Hava tahmininde "devrim" yaratacak yapay zeka modeli

Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)
Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)
TT

Hava tahmininde "devrim" yaratacak yapay zeka modeli

Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)
Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)

Cambridgeli bilim insanları, mevcut sistemlerden onlarca kat daha iyi bir yeni yapay zeka tahmin modeli geliştirerek hava tahmininde büyük bir atılım gerçekleştirdi.

Aardvark Weather adı verilen yeni model, tahmin ajansları tarafından kullanılan süper bilgisayarların ve insan uzmanların yerine, standart bir masaüstü bilgisayarda çalışabilen tek bir yapay zeka modeli koyuyor.

Bu da bir tahmin oluşturmanın saatler aldığı çok aşamalı bir süreci, sadece birkaç saniyelik bir öngörü modeline dönüştürüyor.

Cambridge Üniversitesi Mühendislik bölümünde makine öğrenimi alanında öğretim üyesi olan Richard Turner, "Aardvark mevcut hava tahmin yöntemlerini yeniden tasarlayarak hava tahminlerini her zamankinden daha hızlı, daha ucuz, daha esnek ve daha doğru hale getirme potansiyeli sunuyor" diyor.

Aardvark modelinin testlerinin, girdi verilerinin sadece yüzde 10'unu kullanarak Amerika Birleşik Devletleri ulusal GFS tahmin sisteminden daha iyi performans gösterebildiğini ortaya koyması, araştırmacıların "tahminlerde bir devrim" sunabileceğini söylemesine yol açtı.

Araştırmacılar, basit tasarımı ve standart bilgisayarlarda çalışabilmesinin, Avrupa'daki açık deniz rüzgar çiftliklerindeki rüzgar hızlarının öngörülmesinden, gelişmekte olan ülkelerdeki çiftçiler için yağış ve sıcaklık tahminlerine kadar çok çeşitli endüstrilerde ısmarlama tahminler oluşturma amacıyla kullanılma potansiyeli taşıdığı anlamına geldiğini belirtiyor.

Alan Turing Enstitüsü Çevre ve Sürdürülebilirlik için Bilim ve İnovasyon Direktörü Dr. Scott Hosking, "Aardvark atılımı sadece hız değil, aynı zamanda erişim meselesi" diyor.

Hava tahminlerini süper bilgisayarlardan masaüstü bilgisayarlara taşıyarak herkesin tahminlere erişimini sağlayabilir, bu güçlü teknolojileri dünyanın dört bir yanındaki gelişmekte olan ülkeler ve veri sıkıntısı çeken bölgelerin kullanımına sunabiliriz.

Cambridge Üniversitesi'nden Anna Allen ise yürütücülüğünü üstlendiği çalışma hakkında "Bu sonuçlar Aardvark'ın başarabileceklerinin sadece başlangıcı. Bu uçtan uca öğrenme yaklaşımı kasırgalar, orman yangınları ve hortumlar gibi diğer hava tahmin problemlerine de kolaylıkla uygulanabilir" diye ekliyor.

Uygulama alanları hava durumunun ötesinde, hava kalitesi, okyanus dinamikleri ve deniz buzu tahmini de dahil daha geniş Dünya sistemleri tahminlerine kadar uzanıyor.

Yeni yapay zeka hava durumu modeli, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "End-to-end data-driven weather prediction" (Uçtan uca veriyle çalılan hava durumu tahmini) başlıklı çalışmada detaylandırılıyor.

Independent Türkçe



Frankenstein filmleri neden birdenbire yeniden popüler oldu?

Yönetmen koltuğundaki Guillermo del Toro'nun senaryosunu da kaleme aldığı filmde Victor Frankenstein, ölüleri hayata döndürmek için çabalıyor ve korkunç bir yaratık yaratıyor (Netflix)
Yönetmen koltuğundaki Guillermo del Toro'nun senaryosunu da kaleme aldığı filmde Victor Frankenstein, ölüleri hayata döndürmek için çabalıyor ve korkunç bir yaratık yaratıyor (Netflix)
TT

Frankenstein filmleri neden birdenbire yeniden popüler oldu?

Yönetmen koltuğundaki Guillermo del Toro'nun senaryosunu da kaleme aldığı filmde Victor Frankenstein, ölüleri hayata döndürmek için çabalıyor ve korkunç bir yaratık yaratıyor (Netflix)
Yönetmen koltuğundaki Guillermo del Toro'nun senaryosunu da kaleme aldığı filmde Victor Frankenstein, ölüleri hayata döndürmek için çabalıyor ve korkunç bir yaratık yaratıyor (Netflix)

Frankenstein'ın yayımlanmasının üzerinden 200 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen Mary Shelley hiç olmadığı kadar popüler. 

Gotik roman yazarının yarattığı, yarı insan, yarı canavar ve bütünüyle dehşet verici olan bu karakter, önümüzdeki aylarda vizyona girecek iki büyük bütçeli filmde başrolde yer alacak.

Biri Netflix'te yayımlanacak

Bunlardan ilki olan Frankenstein, Suyun Sesi (The Shape of Water) ve Kızıl Tepe (Crimson Peak) gibi yapımlarıyla tanınan korku ustası Guillermo del Toro'nun imzasını taşıyor. Kasımda Netflix'te yayımlanacak olan filmin başrollerinde Mia Goth ve Oscar Isaac yer alıyor.

İkinci film ise Maggie Gyllenhaal'un yönetmen koltuğunda oturduğu The Bride. Gyllenhaal, büyük övgü toplayan ilk yönetmenlik deneyimi Karanlık Kız'ın (The Lost Daughter) ardından, Frankenstein'ın Gelini'nden (The Bride Of Frankenstein) ilham alan 90 milyon dolarlık bir yapımla izleyicinin karşısına çıkıyor. 6 Mart 2026'da vizyona girecek filmde Jessie Buckley ve Christian Bale, ölümsüz bir çifti canlandırıyor. 

Başlangıçta bu yıl 26 Eylül'de gösterime girmesi planlanan filmin vizyon tarihi, bu hafta stüdyo tarafından ertelenerek del Toro'nun versiyonundan biraz daha uzak bir tarihe çekildi.

1990'larda da yaşanmıştı

Aynı temaya sahip filmlerin yakın zamanlarda gösterime girmesi sinema dünyasında alışılmadık bir durum değil. 

1990'larda yanardağ temalı Dante Yanardağı (Dante's Peak) ve Cehennemden Daha Sıcak (Volcano), göktaşı konulu Derin Darbe (Deep Impact) ve Armageddon ya da Showgirls'le Striptiz gibi (Striptease) egzotik dansçılar üzerine benzer temalara sahip yapımlar arka arkaya vizyona girmişti. 

Yakın dönemdeki denemeler tutmadı

Son dönemde Frankenstein evrenine olan ilginin artması, uzun bir Shelley eksikliğinin ardından geldi. Karakter, 1930'larda klasik korku filmlerinde önemli bir yer tutsa da modern uyarlamalar pek başarılı olamamıştı. 

1994'te Kenneth Branagh ve Robert De Niro'lu Mary Shelley'den Frankenstein (Mary Shelley's Frankenstein) ve Daniel Radcliffe'le James McAvoy'un başrollerini paylaştığı 2015 yapımı Victor Frankenstein, eleştirmenlerden ve izleyicilerden beklenen ilgiyi görememişti. 

"Elmayla armutu karşılaştırmak gibi"

Görünüşe göre Netflix ve Warner Bros, önceki başarısızlıkların aksine del Toro ve Gyllenhaal'un bu efsaneyi yeniden canlandırabileceğine inanıyor. 

Üstelik her iki film de aynı kaynak materyale dayanmasına rağmen ortaya tamamen farklı yapımlar çıkabilir.

Fandango'nun film analiz direktörü Shawn Robbins, "Her iki yönetmen de kendine özgü tarzlara sahip" diyerek ekliyor: 

Bu nedenle filmler doğal olarak kıyaslanacak olsa da sonuçta elmayla armutu karşılaştırmak gibi olacak.

Independent Türkçe, Variety, Fandango, Digital Spy