Kakadu kuşları, makarnayı yaban mersinli yoğurtla yemeyi seviyor

Papağanların, yiyeceğin üstündeki yoğurt azalınca tekar batırdığı görüldü (Messerli Araştırma Enstitüsü / Viyana Veterinerlik Üniversitesi)
Papağanların, yiyeceğin üstündeki yoğurt azalınca tekar batırdığı görüldü (Messerli Araştırma Enstitüsü / Viyana Veterinerlik Üniversitesi)
TT

Kakadu kuşları, makarnayı yaban mersinli yoğurtla yemeyi seviyor

Papağanların, yiyeceğin üstündeki yoğurt azalınca tekar batırdığı görüldü (Messerli Araştırma Enstitüsü / Viyana Veterinerlik Üniversitesi)
Papağanların, yiyeceğin üstündeki yoğurt azalınca tekar batırdığı görüldü (Messerli Araştırma Enstitüsü / Viyana Veterinerlik Üniversitesi)

Bilim insanları bazı kakadu kuşlarının, yemeklerini sosla tatlandırmayı sevdiğini buldu. 

Daha önceki çalışmalarda Cacatua goffiniana türündeki kakadu papağanlarının, tıpkı insanların bisküviyi çaya batırması gibi, kuru yiyeceklerini suya batırarak yumuşattığı gözlemlenmişti.

Ancak araştırmacılar, hayvanların yiyeceklerine çeşni kattığını gösteren tek çalışmanın 1960'larda yapıldığını söylüyor. Bu çalışmada Macaca fuscata türünün patatesleri tuzlu suya batırdığı tespit edilmişti.

Viyana Veterinerlik Üniversitesi'nden araştırmacılar, laboratuvardaki Cacatua goffiniana papağanlarından ikisinin bir sabah pişmiş patateslerini yaban mersini aromalı soya yoğurduna batırdığını görünce bu davranışı incelemeye karar verdi.

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de 10 Şubat Pazartesi günü yayımlanan çalışmada, papağanlarla her biri 30 dakika süren 14 deney yürütüldü. 

Testlerde 18 kuşa makarna ve karnabahar ya da patates ve havuçtan oluşan kaselerin yanı sıra üç sos sunuldu: yaban mersinli soya yoğurdu, sade soya yoğurdu ve içme suyu.

Kuşlar havuç ve karnabaharları herhangi bir şeye batırmadı. Ancak 9 kakadu papağanı, makarna ve/veya patatesleri yoğurda batırarak yedi. 
 

csdvfgrthy
Papağanların, bu davranışı birbirinden öğrenip öğrenmediği bilinmiyor (Messerli Araştırma Enstitüsü / Viyana Veterinerlik Üniversitesi)

Araştırmacılar yaban mersinli yoğurdun daha çok tercih edildiğini gözlemledi. Bu durum, kuşların davranışının yoğurdun kıvamından ziyade tadıyla ilgili olduğuna işaret ediyor. Bilim insanları daha sonra yaptıkları deneylere göre, yaban mersinli soya yoğurdunun renginden dolayı tercih edilmediğini de söylüyor.

Ayrıca suya yanaşmamaları, yiyeceği ıslatmak gibi bir amaçları olmadığına işaret ediyor. 

Ekip makalede, "Yiyecek ve yoğurdu birlikte yediler ve yiyeceği yemeden önce yoğurdu asla yalamadılar. Bu da iki gıdayı birlikte tercih ettiklerini gösteriyor" diye yazıyor.

Çalışmanın yazarlarından Jeroen Zewald da şöyle diyor: 

Kuşların yiyeceklerinin yeterince lezzetli olmaması gibi bir sorunları vardı ve bu yüzden yoğurda yöneldiler. Bizim patates kızartması ve ketçapla yaptığımız gibi gerçekten içine daldırdılar ve sonra birlikte yediler.

Bilim insanları kuşların, muhtemelen iyice yoğurda bulanması için yiyeceği yoğurdun içinde gezdirdiğini ve sürüklediğini de gözlemledi. 

Ekip, bu davranışın doğada görülmemesinden dolayı muhtemelen yeni gelişmiş bir özellik olduğunu söylüyor. Ancak laboratuvardaki kakadu kuşlarında ortaya çıkması pek şaşırtıcı sayılmaz.

Makalenin diğer yazarı Alice Auersperg, "Bu kakadular yaban hayatında aletleri yenilikçi şekillerde kullanmalarıyla biliniyor. Örneğin, sert kabuklu meyveleri açmak için ağaç dallarından keskin ahşap nesneler yapıyorlar" diye açıklıyor: 

Alet kullanımı ve yiyecek hazırlama konusundaki bu tür keşifler bize bu hayvanların ne kadar esnek, yenilikçi ve meraklı olduğunu gösteriyor.

Zewald, kuşların özellikle makarnayı yaban mersinli soya yoğurduna batırmayı sevdiğini söyleyerek ekliyor:

Açıkçası ben de denedim. Gerçekten neyini sevdiklerini bilmiyorum. Bu bir tavsiye değildir.

Independent Türkçe, Guardian, IFLScience, Current Biology



Guatemala'daki "kan mağarası"nda vahşi Maya ritüelinin izleri ortaya çıktı

Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)
Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)
TT

Guatemala'daki "kan mağarası"nda vahşi Maya ritüelinin izleri ortaya çıktı

Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)
Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)

Arkeologlar Guatemala'daki bir mağarada, yağmur tanrısını yatıştırmak için insanların kurban edildiği vahşi bir Maya ritüelinden kalan parçalanmış kafataslarını ortaya çıkardı.

Cueva de Sangre ya da "kan mağarası" ilk kez 1990'larda Petén'deki arkeolojik kazı alanında yapılan bir araştırma sırasında keşfedilmişti.

Travmatik yaralanma izleri taşıyan kemikler zemine dağılmış halde bulunsa da yakın zamana kadar iyice incelenmemişlerdi.

Araştırmacılar, Maya halkının yaklaşık iki bin yıl önce mağarayı insan kurban etme ritüelleri için kullandığını gösteren kanıtlar sundu.

Aralarında Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nden Michele Bleuze'in de bulunduğu araştırmacılar, kemiklerin ritüel amaçlı parçalara ayrıldığına dair izler buldu.

Örneğin bir kafatası parçasının bir tarafında balta gibi bir aletle vurulduğunu gösteren bir iz var. Bir bebeğin kalça kemiğindeki benzer bir iz de muhtemelen ölüm anına yakın vakitte meydana gelmiş.

Araştırmacılar kemiklerin gömülmeyip yere saçılmış olmasının ve bazılarının tuhaf bir şekilde dizilmesinin, ritüelde kullanıldıklarına işaret ettiğini söylüyor.

Dahası arkeologlar, mağarada obsidyen bıçaklar ve kırmızı aşıboyası gibi ritüellerde kullanıldığı bilinen şeyler buldu.

Mağara alanı toplamda "yetişkin ve çocuklara ait 100'den fazla insan kemiği parçası" içeriyordu.

Araştırmacılar şöyle yazıyor:

Amerikan Yerlileri kozmolojisinde kutsal, canlı Dünya'nın önemi nedeniyle, insan kalıntılarının yeraltı boşluklarında biriktirilmesi Mezoamerika'da özel bir kültürel öneme sahipti.

Kemiklerdeki yaraların vahşi doğasını ve mağaradaki yüksek yoğunluğunu göz önüne alan araştırmacılar, Cueva de Sangre'nin yaklaşık MÖ 400 ila MS 250'de Mayaların ritüel amaçlı insan kurban etme alanı olduğu sonucuna vardı.

Bilim insanları "Mevcut iskelet unsurlarının türleri, travma, kemiklerin dizilişi ve kemiklerdeki değişiklikler, mağaradaki kalıntıların kurban niteliği taşıdığını güçlü bir şekilde destekliyor" diye yazıyor.

Mağaraya, bir su birikintisine açılan bir geçide inen küçük bir açıklıktan ulaşılabiliyor. Antik Mayalar için mağara muhtemelen sadece marttan mayısa kadar süren kurak mevsimde açıktı, sonrasında yağmurlar mağarayı erişilemez hale getirmiş olmalı.

Araştırmacılar, insan kurban edilen vahşi ritüellerin muhtemelen Maya yağmur tanrısı Chaac'ı yatıştırmak için yapıldığını ancak bu tür uygulamaların doğasını daha iyi anlamak için kemiklerin DNA analizinin yapılması gibi daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

Gelecekteki araştırmaların, İspanyolların fethinden önce Orta Amerika'daki yaşama da daha fazla ışık tutabileceğini belirtiyorlar.

Independent Türkçe