Dünyanın en eski mezarları, Homo sapiens ve Neandertallerin kültür alışverişini gözler önüne serdi

Tinshemet Mağarası'ndaki bulgular, insan türlerinin geçmişine ışık tutuyor (Yossi Zaidner)
Tinshemet Mağarası'ndaki bulgular, insan türlerinin geçmişine ışık tutuyor (Yossi Zaidner)
TT

Dünyanın en eski mezarları, Homo sapiens ve Neandertallerin kültür alışverişini gözler önüne serdi

Tinshemet Mağarası'ndaki bulgular, insan türlerinin geçmişine ışık tutuyor (Yossi Zaidner)
Tinshemet Mağarası'ndaki bulgular, insan türlerinin geçmişine ışık tutuyor (Yossi Zaidner)

Dünyanın en eski insan mezarları, Homo sapiens ve Neandertallerin kültür ve teknoloji alışverişinde bulunduğunu ortaya koydu. 

Hakemli dergi Nature Human Behaviour'da dün (11 Mart) yayımlanan bir çalışmada, İsrail'in Şoham bölgesinin yakınlarında yer alan Tinshemet Mağarası'nda keşfedilen hominin mezarları incelendi.

Bulguları, İsrail'in diğer bölgelerindeki aynı döneme ait mezarlarla karşılaştıran araştırmacılar, çarpıcı benzerlikler saptadı. Bilim insanları yaklaşık 100 bin yıl önceye ait gömü alanlarının, dünyanın en eski mezarları arasında olduğunu söylüyor.

Çalışmada incelenen mezarlarda yatan kişilerin hangi insan türüne ait olduğu henüz kesin bir şekilde belirlenmedi. Ancak Orta Paleolitik dönemde bölgede en az üç hominin türünün yaşadığı ve bunların arkaik Neandertal benzeri insanlar, Neandertal ve modern insan (Homo sapiens) grupları olduğu tahmin ediliyor.

Bilim insanları, İsrail'in farklı yerlerindeki bu gruplara ait mezarların, aşı boyası kullanımı, ölülerin mezara yerleştirilme biçimi, yanlarına konan hayvan kemikleri ve bazalt çakıl taşları gibi nesneler gibi ortak özellikler taşıdığını gözlemledi. 

Tinshemet Mağarası'ndaki aşı boyasının uzak bir yerden getirildiğini söyleyen araştırmacılar, bunun cenaze töreni kapsamında ölü bedeni süslemek için kullanıldığından şüpheleniyor.

Ayrıca mağarada bulunan taş aletlerin, diğer bölgelerdekine benzer şekilde üretildiği saptandı. Kudüs İbrani Üniversitesi'nden Prof. Yossi Zaidner, ortak yazarı olduğu çalışma hakkında "Bu özel taş alet üretim teknolojisini sadece bu zaman diliminde görüyoruz. Daha önce böyle bir şey yoktu" diyerek ekliyor: 

Ve bu durum, daha arkaik Homo sapiens özelliklerine mi yoksa daha Neandertal özelliklerine mi sahip oldukları fark etmeksizin, tüm yerleşimlerde görülüyor.

Orta Paleolitik dönemin ortalarında Levant'ta yaşayan toplulukların çoğunlukla yaban öküzü ve at gibi büyük otçul hayvanları avlamasıyla kendilerinden önceki ve sonraki insanlardan farklılaştığı da gözlemlendi. 

Prof. Zaidner, "Bu gruplar etkileşime girerek avlanma teknikleri ve alet teknolojilerini de içeren homojen bir kültür geliştirdi" diyor: 

Ancak biyolojik açıdan bakıldığında, homojen özellikler geliştirmek çok daha fazla zaman alıyor. Bu nedenle, önemli morfolojik değişkenlikleri sürdürdüler.

Bilim insanları cenaze gelenekleri ve aşı boyası kullanımının tarih öncesi insanlarda sembolik düşüncenin gelişimine işaret etmesinden yola çıkarak farklı popülasyonlar arasındaki etkileşimlerin, karmaşık sosyal davranışların ve geleneklerin ortaya çıkmasını sağladığını düşünüyor.

Bölgeyi, kültürlerin kaynaştığı bir yer olarak gören Prof. Zaidner "Verilerimiz, insan bağlantılarının ve grupların etkileşiminin, tarih boyunca kültürel ve teknolojik yenilikleri yönlendirmede temel rol oynadığını gösteriyor" ifadelerini kullanıyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden çalışmanın bir diğer yazarı Prof. Israel Hershkovitz de şöyle diyor:

Homo sapiens ve Neandertallerin çifleştiğini gösteren pek çok genetik kanıt var ancak biz daha da ileri giderek sürekli bilgi paylaştıklarını öne sürüyoruz.

Tinshemet Mağarası'ndaki çalışmalar devam ederken, eski insan topluluklarının etkileşimine ve gelişimine daha fazla ışık tutması bekleniyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Phys.org, Times of Israel, Nature Human Behaviour



Marvel, Jenna Ortega’nın sahnelerini kesmiş: Yıldız oyuncudan sitem dolu açıklama

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Marvel, Jenna Ortega’nın sahnelerini kesmiş: Yıldız oyuncudan sitem dolu açıklama

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Jenna Ortega, Iron Man 3'teki ilk film rollerinden birini değerlendirdi. Bu rol o kadar küçük ki en büyük hayranlarının bile gözünden kaçmış olabilir.

Wednesday oyuncusu, Addams Ailesi'nden esinlenen Netflix hiti ve gişe başarısı kazanan Beterböcek Beterböcek (Beetlejuice Beetlejuice) sayesinde son yıllarda Hollywood'un en büyük yıldızlarından biri haline geldi.

Ancak Ortega, Marvel Sinematik Evreni'nde (MSE) küçük bir rol onun için işe yarasaydı, kariyerinin çok daha erken dönemlerinde yıldız olabilirdi.

Entertainment Tonight'a konuşan Ortega'ya muhabir şunları söyledi:

Jenna Ortega'yı Marvel Evreni'ne sokabileceğimizi umuyorum.

Ortega samimi bir şekilde aslında MSE'de zaten yer aldığını belirtti.

22 yaşındaki oyuncu, "Bu ilk işlerimden biriydi" dedi. 

Bütün repliklerimi çıkardılar. Iron Man 3'te çok kısa görünüyorum . Kadraja giriyorum, tek bacağım görünüyor ve başkan yardımcısının kızıyım.

uı89o
Wednesday yıldızı Jenna Ortega (Netflix)

Muhabir, "Eminim şimdi dizlerini dövüyorlardır, değil mi?" diye cevap verdi.

Ortega'yla Death of a Unicorn'da birlikte rol alan ve MSE'de Ant-Man'i canlandıran Paul Rudd daha sonra söze girdi:

Marvel ekmek kırıntıları bırakma konusunda çok iyi. Ve bu yüzden geri dönmen çok iyi olabilir. Senin için bir şeyler yaratacaklar çünkü Jenna Ortega'yı serilerinde bulundurdukları için çok şanslı olmalılar.

Ortega ise bu fikre pek sıcak bakmadı.

Adımı bile sildiler. Bunu yok saymıyorum, sonra yoluma devam ediyorum.

Robert Downey Jr., Gwyneth Paltrow, Guy Pearce ve Ben Kingsley'in oynadığı Iron Man 3, Marvel için büyük bir hit olmuş ve küresel gişede 1,2 milyar dolardan fazla hasılat elde etmişti.

Filmde rolü azaltılan tek oyuncu Ortega değildi. Yönetmen Shane Black'e göre, kötü karakter başlangıçta Rebecca Hall tarafından canlandırılacaktı ve Marvel'ın kadın bir oyuncağın satacağına inanmaması nedeniyle rolü iptal edildi.

Independent Türkçe