2025 Oscar ödüllerinde siyasi mesajlar: Ukrayna, Gazze, göçmenler…

‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)
‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)
TT

2025 Oscar ödüllerinde siyasi mesajlar: Ukrayna, Gazze, göçmenler…

‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)
‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)

97. Oscar Ödülleri yakın tarihin en uzun soluklu ödül törenlerinden biriydi. Her ne kadar ABD'deki mevcut siyasi iklimle ilgili olmasa da, tören sırasında Başkan Donald Trump'a yönelik siyasi mesajlar, Ukrayna'ya ve ülkeye gelen göçmenlerin haklarına destek vardı.

The Guardian gazetesi tören sırasında tek bir kişinin bile Donald Trump'ın adını telaffuz etmediğini bildirdi. Her ne kadar çok az kişi ödül törenlerini -özellikle de Oscar törenlerini- siyasi tartışmalar için izlese de, dünya olaylarına ilişkin yorumlar uzun zamandır törenin beklenen bir parçasıydı.

‘Rus’a karşı’

Açılış konuşması sırasında siyasi konulara girmekten kaçınan ABD'li komedyen Conan O'Brien, daha sonra sahneye çıkarak Anora filminin başarısıyla ilgili bir espri yaptı: “Anora iyi bir gece geçiriyor. Şimdiden iki ödül kazandı. Sanırım Amerikalılar sonunda birinin güçlü bir Rus'a karşı durduğunu görmekten heyecan duyuyorlar.”

t6y5u
ABD'li komedyen Conan O'Brien (AFP)

Bu, Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e kurban muamelesi yapmasına ve Ukrayna'yı işgal eden Rusya olmasına rağmen Zelenskiy'den ‘diktatör’ olarak bahsetmesine bir göndermeydi.

Ukrayna'ya selam

Aktris Daryl Hannah, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance arasında cuma günü gerçekleşen feci görüşmenin ardından siyasi bir açıklama yaparak, Oscar töreninde Ukrayna'ya desteğini ifade etti.

‘Kill Bill’ oyuncusu En İyi Film Kurgusu ödülünü sunmak üzere sahneye çıktığında akış dışına çıktı. Mikrofona yaklaşırken eliyle barış işareti yaptı ve sessizce ‘Slava Ukrayna’ dedi.

dy567u8ı
Aktris Daryl Hannah dün gece düzenlenen Oscar töreninde Ukrayna'ya desteğini ifade etti. (Reuters)

‘Slava Ukrayna’ sloganı Ukraynalılar arasında nesiller boyu ulusal bir slogan olmuştur. Şarku’l Avsat’ın Independent'tan aktardığı habere göre Hannah bu sözlere karşılık olarak seyirciler tarafından ayakta alkışlandı.

Rusya'nın liman kentini kuşatmasını konu alan ‘20 Days in Mariupol’ (Mariupol'de 20 Gün) belgeseli geçen yıl Ukrayna'ya ilk Oscar ödülünü kazandırdı.

Filistin'e destek için rozet taktı

The Brutalist filminin yıldızı Avustralyalı-İngiliz aktör Guy Pearce, üzerinde beyaz bir güvercin ve altın bir dal bulunan ‘Özgür Filistin’ rozeti taktı.

scdfgt
Üzerinde ‘Özgür Filistin’ yazan rozet (AFP)

Ödül sezonu boyunca çeşitli rozetler takarak desteğini gösteren Pearce şunları söyledi: “Yapabileceğimiz en küçük şey bu. Her zaman Filistin'i tanımaya ve onlara mümkün olduğunca çok destek vermeye odaklanıyorum, çünkü buna gerçekten ihtiyaçları var.”

Brody'nin mesajı

The Brutalist filmindeki rolüyle En İyi Erkek Oyuncu ödülünü kazanan Adrien Brody, Trump'ın politikalarına üstü kapalı bir gönderme yaparak siyasi bir çağrıda bulunma fırsatını değerlendirdi.

Holokost'tan kurtulan ve ABD'ye göç eden bir mimarı canlandıran Brody, “Geçmiş bize bir şey öğretecekse, o da nefretin galip gelmesine izin vermememiz gerektiğini hatırlatmaktır” dedi. Brody, ‘daha sağlıklı, daha mutlu ve daha kapsayıcı bir dünya’ çağrısında bulundu.

xcdfvgr
Aktör Adrien Brody Oscar töreninde En İyi Erkek Oyuncu ödülünü aldı. (AP)

Bu iki konuşma, Donald Trump'ın başkan olarak ilk döneminde seçilmesinin hemen ardından, 2017 Oscar Ödülleri'nden çok daha az hararetli geçen gecedeki birkaç siyasi gönderme arasındaydı.

Göçmenlere destek

Bazı oyuncular ve sunucular ise siyaset hakkında daha az doğrudan konuşarak, filmin gücünün birlikteliklerine katkıda bulunduğunu belirttiler.

Emilia Perez filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan Zoe Saldana, “Büyükannem bu ülkeye 1961 yılında gelmiş. Hayalleri, haysiyeti ve çalışkan elleri olan göçmen bir anne babanın çocuğu olmaktan gurur duyuyorum” ifadelerini kullandı.

zaxsdfergt
‘Emilia Perez’ filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan ABD'li aktris Zoe Saldana (AFP)

Saldana, “İspanyolca konuştuğum ve şarkı söylediğim bir rol için ödül alıyorum. Büyükannem burada olsaydı çok mutlu olurdu” dedi. Trump cumartesi günü, İngilizceyi resmi dil olarak belirleyen bir kararname imzaladı.

Geçtiğimiz yıla ait daha fazla mesaj

Trump'ın kendisi de geçen yıl yeniden seçilme kampanyası sırasında Truth Social'da paylaşımda bulunarak 2024 Oscar'larında Jimmy Kimmel'dan ‘daha kötü bir sunucu’ olup olmayacağını sordu ve açılış monoloğunu eleştirdi.

La La Land'in (Aşıklar Şehri) Moonlight (Ay Işığı) karşısında yanlışlıkla En İyi Film ödülünü kazandığı 2017 Oscar töreninin ardından Trump daha sonra verdiği bir röportajda şunları söylemişti: “Politikaya o kadar odaklanmışlardı ki sonunda bir araya gelemediler. Bu biraz üzücüydü. Bizi Oscar'ın ihtişamından uzaklaştırdı.”

New Yorklu bir seks işçisinin zengin bir Rusla evlenerek yeni bir hayata başlama şansını yakalamasını konu alan Anora filmi, En İyi Film dahil beş dalda Oscar kazandı.



İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
TT

İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)

Bilim insanları ilk kez bir Antik Mısırlının tüm genomunu diziledi. Yaklaşık 4 bin 500 yıl önce yaşayan adamın kalıntıları, antik uygarlıktan gelen en eski genetik veriyi de sunuyor.

Uzmanlar, bölgenin sıcak iklimi DNA'nın kolayca bozunmasına yol açtığı için Antik Mısır'dan genetik kayıtlar bulmanın epey zorlu bir iş olduğunu söylüyor. Ayrıca bu toplumda yaygın olan mumyalama da yumuşak dokuları muhafaza etmesine karşın DNA'nın düzgün bir şekilde korunmasını engelliyor.

Bugüne kadar Antik Mısır'dan sadece üç kişinin genomunun bir kısmı dizilenmişti. Ayrıca bu kişiler uygarlığın daha geç dönemlerinde yaşamıştı. 

Bulguları önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmadaysa, bu örneklerden en az bin yıl daha önceye ait bir genom ilk kez tamamen dizilendi. 

Kahire'nin güneyindeki Nuwayrat köyünde 1900'lerin başında bulunan kalıntılar, kayaya oyulmuş bir mezarın içine yerleştirilmiş bir çömlek kabın içindeydi.

Liverpool John Moores Üniversitesi'nden Dr. Adeline Morez Jacobs liderliğindeki araştırmacılar, 4 bin 500 ila 4 bin 800 yıl önce yaşamış kişinin kemiklerini inceledi. Ayrıca dişinden aldıkları örneklerle genomunu dizileyen ekip, Antik Mısırlı hakkında eşsiz bilgiler elde etti.

VFDGH
Adamın kalıntılarını içeren çömlek 1902'de keşfedilmişti (Garstang Arkeoloji Müzesi/Liverpool Üniversitesi)

İlk piramitler inşa edilirken yaşayan kişinin kalıntıları, 44-64 yaşında ölen bir erkek olduğuna işaret ediyor. Makalenin yazarlarından Joel Irish, MÖ 2855 ila 2570'de hayatını kaybeden adam hakkında "Öldüğünde muhtemelen 60'lı yaşlarındaydı, ki bu o dönem için inanılmaz derecede ileri bir yaş" diyor.

Bilim insanları kişinin genetik materyalinin yüzde 80'inin beklendiği gibi Kuzey Afrika kökenine sahip olduğunu tespit etti. Ancak yüzde 20'si, Batı Asya ve Mezopotamya bölgesindeki insanlara dayanıyordu.

Araştırmacılar Antik Mısır ve Mezopotamya halkları arasında bir ilişki olduğunu uzun zamandır düşünüyordu. Arkeolojik bulgular bu etkileşime güçlü kanıtlar sunsa da bugüne kadar genetik bir veri elde edilememişti. 

Harvard Üniversitesi'nden Iosif Lazaridis, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Bu örnek bize, bu kadar erken bir tarihte Mısır'da çoğunlukla Kuzey Afrikalı soyundan gelen ancak Mezopotamya'dan da bir miktar soy katkısı olan insanlar olduğunu söylüyor" diyor: 

Bu coğrafi açıdan mükemmel derecede mantıklı.

Araştırmacılar bulunan kemiklerde artrit ve osteoporoz belirtilerinin yanı sıra yaşamının büyük bölümünde aşağı baktığını ve öne doğru eğildiğini gösteren işaretler tespit etti. Ayrıca kollarını uzun süre önünde tuttuğunu, ağır malzemeler taşıdığını ve sert yüzeylere oturduğunu gösteren bulgulara rastlandı. 

Ekip bu verilere dayanarak bu kişinin ağır işçilik yaptığı ve muhtemelen çömlekçi olduğu sonucuna vardı. Irish çömlekçi çarkının da Mısır'a bu dönemde geldiğini söyleyerek ekliyor:

Öte yandan bir çömlekçiye genellikle böyle üst sınıf bir cenaze töreni düzenlenmez. Belki de olağanüstü yetenekli ya da başarılı olduğu için sosyal statüsü yükselmişti.

Bilim insanları Antik Mısır ve Mezopotamya ilişkisine ışık tutan yeni çalışmanın sadece tek bir genom örneğine dayandığına ve daha fazla kanıt bulmayı beklediklerine değiniyor. Bu sayede iki bölgede yakın zamanda ortaya çıkan yazının kökenlerini ve farklı toplumlar arasındaki göçleri daha iyi anlamayı umuyorlar.

Makalenin ortak yazarı Dr. Linus Girdland-Flink "Bu, insan genetik varyasyonu bulmacasının sadece bir parçası: Bugüne kadar yaşamış her insan ve onların genomu bu bulmacanın benzersiz bir parçasını oluşturuyor" diyerek ekliyor:

Hiçbir zaman herkesin genomunu dizileyemeyeceğiz ancak insanlık tarihinde bugün kim olduğumuzu şekillendiren önemli olayları doğru bir şekilde yeniden yapılandırmak için dünyanın dört bir yanından yeterince çeşitli örnek toplamayı umuyoruz.

Independent Türkçe, CNN, New Scientist, Nature