Yeni mektuplar Yüzüklerin Efendisi'nin yazarının bilinmeyen yüzünü ortaya koydu

Fotoğraf: The Tolkien Trust
Fotoğraf: The Tolkien Trust
TT

Yeni mektuplar Yüzüklerin Efendisi'nin yazarının bilinmeyen yüzünü ortaya koydu

Fotoğraf: The Tolkien Trust
Fotoğraf: The Tolkien Trust

Yeni bir mektup koleksiyonu, dünyanın edebiyat devlerinden biri olan J.R.R. Tolkien'in kişiliğine ışık tutacak.

Yüzüklerin Efendisi ve Hobbit'in yazarı, fantastik macera serilerinin 150 milyondan fazla satmasıyla tüm zamanların en çok satan yazarlarından biri olarak anılıyor.

Tolkien kendisinin bir mucit değil, eserleri için bir kanal olduğuna inanıyordu ve perde arkasındaki hayatı nispeten gizli tutuldu.

Ancak büyük ölçüde yayımlanmamış bir yazışmanın parçası olarak kamuoyuyla paylaşılan yeni belgeler, yazar ve filoloğun işinde titiz olduğunu ve özellikle özensizlikten rahatsızlık duyduğunu ortaya koyuyor.

Bir daktilocunun el yazması üzerinde dikkatsizce çalıştığını kaleme alırken şöyle diyor:

[El yazmamı] saçma sapan bir hale getirdi. Böylesine alışılmadık bir konuyla karşılaşan daktilocuyu biraz anlıyorum, gerçi belli ki pek dikkat etmemiş.

The Guardian'a göre ayrıca daktilocunun "poetic (şiirsel) yerine poche, high halls (yüksek salonlar) yerine highballs(!) (hızlı tren) ve cries (çığlıklar) yerine arias (aryalar)" yazmasıyla da alay ediyor.

Mektup, özel ellerde bulunan son büyük Tolkien el yazması The Road Goes Ever On'u ve müzikal komedi ikilisi Flanders and Swann'ın bestecisi Donald Swann'la yaptığı işbirliğini içeren bir arşivin parçası.

Eser, Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi'nden dizeler içeren ve müziği Swann'a ait olan bir şarkı dizisi. Koleksiyonda 21 mektubun yanı sıra şarkılar ve şiirlerle 13 sayfalık notalar yer alıyor.

Kurucu Christiaan Jonkers, "Bu, bir nesilden uzun süredir satışa sunulan en önemli Tolkien metni arşivi" dedi. Kitap satıcısı, 1984'te ölen Swann ailesinden son arşivi satın aldı ve 550 bin sterlinlik (25,8 milyon TL) yaklaşık fiyatı nadirliğini yansıtıyor.

Belgeler Tolkien'in yaratım sürecine ve yeni gelenlere karşı temkinli davranan yalnız bir sanatçı olarak tanınmasının aksine işbirliği tekniğine ışık tutuyor. Tolkien ve Swann 1965'te tanıştıktan sonra karşılıklı saygı ve hayranlık çerçevesinde bir ilişki kurdu. Yazarın 1973'teki ölümüne kadar arkadaş kaldılar.

Jonkers yazışmalar hakkında şunları söyledi:

[Şarkılar] Yüzüklerin Efendisi'nde yer aldıklarında, sadece Elfçe yazılmışlardı. Buradaki fikir, okuyucunun hiçbir şekilde anlayamayacağı bir dili, kendi içinde bir tür fonetik egzersiz olarak sevmesiydi. Swann Elfçe iki şiir seçmişti ve bunların hem besteciye hem de icracıya yardımcı olması için telaffuz ve ölçü konusunda Tolkien'in yardımına ihtiyaç duyacağı hemen anlaşıldı. Yazışmalarında Tolkien, performans için talimatlar ve ayrıca dil için bağlam sundu.

Flanders ve Swann'ın bir performansını izlemesi hakkında yazdıkları eserde Tolkien'in neşeli tarafını da ortaya çıkarıyor: 

Canterbury Başpiskoposu'nun muz kabuğuna basıp düştüğünü gördüğümden beri bu kadar gülmemiştim.

Koleksiyon nisanda New York Uluslararası Antika Kitap Fuarı'nda satışa sunulacak.

Independent Türkçe



Modern tarihin en kötüsü: Yeni animasyon gişede çakıldı

Eleştirmenlerden övgü dolu yorumlar alan Elio'da yönetmen koltuğunu Adrian Molina, Domee Shi ve Madeline Sharafian paylaşıyor (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Eleştirmenlerden övgü dolu yorumlar alan Elio'da yönetmen koltuğunu Adrian Molina, Domee Shi ve Madeline Sharafian paylaşıyor (Walt Disney Studios Motion Pictures)
TT

Modern tarihin en kötüsü: Yeni animasyon gişede çakıldı

Eleştirmenlerden övgü dolu yorumlar alan Elio'da yönetmen koltuğunu Adrian Molina, Domee Shi ve Madeline Sharafian paylaşıyor (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Eleştirmenlerden övgü dolu yorumlar alan Elio'da yönetmen koltuğunu Adrian Molina, Domee Shi ve Madeline Sharafian paylaşıyor (Walt Disney Studios Motion Pictures)

Uzay meraklısı bir çocuk ve zombi ordusu, sadık ve ateş püsküren bir ejderhanın gişe hakimiyetini yıkamadı.

Universal'ın meşhur Ejderhanı Nasıl Eğitirsin (How to Train Your Dragon) filminin yeniden çevrimi, Disney ve Pixar'ın yeni galaktik macerası Elio ve Sony'nin zombi gerilimi 28 Yıl Sonra (28 Years Later) gibi iki güçlü rakibe rağmen Kuzey Amerika gişesinde zirvedeki yerini korudu.

Pixar imzalı Elio, 3 bin 750 salonda gösterilmesine rağmen yalnızca 21 milyon dolar hasılatla üçüncü sırada yer aldı. Bu, modern tarih açısından Pixar'ın en kötü açılış performansı oldu. 

Dünya dışı varlıklar tarafından yanlışlıkla Dünya'nın galaktik elçisi sanılan küçük bir çocuğun uzaylılarla kurduğu bağı konu alan film, hafta sonuna girilirken 25 ila 30 milyon dolar arasında bir hasılat hedefliyordu. 

150 milyon dolara mal olan Elio, ABD dışında ise sadece 14 milyon dolar daha getirerek küresel açılışını 35 milyon dolarla tamamladı. Variety'nin aktardığına göre bu, ciddi bir başarısızlık anlamına geliyor.

Sinema endüstrisine gişe istihbaratı sağlayan FranchiseRe adlı danışmanlık firmasının yöneticisi David A. Gross, "Bu Pixar için zayıf bir açılış" diyor: 

Bu rakamlar orijinal bir animasyon filmi için kabul edilebilir olabilirdi ancak söz konusu olan Pixar ve onların olağanüstü standartlarına göre bu açılış ortalamanın epey altında.

Pixar'ın daha önceki en düşük açılışını, 2023'te vizyona giren ve zıt kutupların hikayesini anlatan Elemental: Doğanın Güçleri (Elemental) yapmıştı. Film, Kuzey Amerika'da 29,6 milyon dolar, küresel çapta ise 44,5 milyon dolarla açılış yapmıştı. 

Ancak Elemental zamanla seyircinin beğenisini kazanmış ve gösterimde kaldığı süre boyunca ABD'de 155 milyon dolar, dünya genelindeyse 496 milyon dolar kazanmıştı. Bu sonuç açılışa kıyasla başarılı kabul edilse de Oyuncak Hikayesi (Toy Story), İnanılmaz Aile (The Incredibles) ve Kayıp Balık Nemo (Finding Nemo) gibi klasiklerin yaratıcısı Pixar'ın eski ihtişamına ulaşamamıştı.

Stüdyo, Elio'nun da benzer bir ivme yakalamasını umuyor. Zira animasyon, seyircilerin filmden çıkışta verdiği puanlamaları yansıtan CinemaScore anketinde A notu aldı ve eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 85'lik bir puan yakaladı.

Independent Türkçe, Variety, Deadline