Çin yapımı animasyon 4 haftada tarih yazdı

Eleştirmenlerin de beğenisini kazanan 80 milyon dolar bütçeli Ne Zha 2, yönetmen Yu Yang imzasını taşıyor (Beijing Enlight Pictures)
Eleştirmenlerin de beğenisini kazanan 80 milyon dolar bütçeli Ne Zha 2, yönetmen Yu Yang imzasını taşıyor (Beijing Enlight Pictures)
TT

Çin yapımı animasyon 4 haftada tarih yazdı

Eleştirmenlerin de beğenisini kazanan 80 milyon dolar bütçeli Ne Zha 2, yönetmen Yu Yang imzasını taşıyor (Beijing Enlight Pictures)
Eleştirmenlerin de beğenisini kazanan 80 milyon dolar bütçeli Ne Zha 2, yönetmen Yu Yang imzasını taşıyor (Beijing Enlight Pictures)

Bu yılın en büyük gişe rekortmeni ne Marvel, ne Pixar ne de James Cameron'dan geldi. Dünyanın dört bir yanındaki sinemaseverler bu gişe canavarını henüz tanımıyor bile. Çünkü film neredeyse hiçbir ülkede gösterime girmedi.

Çin yapımı animasyon filmi Ne Zha 2, büyük bir gişe başarısı yakalayarak 4 hafta içinde 1,9 milyar dolar kazandı. Üstelik dünyanın en büyük sinema pazarından neredeyse hiç destek almadan... 

Film, tek bir bölgede en çok hasılat yapan yapım unvanını da ele geçirdi. Daha önce bu rekor, 2015'te Kuzey Amerika'da 936,7 milyon dolar kazanan Star Wars: Güç Uyanıyor'a (Star Wars: The Force Awakens) aitti. Ne Zha 2, bu rekoru yalnızca 11 günde kırarken Güç Uyanıyor için bu süreç 165 gün sürmüştü.

Üstelik rekorlar bununla da sınırlı değil: Ne Zha 2, 2024'te 1,66 milyar dolar hasılat yapan Ters Yüz 2'yi geride bırakarak tüm zamanların en çok kazanan animasyon filmi oldu. Çok yakında da 2 milyar dolar barajını aşan ilk animasyon olacak. 

Tüm bu başarılar, Çin'de büyük bir gurur kaynağı haline geldi, üstelik ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkeye yeni gümrük tarifeleri getirdiği bir dönemde...

"Turnusol kağıdına dönüştü"

Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler profesörü Stanley Rosen, "Ne Zha 2, artık gişe rekorları konusunda Hollywood yapımlarıyla rekabet ettiğine göre, filmi desteklemek ve tanıtmak bir nevi ulusal görev haline geldi" diyerek ekliyor: 

Bu film, vatansever olup olmadığınızı gösteren bir turnusol kağıdına dönüştü.

Harika eleştiriler alması, Çin Yeni Yılı tatiline denk gelmesi ve yükselen bir milliyetçilik dalgasından beslenmesi sayesinde, Ne Zha 2'nin toplam gişesinin 2,09 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 

Titanik'in hemen arkasında

Çin'in bilet satış ajansı Maoyan'a göre, bu rakam filmi tüm zamanların en çok hasılat yapan 5. yapımı haline getirecek. Animasyon, 2,26 milyar dolar kazanan Titanik'in (Titanic'in) hemen arkasında ve 2,07 milyar dolar hasılatlı Güç Uyanıyor'un önünde yer alacak. 

Ancak Ne Zha 2, bu gişe devlerinden farklı olarak, başarısını tamamen Çin pazarına borçlu. Film, Kuzey Amerika'da yalnızca 800 sinemada gösterilerek yaklaşık 15 milyon dolar hasılat elde etti. Bu rakam, Çin yapımı bir film için etkileyici olsa da küresel gişeye önemli bir katkı sağlamıyor.

"Pazar payının yüzde 70'inden fazlasını ele geçirdi"

Maoyan Entertainment piyasa analisti Lai Li, "Çin Yeni Yılı tatili sona erdikten sonra bile Ne Zha 2, hafta içleri minimum düşüş göstererek olağanüstü bir momentum sergilemeye devam etti" diyor ve ekliyor:

Filmin zirve yaptığı dönemde pazar payının yüzde 70'inden fazlasını ele geçirdiğini gördük. Biz de bu sıradışı gişe trendini yakından takip ederek anlık tahminlerimizi güncelliyoruz.

Şeytani güçlere sahip asi bir çocuğun maceralarını anlatan Ne Zha 2, 2019'da gösterime giren ve dünya çapında 726 milyon dolar kazanan Ne Zha'nın devam filmi. 

"Herkes bu filmden bahsediyor"

İlk macera yaz aylarında vizyona girerken, devam filmi Çin Yeni Yılı tatilinde seyirciyle buluştu. İki hafta süren bu tatilde okullar ve iş yerleri kapalı olduğundan, sinemaseverler salonlara gitmek için bolca zaman buldu.

Aynı gün vizyona giren Barbie ve Oppenheimer'ın, 2023 boyunca manşetlere taşınmasıyla ortaya çıkan Barbenheimer fenomenini hatırlatan Rosen, "Bu tür olaylar kendi ivmelerini yaratıyor" diyerek sözlerini şöyle sürdürdü: 

Herkes bu filmden bahsediyor ve konuşmalara dahil olabilmek için mutlaka izlemek, hatta bazen birden fazla kez izlemek gerekiyor.

Terminatör benzetmesi

Ne Zha 2'nin baş yapımcıları Christopher Chen ve Alina Yan Qiu ise filmin başarısını James Cameron'ın Terminatör (Terminator) serisine benzetiyor. 

1984'te gösterime giren ilk film, 78 milyon dolar gibi mütevazı bir hasılat elde etmişti. Ancak 1991'de vizyona giren devam filmi Terminatör 2: Kıyamet Günü (Terminator 2: Judgment Day) çığır açan teknolojik gelişmelerin de katkısıyla 520 milyon dolar kazanarak gişe rekorları kırmıştı.

Chen ve Qui, "Batılı izleyiciler bile animasyonun kalitesini görünce şoke olur" diyor: 

Bilgisayarda üretilen animasyonda 5 yıl içinde kaydedilen ilerlemeler sayesinde, her iki Ne Zha filmi arasında kalite açısından önemli bir sıçrama var.

2019 yapımı Ne Zha'nın devam filmi olan fantastik macera, ana karakter Ne Zha ve arkadaşı Ao Bing'in aynı bedeni paylaşmak zorunda kalmasını ve Kutsal Lotus'u geri getirmek için verdikleri mücadeleyi konu alıyor. 
Independent Türkçe, Variety, Macaonews



Küçük yıldızın dev gezegeni bilim insanlarını şaşkına çevirdi

TOI-6894'ün (önde) çapı, bilinen tek gezegeninin çapının sadece 2,5 katı (Warwick Üniversitesi/Mark Garlick)
TOI-6894'ün (önde) çapı, bilinen tek gezegeninin çapının sadece 2,5 katı (Warwick Üniversitesi/Mark Garlick)
TT

Küçük yıldızın dev gezegeni bilim insanlarını şaşkına çevirdi

TOI-6894'ün (önde) çapı, bilinen tek gezegeninin çapının sadece 2,5 katı (Warwick Üniversitesi/Mark Garlick)
TOI-6894'ün (önde) çapı, bilinen tek gezegeninin çapının sadece 2,5 katı (Warwick Üniversitesi/Mark Garlick)

Bilim insanları küçük bir yıldızın yörüngesinde devasa bir gezegen keşfetti. Neredeyse imkansız olduğu düşünülen bu durum, gezegen oluşumuna dair bilinenleri sorgulamaya açıyor.

Gezegen sistemleri ilk başta büyük bir toz ve gaz bulutunun kendi üstüne çökerek bir yıldız oluşturmasıyla meydana geliyor. Yıldızdan arta kalan ve ön gezegen diski denen maddelerse gezegenleri oluşturuyor. 

Bu nedenle küçük bulutlardan küçük yıldızlar doğması ve geriye devasa gezegenler oluşturacak malzeme kalmaması bekleniyor.

Ancak NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu'nun (TESS), 91 binden fazla kırmızı cüce yıldıza dair verilerini inceleyen araştırmacılar, şaşırtıcı derece büyük bir gezegen buldu. Güneş'e kıyasla küçük ve parlaklığı az olan kırmızı cüceler Samanyolu'ndaki en yaygın yıldız türü. 

Ardından araştırmacılar Avrupa Güney Gözlemevi'nin Çok Büyük Teleskop'uyla TOI-6894 adlı yıldızın yörüngesindeki gezegenin kütlesini hesapladı.

Bulguları hakemli dergi Nature Astronomy'de yayımlanan çalışmaya göre  Dünya'dan 238 ışık yılı uzaktaki yıldızın kütlesi Güneş'inkinin yaklaşık 5'te biri kadar. 

Bilim insanları mevcut teorilere göre böyle bir yıldızın Dünya veya Mars boyutunda bir gezegeni olması gerektiğini söylüyor. Ancak yörüngesinde dönen gezegen TOI-6894b, Satürn'den biraz büyük ve kütlesi onun yarısı kadar.

Makalenin ortak yazarı Vincent Van Eylen şöyle diyor: 

Bu bulgular, evrendeki en küçük yıldızların bile bazı durumlarda çok büyük gezegenler oluşturabileceğini gösteriyor. Bu da gezegen oluşumu modellerimizin bazılarını yeniden düşünmemizi gerektiriyor.

TOI-6894, yörüngesinde dev bir gezegen bulunan yıldızlar arasında açık ara en düşük kütleye sahip olanı. Hatta rekorun önceki sahibi olan yıldızdan yüzde 60 daha az kütlesi var.

Warwick Üniversitesi'nden makalenin başyazarı Edward Bryant "Bu keşif, bu kadar küçük bir yıldızın nasıl bu kadar büyük bir gezegene ev sahipliği yapabildiği gibi bir soru ortaya atıyor ve bunun cevabını henüz bulamadık" diyor.

Jüpiter veya Satürn gibi gaz devleri, çekirdeklerini oluşturmak için çok fazla maddeye ihtiyaç duyar. Daha sonra çevrelerinden çok daha fazla gazı hızlı bir şekilde çekerek atmosfer oluşturabilirler. 

Ancak araştırmacılar TOI-6894b ve yıldızının kütlesine bakınca burada başka bir sürecin işlemiş olduğundan şüpheleniyor.

Örneğin gezegen, yıldızı yaşamının çok erken bir dönemindeyken ve disk hâlâ hammaddeyle doluyken gerekli malzemeleri toplayıp çekirdeğini oluşturmaya başlamış olabilir. 

Bir diğer ihtimal de hızlıca büyük bir çekirdek oluşturmamış ve gaz ve ağır elementleri yavaş yavaş biriktirmiş olması. 

Öte yandan bilim insanları bunlar için de yüksek miktarda malzemeye ihtiyaç duyulacağını söylüyor. Yeni çalışmada incelenen örneklerdeki küçük yıldızların etrafındaki 70 diskten sadece 5'inde TOI-6894b gibi bir gezegen oluşmuştu.

Van Eylen dev gezegenlerin hızlıca çekirdeği oluşturması ve ardından bunun üzerine yüksek miktarda gaz biriktirmesi gerektiğini söyleyerek ekliyor:

Yıldız parlamaya başlamadan ve disk hızla yok olmadan önce bunu yapmak için çok az zaman var. Küçük yıldızlarda, disk yok olmadan önce dev bir gezegeni yeterince hızlı bir şekilde oluşturmak için yeterli kütle olmadığını düşünüyoruz.

Araştırmacılar James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak gezegen sistemini daha yakından incelemeyi planlıyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Mashable, Space.com, Nature Astronomy