Tarih yeniden yazılıyor: Dünya'daki en eski çarpma krateri bulundu

Fotoğraf: Chris Kirkland
Fotoğraf: Chris Kirkland
TT

Tarih yeniden yazılıyor: Dünya'daki en eski çarpma krateri bulundu

Fotoğraf: Chris Kirkland
Fotoğraf: Chris Kirkland

Bilim insanları Dünya üzerindeki en eski çarpma kraterini buldu ve bu, gezegenimiz ve yaşamın kökenlerine dair anlayışımızı değiştiriyor.

Krateri bırakan meteorit, Dünya'ya 3,5 milyar yıl önce düştü. Daha önce bilinen en eski krater 2,2 milyar yaşındaydı.

Bu durum, Dünya'nın daha önce bilmediğimiz devasa darbelere maruz kaldığına ve geride bırakılan kraterlerin, Dünya'da yaşamın başladığı yer olabileceğine işaret ediyor.

Araştırmadaki bilim insanları, meteoridin çarpması sonucu oluşan yoğun basıncın geride bıraktığı "parçalanma konileri" sayesinde bunu tespit etmeyi başardı.

Curtin Üniversitesi'nden Tim Johnson, "Ay'a bakarak erken Güneş Sistemi'nde büyük çarpmaların yaygın olduğunu biliyoruz" diyor.

Gerçekten eski kraterlerin şimdiye kadar bulunmaması, jeologların bunları büyük ölçüde göz ardı ettiği anlamına geliyordu. Bu çalışma, Dünya'nın çarpışma geçmişine ilişkin bulmacanın kritik bir parçasını sunarak zaman içinde başka birçok eski kraterin keşfedilebileceğini gösteriyor.

Curtin'den bir başka profesör Chris Kirkland, bulguların yalnızca ilk yaşamın geliştiği ortamları değil, aynı zamanda bugün üzerinde geliştiği kıtaları da keşfetmemize katkı sağlayabileceğini söylüyor.

Profesör Kirkland, "Çarpma kraterleri sıcak su havuzları gibi mikrobiyal yaşama uygun ortamlar yarattığından, bu çarpmanın ortaya çıkarılması ve aynı zaman diliminden daha fazlasının bulunması, yaşamın nasıl başlamış olabileceği hakkında çok şey açıklayabilir" ifadelerini kullanıyor.

Aynı zamanda kabuk oluşumuna ilişkin anlayışımızı da kökten değiştiriyor: Bu çarpışmadan kaynaklanan muazzam miktarda enerji, yerkabuğunun bir bölümünü diğerinin altına iterek veya magmayı Dünya'nın mantosunun derinliklerinden yüzeye doğru yükselmeye zorlayarak Dünya'nın erken kabuğunun şekillenmesinde rol oynamış olabilir. Hatta kıtaların temeli haline dönüşecek büyük, kararlı kara kütleleri olan kratonların oluşumuna da katkı sağlamış olabilir.

Bulguları açıklayan "A Paleoarchaean impact crater in the Pilbara Craton, Western Australia" (Batı Avustralya'daki Pilbara Kratonunda bir Paleoarkean çarpma krateri) başlıklı çalışma hakemli dergi Nature Communications'da bugün yayımlandı.

Independent Türkçe



1999 yapımı meşhur filmden uyarlanan dizi tek sezonla veda etti

Dizinin 29 yaşındaki başrol oyuncusu Sarah Catherine Hook, Emmy ödüllü The White Lotus'un yeni sezonunda da oynuyor (Amazon Prime Video)
Dizinin 29 yaşındaki başrol oyuncusu Sarah Catherine Hook, Emmy ödüllü The White Lotus'un yeni sezonunda da oynuyor (Amazon Prime Video)
TT

1999 yapımı meşhur filmden uyarlanan dizi tek sezonla veda etti

Dizinin 29 yaşındaki başrol oyuncusu Sarah Catherine Hook, Emmy ödüllü The White Lotus'un yeni sezonunda da oynuyor (Amazon Prime Video)
Dizinin 29 yaşındaki başrol oyuncusu Sarah Catherine Hook, Emmy ödüllü The White Lotus'un yeni sezonunda da oynuyor (Amazon Prime Video)

Cruel Intentions, ikinci sezonuyla geri dönmeyecek. Türkçeye Seks Oyunları diye çevrilen 1999 yapımı aynı adlı filmin devam dizisi, ilk ve tek sezonunu geçen kasımda yayımlamıştı.

Dizi, uzun ve zorlu bir süreçten geçerek izleyiciyle buluşmuştu. İlk olarak 2021'de Freevee adlı yayın platformu için geliştirilmeye başlanmış, ardından 2023'te Prime Video'ya taşınmıştı. 

Bundan önce NBC, 2016'da filmden esinlenen ve Sarah Michelle Gellar'ın da dahil olduğu bir pilot bölümü sipariş etmiş ancak daha sonra iptal etmişti. Ayrıca Fox'un planladığı öncül dizi de ekranlara kadar ulaşmayı başaramamıştı.

Üniversitedeki acımasız sosyal hiyerarşi

Amazon'un dizisinde Sarah Catherine Hook, Zac Burgess, Savannah Lee Smith, Sara Silva, John Harlan Kim ve Khobe Clarke gibi genç yıldızlar rol alıyordu. 

Filmin filmin yapımcısı Neal H. Moritz'le yazarı ve yönetmeni Roger Kumble da bu projede yönetici yapımcı olarak yer aldı.

Dizinin resmi sinopsisine göre Cruel Intentions, Washington, D.C. yakınlarındaki Manchester College'da geçen bir hikayeyi anlatıyor. 

Bu seçkin üniversitede itibar her şeydir, erkek öğrenci toplulukları (fraternity) ve kız öğrenci birlikleri (sorority) kusursuzluk örneği olarak görülür ve acımasız üvey kardeşler Caroline Merteuil ve Lucien Belmont, sosyal hiyerarşide zirvede kalmak için her yolu denemeye hazırdır. 

Üniversitedeki öğrenci topluluklarını sarsan bir skandal patlak verdiğinde, güçlerini ve itibarlarını korumak için her şeyi yapmaya kararlıdırlar: Buna ABD Başkan Yardımcısı'nın kızı Annie Grover'ı baştan çıkarmak da dahil. Bu modern çağın "kraliyet sarayı" Manchester College'da kalpler kırılacak, sadakatler sınanacak ve sırlar açığa çıkacaktır.

Fransız yazarın 1782 tarihli klasiğinden uyarlandı

1999 yapımı film, New York'ta yaşayan zengin lise öğrencilerini konu alıyordu. 2000'lerin başında çektiği romantik komedilerle de tanınan Kumble'ın yönettiği filmin başrollerinde Sarah Michelle Gellar, Ryan Phillippe, Reese Witherspoon ve Selma Blair yer alıyordu. Film, Fransız romancı Pierre Choderlos de Laclos'nun 1782 tarihli klasik eseri Tehlikeli İlişkiler'in (Les Liaisons Dangereuses) modern bir uyarlamasıydı.

Amazon, genellikle dizilerinin izlenme oranlarını paylaşmadığı için Cruel Intentions'ın tam olarak kaç kişi tarafından seyredildiğini bilmek zor. Ancak dizi, araştırma şirketi Nielsen'in en çok izlenen 10 dijital içerik listesine giremediği gibi eleştirmenlerden de pek ilgi görmedi. Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'daki 25 incelemeye göre 100 üzerinden sadece 24 puan alabildi.

Independent Türkçe, Variety, Hollywood Reporter