Batarya geri dönüşümünde çığır açıcı atılım: Lityumun yüzde 99,99'u kazanıldı

Yeni geri dönüşüm yöntemi, eski akıllı telefonlar ve elektrikli arabalardan kaynaklanan ve giderek artan e-atıklarla başa çıkmanın çevre dostu bir yolunu sunuyor

Lityum iyon batarya atıkları, akıllı telefonlara ve diğer tüketici elektroniğine yönelik talep nedeniyle giderek büyüyen bir sorun halini aldı (AP)
Lityum iyon batarya atıkları, akıllı telefonlara ve diğer tüketici elektroniğine yönelik talep nedeniyle giderek büyüyen bir sorun halini aldı (AP)
TT

Batarya geri dönüşümünde çığır açıcı atılım: Lityumun yüzde 99,99'u kazanıldı

Lityum iyon batarya atıkları, akıllı telefonlara ve diğer tüketici elektroniğine yönelik talep nedeniyle giderek büyüyen bir sorun halini aldı (AP)
Lityum iyon batarya atıkları, akıllı telefonlara ve diğer tüketici elektroniğine yönelik talep nedeniyle giderek büyüyen bir sorun halini aldı (AP)

Bilim insanları lityum iyon bataryaların içindeki malzemenin neredeyse yüzde 100'ünü geri dönüştürmenin yolunu keşfetti.

Keşfin arkasındaki Çinli araştırma ekibine göre bu çevre dostu yöntem, eski akıllı telefonlar ve elektrikli arabaların e-atıklarıyla başa çıkma yönündeki acil ihtiyacı gidermeye katkı sağlayabilir.

Bu keşifte, minik mikro piller kullanılarak bir bataryadaki lityum, nikel, kobalt ve manganez parçalanıyor ve ardından amino asitle metaller çıkarılıyor.

Amino asit olarak glisin kullanılması, geri dönüşüm sürecinde sert kimyasalların kullanılmasının yanı sıra zehirli yan ürünlerin oluşmasını da önlüyor.

Yeni geliştirilen sistem sadece 15 dakika içinde, eski bataryalardaki lityumun yüzde 99,99'unu, nikelin yüzde 96,8'ini, kobaltın yüzde 92,35'ini ve manganezin yüzde 90,59'unu geri kazanabiliyor.

Çığır açıcı buluş, Çangşa'daki Orta Güney Üniversitesi, Guizhou Normal Üniversitesi ve İleri Enerji Depolama Materyalleri Ulusal Mühendislik Araştırma Merkezi arasındaki işbirliği sonucu ortaya çıktı.

Batarya atıkları, akıllı telefonlar ve dizüstü bilgisayarlar gibi tüketici elektroniğine yönelik yoğun talebin yanı sıra otomotiv endüstrisinin elektrikli hale gelmesi nedeniyle son yıllarda giderek büyüyen bir soruna dönüştü.

ABD'deki Stanford Üniversitesi'nin hakemli dergi Nature Communications'ta yakın zamanda yayımlanan raporu, lityum iyon bataryaların geri dönüştürülmesinin, madencilikle yeni malzemeler elde etmekten çok daha çevre dostu olduğunu ortaya koymuştu.

Öte yandan mevcut geri dönüşüm yöntemleri, kullandıkları ürünler ve yarattıkları emisyonlar nedeniyle yine de çevreye zarar verebiliyor.

Angewandte Chemie International Edition adlı bilimsel dergide detaylandırılan en son yöntem, bu tür sorunları çözmek için bir yol sunuyor.

"A Green and Efficient Recycling Strategy for Spent Lithium-Ion Batteries in Neutral Solution Environment" (Kullanılmış Lityum-İyon Bataryalar için Nötr Çözelti Ortamında Çevreci ve Verimli Geri Dönüşüm Stratejisi) başlıklı çalışmada araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Nötr çözelti ortamındaki bu çevrevci ve verimli strateji, kullanılmış bataryaların kirlilikten arındırılmış geniş ölçekli geri dönüşümünü gerçekleştirmek için yeni bir yol açıyor.

Independent Türkçe



Musk'ın sohbet botu, Demokrat Parti'yi yere göğe sığdıramadı

Çift pozlamalı fotoğrafta Elon Musk, Grok ve yapay zeka şirketinin ambleminin yanında görülüyor (Hans Lucas/AFP)
Çift pozlamalı fotoğrafta Elon Musk, Grok ve yapay zeka şirketinin ambleminin yanında görülüyor (Hans Lucas/AFP)
TT

Musk'ın sohbet botu, Demokrat Parti'yi yere göğe sığdıramadı

Çift pozlamalı fotoğrafta Elon Musk, Grok ve yapay zeka şirketinin ambleminin yanında görülüyor (Hans Lucas/AFP)
Çift pozlamalı fotoğrafta Elon Musk, Grok ve yapay zeka şirketinin ambleminin yanında görülüyor (Hans Lucas/AFP)

Elon Musk'ın yapay zeka şirketinin ürettiği yapay zeka asistanı Grok, Demokratların ekonomi için Cumhuriyetçilerden daha iyi olduğunu ilan etmesinin ardından şamarı yiyebilir.

Yazılım mühendisi ve X kullanıcısı Alex Colman önceki günlerde Grok'a, son 30 yılda hangi partinin daha iyi bir ekonomik sicile sahip olduğunu sorduğunda, ortada bir yarışma bile sözkonusu değildi.

Sohbet botu doğrudan "II. Dünya Savaşı'ndan bu yana Demokratlar ekonomide Cumhuriyetçilerden daha iyi performans gösterdi" diye cevap verdi.

Grok "GSYH büyümesi Demokratlar döneminde ortalama yüzde 4,23, Cumhuriyetçi Parti döneminde yüzde 2,36. İstihdam yaratma mı? Demokratlar için yıllık yüzde 1,7, Cumhuriyetçiler için yüzde 1,0" diye belirtti.

"Ayrıca son 10 resesyonun 9'u Cumhuriyetçi başkanlar döneminde başladı" diyen Grok ekledi: 

Veriler, parti çizgisinden daha yüksek sesle konuşuyor.

Tennessee Seçim Komiseri Chris D. Jackson da Grok'un sorgusuna katılarak istihdam yaratma, ülkenin GSYH'si, işsizlik ve borsa açısından Donald Trump'ın mı yoksa eski ABD Başkanı Joe Biden'ın mı "daha iyi bir ekonomi başkanı" olduğunu sordu.

Sohbet botu "Biden, 15,7 milyon istihdam yarattı ve işsizlik 53 yılın en düşük seviyesine, yüzde 3,4'e geriledi" diye yanıt verdi.

Trump dönemi sonunda 3 milyon kişilik istihdam kayboldu, hatta Kovid öncesi istihdam artışı daha yavaştı. GSYH büyümesi birbirine yakındı: Trump döneminde (2017-2019) yüzde 2,6 ve Biden döneminde (2022'den beri) yüzde 2,3.

Grok "Borsa mı?" diye devam etti.

Biden döneminde S&P yüzde 11 değer kazandı ama Trump döneminde Wall Street'te daha büyük bir coşku yaşandı. 2020'de Trump yönetiminde işsizlik yüzde 14,7'ye, şimdiye kadarki en yüksek seviyesine yükseldi.

Sohbet botu sözlerini "Veriler ortada, kararı siz verin" diye sonlandırdı.

Geçen hafta Grok'tan, "1980'den itibaren kamuya açık tüm bilgileri" kullanarak Trump'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in adamı olma ihtimalini "1-100 arasında" bir puanla belirlemesi istenmişti.

Grok "yüzde 75-85 oranında bir ihtimal" tahmininde bulunmuştu.

Grok'tan, ustası hakkında ne kadar olumsuz yorum koparabileceklerini görmek, Musk muhalifleri için büyüleyici bir hobi haline geldi.

Kullanıcılar geçen ay oyunun hileli olduğundan şikayet etmişti çünkü arama sistemi "komutundaki" kurallar aracılığıyla Grok'a, "Elon Musk/Donald Trump'ın yanlış bilgi yaydığından bahseden kaynakları" kullanmaması yönünde özel talimat verilmişti. Kullanıcılar, Grok'un talimatları kamuya açık olduğu için bunu öğrenmişti.

Grok'un kıdemli bir mühendisi The Independent'a yaptığı açıklamada, kuralların Grok'a "yardım etmek" için konduğunu ancak kullanıcılar şikayet edince değiştirildiğini söylemişti.

Musk'ın xAI şirketinin mühendislik müdürü Igor Babuschkin, "Sistem komutlarımızı korumamamızın bir nedeni var çünkü kullanıcıların, Grok'tan ne yapmasını istediğimizi görebilmesi gerektiğine inanıyoruz" demişti.

Babuschkin "Kullanıcılar sorunlu komuta dikkat çekince bunu hemen geri aldık" diye ısrarla belirtmişti.

Independent Türkçe