Yıldız aktris, ölmeden önce David Lynch'le neler konuştuğunu açıkladı

78 yaşındaki yönetmen hastalığına rağmen çalışmak istiyormuş

Mulholland Çıkmazı'nda oynattığı Laura Elena Harring ve Naomi Watts'la 2002'de böyle görüntülenmişti (AP)
Mulholland Çıkmazı'nda oynattığı Laura Elena Harring ve Naomi Watts'la 2002'de böyle görüntülenmişti (AP)
TT

Yıldız aktris, ölmeden önce David Lynch'le neler konuştuğunu açıkladı

Mulholland Çıkmazı'nda oynattığı Laura Elena Harring ve Naomi Watts'la 2002'de böyle görüntülenmişti (AP)
Mulholland Çıkmazı'nda oynattığı Laura Elena Harring ve Naomi Watts'la 2002'de böyle görüntülenmişti (AP)

Bir dönem TRT'de gösterilen İkiz Tepeler (Twin Peaks) dizisinin yanısıra Fil Adam (The Elephant Man), Mavi Kadife (Blue Velvet), Kayıp Otoban (Lost Highway) ve Mulholland Çıkmazı (Mulholland Drive) gibi pek çok filmiyle sinemaya damga vuran yönetmen David Lynch'in, ölmesine aylar kala dahi çalışmak istediği aktarıldı. 

Yıldız aktris Naomi Watts, kendisine ün kazandıran Lynch'le Kasım 2024'te bir araya geldiğini Los Angeles Times'a verdiği yeni röportajda söyledi. 

78 yaşında yaşamını yitiren yönetmenin projelerinde sıklıkla yer alan Laura Dern'le birlikte gerçekleştirdiği bu ziyaret hakkında şu ifadeleri kullandı:

Evinde güzel bir öğle yemeği yedik. İyi olmadığını biliyordum ama keyfi müthiş yerindeydi. Yeniden çalışmak istiyordu. Laura ve ben 'Bunu yapabilirsin! Karavandan çalışabilirsin' dedik. Hiçbir şekilde bitmiş değildi. Onun içinde yaşayan yaratıcı ruhu görebiliyordum.

Lynch geçen yıl Sight & Sound dergisine verdiği bir röportajda, "Çok uzun süre sigara içtiğim için amfizem oldum ve bu yüzden istesem de istemesem de eve hapsoldum. Soğuk algınlığı bile olsa hastalanmak benim için çok kötü olur" demiş ve kısa bir mesafe yürüse bile "oksijensiz kaldığını" itiraf etmişti.

2020'de amfizem teşhisi konan Lynch, kronik obstrüktif akciğer hastalığına bağlı kalp durması nedeniyle 16 Ocak'ta yaşamını yitirmişti.

Oscar adayı yönetmenin ölümünden önceki günlerde, Los Angeles'taki yıkıcı orman yangınları nedeniyle kentteki evinden tahliye edildiği bildirilmişti.

Naomi Watts ölüm haberinin ardından "Onsuz dünya eskisi gibi olmayacak" demişti. 

2001'deki Mulholland Çıkmazı'yla ün kazanan aktris, yönetmenin bir yıl sonra çektiği kısa filmi Rabbits'te, 2006'da vizyona giren Inland Empire'da ve 2017'de ekranlara dönen efsanevi dizi Twin Peaks'te de rol almıştı. 

Independent Türkçe, Deadline, Los Angeles Times



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature