Böyle bir hayalet salgını var.

Bu türden hayalet hikayelerini incelemek, bugüne kadar gözden kaçan sismik bölgelerin bulunmasını sağlayabilir.

Independent Türkçe, New York Times, IFLScience, Smithsonian Magazine, Seismological Research Letters



Netflix izleyicileri "etkileyici" savaş filmine hayran

Boyun Eğmez, üç dalda Oscar'a aday gösterilmişti (Universal Pictures / Netflix)
Boyun Eğmez, üç dalda Oscar'a aday gösterilmişti (Universal Pictures / Netflix)
TT

Netflix izleyicileri "etkileyici" savaş filmine hayran

Boyun Eğmez, üç dalda Oscar'a aday gösterilmişti (Universal Pictures / Netflix)
Boyun Eğmez, üç dalda Oscar'a aday gösterilmişti (Universal Pictures / Netflix)

Gerçek bir yaşam öyküsüne dayanan savaş filmi, Netflix'te yeniden gündemde. İzleyiciler, güçlü anlatımı ve etkileyici oyunculuklarıyla öne çıkan filme övgüler yağdırıyor.

2014'te vizyona giren Boyun Eğmez (Unbroken), II. Dünya Savaşı sırasında yaşadıklarıyla tarihe geçen ABD'li olimpik atlet Louis Zamperini'nin gerçek hayatına dayanıyor. Zamperini, bir uçak kazasından sağ kurtulmasının ardından ıssız bir bölgede günlerce hayatta kalmaya çalıştıktan sonra, savaş esiri olarak ağır koşullar altında yaşam mücadelesi vermişti.

Filmin yönetmen koltuğunda Angelina Jolie otururken, senaryosu Coen Kardeşler'in imzasını taşıyor. Zamperini'ye, Günahkarlar (Sinners) ve 28 Yıl Sonra (28 Years Later) gibi filmlerle tanınan Jack O'Connell hayat veriyor. O'Connell'a kazadan kurtulan diğer askeri canlandıran Domhnall Gleeson eşlik ediyor. 

Tüm zamanların en ilham verici filmlerinden biri olarak gösterilen Boyun Eğmez, şu sıralar Netflix'in en popüler yapımları arasında. Film eleştirmenlerden hem olumlu hem de olumsuz yorumlar alsa da izleyiciler için çok daha kıymetli bir yerde duruyor.

Sosyal medyada pek çok izleyici, filme övgüler yağdırdı. Bir kullanıcı, "Bu yüzyılın en iyi filmlerinden biri" yorumunu yaparken bir başka izleyici duygularını şöyle dile getirdi:

Gerçekten ilham verici bir başyapıt. Boyun Eğmez, bugüne kadar izlediğim en güçlü ve derinden etkileyen filmlerden biri. Görüntü yönetimi müthiş, hikaye baştan sona duygusal bir yoğunluk taşıyor. Jack O'Connell harika bir performans sergiliyor. Angelina Jolie'nin yönetimi ise yürekten, dürüst ve içten.

Bir başka yorumda ise şu ifadelere yer verildi:

Tüm zamanların hakkı en çok yenen filmi olabilir. Gerçek bir Amerikan kahramanının, ilham veren ve etkileyici gerçek hikayesi. Savaş filmlerinden hoşlanmasanız bile bu film sizi derinden etkileyecek. Bu film, izleyenin hayata bakışını değiştirebilir.

Son olarak bir kullanıcı şunları yazdı:

Bu filmi izlerken duygusal çöküşler yaşadım. Yaratıcı bir başyapıt. Kesinlikle en sevdiğim ilk 10 film arasında yer alıyor. Yönetmeninin en sevdiğim kadın oyunculardan Angelina Jolie olduğunu öğrendiğimde çok şaşırdım. Yetenekleriyle beni her zaman şaşırtıyor. Özetle, bu film tam anlamıyla 10 üzerinden 10.

Independent Türkçe, Express, Mirror