2025 Oscar ödüllerinde siyasi mesajlar: Ukrayna, Gazze, göçmenler…

‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)
‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)
TT

2025 Oscar ödüllerinde siyasi mesajlar: Ukrayna, Gazze, göçmenler…

‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)
‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)

97. Oscar Ödülleri yakın tarihin en uzun soluklu ödül törenlerinden biriydi. Her ne kadar ABD'deki mevcut siyasi iklimle ilgili olmasa da, tören sırasında Başkan Donald Trump'a yönelik siyasi mesajlar, Ukrayna'ya ve ülkeye gelen göçmenlerin haklarına destek vardı.

The Guardian gazetesi tören sırasında tek bir kişinin bile Donald Trump'ın adını telaffuz etmediğini bildirdi. Her ne kadar çok az kişi ödül törenlerini -özellikle de Oscar törenlerini- siyasi tartışmalar için izlese de, dünya olaylarına ilişkin yorumlar uzun zamandır törenin beklenen bir parçasıydı.

‘Rus’a karşı’

Açılış konuşması sırasında siyasi konulara girmekten kaçınan ABD'li komedyen Conan O'Brien, daha sonra sahneye çıkarak Anora filminin başarısıyla ilgili bir espri yaptı: “Anora iyi bir gece geçiriyor. Şimdiden iki ödül kazandı. Sanırım Amerikalılar sonunda birinin güçlü bir Rus'a karşı durduğunu görmekten heyecan duyuyorlar.”

t6y5u
ABD'li komedyen Conan O'Brien (AFP)

Bu, Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e kurban muamelesi yapmasına ve Ukrayna'yı işgal eden Rusya olmasına rağmen Zelenskiy'den ‘diktatör’ olarak bahsetmesine bir göndermeydi.

Ukrayna'ya selam

Aktris Daryl Hannah, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance arasında cuma günü gerçekleşen feci görüşmenin ardından siyasi bir açıklama yaparak, Oscar töreninde Ukrayna'ya desteğini ifade etti.

‘Kill Bill’ oyuncusu En İyi Film Kurgusu ödülünü sunmak üzere sahneye çıktığında akış dışına çıktı. Mikrofona yaklaşırken eliyle barış işareti yaptı ve sessizce ‘Slava Ukrayna’ dedi.

dy567u8ı
Aktris Daryl Hannah dün gece düzenlenen Oscar töreninde Ukrayna'ya desteğini ifade etti. (Reuters)

‘Slava Ukrayna’ sloganı Ukraynalılar arasında nesiller boyu ulusal bir slogan olmuştur. Şarku’l Avsat’ın Independent'tan aktardığı habere göre Hannah bu sözlere karşılık olarak seyirciler tarafından ayakta alkışlandı.

Rusya'nın liman kentini kuşatmasını konu alan ‘20 Days in Mariupol’ (Mariupol'de 20 Gün) belgeseli geçen yıl Ukrayna'ya ilk Oscar ödülünü kazandırdı.

Filistin'e destek için rozet taktı

The Brutalist filminin yıldızı Avustralyalı-İngiliz aktör Guy Pearce, üzerinde beyaz bir güvercin ve altın bir dal bulunan ‘Özgür Filistin’ rozeti taktı.

scdfgt
Üzerinde ‘Özgür Filistin’ yazan rozet (AFP)

Ödül sezonu boyunca çeşitli rozetler takarak desteğini gösteren Pearce şunları söyledi: “Yapabileceğimiz en küçük şey bu. Her zaman Filistin'i tanımaya ve onlara mümkün olduğunca çok destek vermeye odaklanıyorum, çünkü buna gerçekten ihtiyaçları var.”

Brody'nin mesajı

The Brutalist filmindeki rolüyle En İyi Erkek Oyuncu ödülünü kazanan Adrien Brody, Trump'ın politikalarına üstü kapalı bir gönderme yaparak siyasi bir çağrıda bulunma fırsatını değerlendirdi.

Holokost'tan kurtulan ve ABD'ye göç eden bir mimarı canlandıran Brody, “Geçmiş bize bir şey öğretecekse, o da nefretin galip gelmesine izin vermememiz gerektiğini hatırlatmaktır” dedi. Brody, ‘daha sağlıklı, daha mutlu ve daha kapsayıcı bir dünya’ çağrısında bulundu.

xcdfvgr
Aktör Adrien Brody Oscar töreninde En İyi Erkek Oyuncu ödülünü aldı. (AP)

Bu iki konuşma, Donald Trump'ın başkan olarak ilk döneminde seçilmesinin hemen ardından, 2017 Oscar Ödülleri'nden çok daha az hararetli geçen gecedeki birkaç siyasi gönderme arasındaydı.

Göçmenlere destek

Bazı oyuncular ve sunucular ise siyaset hakkında daha az doğrudan konuşarak, filmin gücünün birlikteliklerine katkıda bulunduğunu belirttiler.

Emilia Perez filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan Zoe Saldana, “Büyükannem bu ülkeye 1961 yılında gelmiş. Hayalleri, haysiyeti ve çalışkan elleri olan göçmen bir anne babanın çocuğu olmaktan gurur duyuyorum” ifadelerini kullandı.

zaxsdfergt
‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)

Saldana, “İspanyolca konuştuğum ve şarkı söylediğim bir rol için ödül alıyorum. Büyükannem burada olsaydı çok mutlu olurdu” dedi. Trump cumartesi günü, İngilizceyi resmi dil olarak belirleyen bir kararname imzaladı.

Geçtiğimiz yıla ait daha fazla mesaj

Trump'ın kendisi de geçen yıl yeniden seçilme kampanyası sırasında Truth Social'da paylaşımda bulunarak 2024 Oscar'larında Jimmy Kimmel'dan ‘daha kötü bir sunucu’ olup olmayacağını sordu ve açılış monoloğunu eleştirdi.

La La Land'in (Aşıklar Şehri) Moonlight (Ay Işığı) karşısında yanlışlıkla En İyi Film ödülünü kazandığı 2017 Oscar töreninin ardından Trump daha sonra verdiği bir röportajda şunları söylemişti: “Politikaya o kadar odaklanmışlardı ki sonunda bir araya gelemediler. Bu biraz üzücüydü. Bizi Oscar'ın ihtişamından uzaklaştırdı.”

New Yorklu bir seks işçisinin zengin bir Rusla evlenerek yeni bir hayata başlama şansını yakalamasını konu alan Anora filmi, En İyi Film dahil beş dalda Oscar kazandı.



Ünlü yönetmenin 12 yıl sonra çektiği ilk film, Oscar tarihine geçti

Geçen yıl Filmekimi kapsamında da gösterilen Hâlâ Buradayım, Türkiye'de 28 Şubat'ta vizyona girdi (StudioCanal)
Geçen yıl Filmekimi kapsamında da gösterilen Hâlâ Buradayım, Türkiye'de 28 Şubat'ta vizyona girdi (StudioCanal)
TT

Ünlü yönetmenin 12 yıl sonra çektiği ilk film, Oscar tarihine geçti

Geçen yıl Filmekimi kapsamında da gösterilen Hâlâ Buradayım, Türkiye'de 28 Şubat'ta vizyona girdi (StudioCanal)
Geçen yıl Filmekimi kapsamında da gösterilen Hâlâ Buradayım, Türkiye'de 28 Şubat'ta vizyona girdi (StudioCanal)

Walter Salles'in derinlikli ve sarsıcı draması Hâlâ Buradayım (Ainda Estou Aqui), Brezilya için tarihi bir başarıya imza atarak En İyi Uluslararası Film dalında Akademi Ödülü'nü kazandı.

Brezilya askeri diktatörlüğü döneminde kaybolan eşini bulmak için onlarca yıl boyunca adalet arayan Eunice Paiva'nın gerçek hayat hikayesini anlatan film, favori gösterilen en güçlü rakibi Emilia Pérez'i geride bırakarak heykelciğe uzanmayı başardı. Fransa'nın Oscar adayı Emilia Pérez, yarışa 13 dalda elde ettiği adaylıklarla girmişti.

Hâlâ Buradayım'ın diğer rakipleri Almanya'dan Kutsal İncirin Tohumu (Dane-ye anjir-e ma'abed), Danimarka'dan Şişli Kız (Pigen med nålen) ve Letonya'dan Flow'du. 

"Bu ödül ona gidiyor"

68 yaşındaki yönetmen Salles, ödülü kabul ederken "Bunu almaktan büyük onur duyuyorum ve böyle olağanüstü bir yönetmen grubuyla birlikte anılmak benim için büyük bir mutluluk" diyerek ekledi:

Bu ödülü, otoriter bir rejim altında büyük bir kayıp yaşamasına rağmen asla boyun eğmeyen ve direnen bir kadına adıyorum. Bu ödül ona gidiyor. Ve ona hayat veren iki olağanüstü kadına, Fernanda Torres ve Fernanda Montenegro'ya da...

2012'den beri yeni film çekmeyen Salles'in "geri dönüş eseri" diye lanse edilen Hâlâ Buradayım, Marcelo Rubens Paiva'nın kitabından beyazperdeye uyarladı ve 1971'de Rio de Janeiro'da geçiyor. 

Brezilya, 1960'tan bu yana her yıl En İyi Uluslararası Film kategorisine bir yapım gönderdi ve daha önce 5 kez adaylık elde etti ancak, ülke bu geceye kadar hiç kazanamamıştı.

Bu zafer, özellikle Walter Salles için büyük bir anlam taşıyor. Zira daha önce adaylık kazanan son Brezilya filmi olan 1998 yapımı Merkez İstasyonu'nun (Central Station) da yönetmenliğini üstlenmişti. 

O filmde başrol oynayan Fernanda Montenegro, Oscar'a aday gösterilen ilk Brezilyalı oyuncu olarak tarihe geçmişti. Şimdiyse kızı Fernanda Torres, aynı kategoride aday gösterilen ikinci Brezilyalı oyuncu olarak onun izinden gidiyor.

Bu adaylıklar, Montenegro ve Torres'i, Oscar'a aday gösterilen anne-kız oyuncular arasında da özel bir konuma taşıyor. Aynı başarıyı daha önce Judy Garland ve Liza Minnelli, Diane Ladd ve Laura Dern, Janet Leigh ve Jamie Lee Curtis, Goldie Hawn ve Kate Hudson, Ingrid Bergman ve Isabella Rossellini gibi isimler elde etmişti. Üstelik Isabella Rossellini de bu yıl Konsey'deki (Conclave) performansıyla bir kez daha aday gösterilmişti.

Salles, bu yılki Oscarlar'da En İyi Yönetmen dalında aday gösterilmemiş olsa da daha önce bunu başaran iki Brezilyalı sinemacı var. Arjantinli yazar Manuel Puig'in 1976 tarihli aynı adlı romanından uyarlanan Örümcek Kadının Öpücüğü'yle (O Beijo da Mulher Aranha) Brezilyalı sinemacı Hector Babenco, En İyi Yönetmen dalında adaylık elde etmişti. Örümcek Kadının Öpücüğü ayrıca En İyi Film dalında Oscar'a aday gösterilen ilk bağımsız yapım olarak da sinema tarihine geçmişti. 2002 tarihli Tanrı Kent'i (Cidade de Deus) çeken Fernando Meirelles de adaylık elde etmiş ancak ödülü Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü'yle (The Lord of the Rings: The Return of the King) Peter Jackson'a kaptırmıştı.

Favori Emilia Pérez'di

Oscar öncesinde birçok eleştirmen ve sektör uzmanı, Fransa'nın Netflix yapımı müzikal suç draması Emilia Pérez'in ödülü kazanmasını bekliyordu. Eğer öyle olsaydı bu, Fransa'nın 1992'de Indochine'le aldığı ödülden sonra 30 yılı aşkın süredir ilk zaferi olacaktı.

Bu yılın Oscar yarışını daha da özel kılan bir diğer unsur, hem Hâlâ Buradayım hem de Emilia Pérez'in En İyi Film kategorisinde de aday gösterilmesi oldu. Daha önce bu başarıya ulaşan yalnızca 10 film vardı: Ölümsüz (Z), Göçmenler (Utvandrarna), Hayat Güzeldir (La vita è bella), Kaplan ve Ejderha (Wo Hu Cang Long), Aşk (Amour), Roma, Parazit (Gisaengchung), Drive My Car (Doraibu mai kâ), Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok (Im Westen nichts Neues) ve İlgi Alanı (The Zone of Interest).

Bu filmler arasında En İyi Film ve En İyi Uluslararası Film ödüllerini birlikte kazanan tek yapım, 2019'da tarih yazan Parazit oldu. Bu yıl ise En İyi Film kategorisinde yer alan iki uluslararası yapımdan biri, Oscar gecesini eli boş kapatmak zorundaydı. Sonuç olarak Hâlâ Buradayım galip geldi ve Brezilya sineması için tarihi bir zafer kazanarak Walter Salles'i ülkesinin en önemli yönetmenlerinden biri olarak taçlandırdı.

Karnavalda Oscar coşkusu

Öte yandan Oscar töreni, Brezilya'nın meşhur Rio Karnavalı'yla aynı zamana denk geldi ve Hâlâ Buradayım'ın galibiyet haberinin yayılmasıyla birlikte sokaklar sevinçle doldu. Elinde Oscar heykelciği olan binlerce kişi, müzik, dans ve şenliklerle kutlama yaptı.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şöyle dedi:

Bugün Brezilyalı olmaktan daha da gurur duyma günüdür. Sinemamızla, sanatçılarımızla ve hepsinden önemlisi demokrasimizle gurur duyuyoruz.

Independent Türkçe, Variety, Reuters