Tarih yeniden yazılıyor: Dünya'daki en eski çarpma krateri bulundu

Fotoğraf: Chris Kirkland
Fotoğraf: Chris Kirkland
TT

Tarih yeniden yazılıyor: Dünya'daki en eski çarpma krateri bulundu

Fotoğraf: Chris Kirkland
Fotoğraf: Chris Kirkland

Bilim insanları Dünya üzerindeki en eski çarpma kraterini buldu ve bu, gezegenimiz ve yaşamın kökenlerine dair anlayışımızı değiştiriyor.

Krateri bırakan meteorit, Dünya'ya 3,5 milyar yıl önce düştü. Daha önce bilinen en eski krater 2,2 milyar yaşındaydı.

Bu durum, Dünya'nın daha önce bilmediğimiz devasa darbelere maruz kaldığına ve geride bırakılan kraterlerin, Dünya'da yaşamın başladığı yer olabileceğine işaret ediyor.

Araştırmadaki bilim insanları, meteoridin çarpması sonucu oluşan yoğun basıncın geride bıraktığı "parçalanma konileri" sayesinde bunu tespit etmeyi başardı.

Curtin Üniversitesi'nden Tim Johnson, "Ay'a bakarak erken Güneş Sistemi'nde büyük çarpmaların yaygın olduğunu biliyoruz" diyor.

Gerçekten eski kraterlerin şimdiye kadar bulunmaması, jeologların bunları büyük ölçüde göz ardı ettiği anlamına geliyordu. Bu çalışma, Dünya'nın çarpışma geçmişine ilişkin bulmacanın kritik bir parçasını sunarak zaman içinde başka birçok eski kraterin keşfedilebileceğini gösteriyor.

Curtin'den bir başka profesör Chris Kirkland, bulguların yalnızca ilk yaşamın geliştiği ortamları değil, aynı zamanda bugün üzerinde geliştiği kıtaları da keşfetmemize katkı sağlayabileceğini söylüyor.

Profesör Kirkland, "Çarpma kraterleri sıcak su havuzları gibi mikrobiyal yaşama uygun ortamlar yarattığından, bu çarpmanın ortaya çıkarılması ve aynı zaman diliminden daha fazlasının bulunması, yaşamın nasıl başlamış olabileceği hakkında çok şey açıklayabilir" ifadelerini kullanıyor.

Aynı zamanda kabuk oluşumuna ilişkin anlayışımızı da kökten değiştiriyor: Bu çarpışmadan kaynaklanan muazzam miktarda enerji, yerkabuğunun bir bölümünü diğerinin altına iterek veya magmayı Dünya'nın mantosunun derinliklerinden yüzeye doğru yükselmeye zorlayarak Dünya'nın erken kabuğunun şekillenmesinde rol oynamış olabilir. Hatta kıtaların temeli haline dönüşecek büyük, kararlı kara kütleleri olan kratonların oluşumuna da katkı sağlamış olabilir.

Bulguları açıklayan "A Paleoarchaean impact crater in the Pilbara Craton, Western Australia" (Batı Avustralya'daki Pilbara Kratonunda bir Paleoarkean çarpma krateri) başlıklı çalışma hakemli dergi Nature Communications'da bugün yayımlandı.

Independent Türkçe



Stranger Things'in yıldızı dizinin finalini anlattı

Sadie Sink, Broadway'de başladığı kariyerinde, 2017'de oyuncu kadrosuna katıldığı Stranger Things sayesinde hızla zirveye çıktı (Netflix)
Sadie Sink, Broadway'de başladığı kariyerinde, 2017'de oyuncu kadrosuna katıldığı Stranger Things sayesinde hızla zirveye çıktı (Netflix)
TT

Stranger Things'in yıldızı dizinin finalini anlattı

Sadie Sink, Broadway'de başladığı kariyerinde, 2017'de oyuncu kadrosuna katıldığı Stranger Things sayesinde hızla zirveye çıktı (Netflix)
Sadie Sink, Broadway'de başladığı kariyerinde, 2017'de oyuncu kadrosuna katıldığı Stranger Things sayesinde hızla zirveye çıktı (Netflix)

Sadie Sink, cumartesi günü yeni filmi O'Dessa'nın prömiyerine katılmak üzere Teksas'ın Austin kentinde düzenlenen SXSW Festival'daydı. 22 yaşındaki Sink, Stranger Things'in final sezonunu tamamlamanın nasıl bir his olduğunu da anlattı.

Netflix'in fenomen dizisi, geçen aralık ayında 5. sezon çekimlerini tamamladı ve bu yıl final yaparak hayranlarına veda edecek. 

Sink, Hollywood Reporter'a verdiği röportajda, "Henüz hiçbir şey izlemedim ama çok merak ediyorum. Gerçekten duygusal bir sezon olacak, o yüzden herkesle birlikte ağlamaya hazırım" dedi.

Bilimkurguda Max karakterini canlandıran yıldız ayrıca, dizinin son çekim gününde bolca gözyaşı döktüğünü de itiraf etti: 

O kadar çok ağlamıştım ki gözlerim daha önce hiç olmadığı kadar şişmişti. Bu kocaman şiş gözlerle çekilmiş çok komik ve utanç verici fotoğraflarım var.

Stranger Things'in son sezon tanıtımına odaklanmadan önce Sink, başrolünde yer aldığı O'Dessa'nın basın turuna katılıyor. 

Amerikalı oyuncu, kıyamet sonrası bir gelecekte geçen bu rock operasında, ailesine ait bir yadigarı geri almak ve gerçek aşkını kurtarmak için yola çıkan bir çiftlik kızını canlandırıyor. 

"Rock operası" konseptini duyduğunda hemen ilgisini çektiğini söyleyen oyuncu, "Öncelikle müzikleri dinlemem gerekiyordu. Dinledikten sonra hem karaktere hem de senarist-yönetmen Geremy Jasper'ın yarattığı müzikal dünyaya gerçekten aşık oldum" diyerek ekledi: 

O yüzden benim için mükemmel bir meydan okuma gibi göründü.

Kelvin Harrison Jr., Regina Hall ve Murray Bartlett'ın da rol aldığı O'Dessa, ABD'de 20 Mart'ta Hulu'da izleyiciyle buluşacak.

Netflix henüz resmen onaylamadı ama Stranger Things'in final sezonundan ilk 6 bölümün 10 Ekim'de yayına gireceği söyleniyor. Son iki bölümünse 27 Kasım'da yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, NME