Dinozorlarla yaşayan yaban arısı, sinekkapan bitkisi gibi avlanıyordu

Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)
Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)
TT

Dinozorlarla yaşayan yaban arısı, sinekkapan bitkisi gibi avlanıyordu

Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)
Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)

Bilim insanları 99 milyon yıllık kehribarın içinde, dinozorlarla birlikte yaşamış olabilecek yeni bir antik yaban arısı türü keşfetti.

Myanmar'ın kuzeyinde bulunan bu olağanüstü böcek, sinekkapan bitkisine benzeyen ve muhtemelen avını yakalamak için kullandığı eşsiz bir karna sahip.

Kaçin bölgesinde ortaya çıkarılan bu parazit yaban arısının arka kısmında bir dizi kıllı, kürek benzeri uzantı var.

Danimarka Doğa Tarihi Müzesi'nden çalışmanın ortak yazarı Lars Vilhelmsen, bu alışılmadık unsuru arının "ucuna takılmış küçük bir ayı kapanı" diye tanımlıyor.

Bu yapı, etçil sinekkapan bitkisiyle çarpıcı bir benzerlik taşısa da araştırmacılar, kayda değer derecede farklı bir işlev taşıdığına inanıyor.

Yaban arısının sinekkapan benzeri karnı, avını ezmek yerine muhtemelen zapt etme görevi görüyordu. Kanatlar ve diş benzeri kılların, yaban arısı yumurtasını bırakırken çırpınan böcekleri yerinde tuttuğu düşünülüyor. Bu da yaban arısı larvasının yakalanan konakçıdan beslenmesini ve nihayetinde onu tüketmesini sağlamış olabilir.

Görsel kaldırıldı.
Yaban arısının karnında bir dizi kıllı, kürek benzeri uzantı var (Qiong Wu)

Günümüzün Chrysididae ve Bethylidae yaban arıları gibi birçok parazit yaban arısı, bu taktiğin uyarlanmış bir versiyonuyla böcekleri sömürüyor. Ancak bilinen hiçbir yaban arısı ya da başka bir böcek bu hareketi böyle tuhaf kanatlarla yapmıyor.

Kaliforniya Üniversitesi Davis kampüsünden böcekbilimci Lynn Kimsey, yer almadığı araştırma hakkında şöyle diyor:

Pek çok tuhaf böcek gördüm ama bu son zamanlarda gördüğüm en tuhaf görünümlü böceklerden biri olmalı.

Bilim insanları, kısmen Yunan mitolojisinde su yutup dışarı atarak çılgın girdaplar yaratan deniz canavarından esinlenerek yeni yaban arısına Sirenobethylus charybdis adını verdi.

Hakemli dergi BMC Biology'de yayımlanan yeni çalışma, Çin'deki Başkent Normal Üniversitesi ve Pekin Xiachong Amber Müzesi'nden araştırmacıları içeriyor.

Yaban arısının neslinin ne zaman tükendiği belli değil. Bunun gibi sıradışı böcekleri incelemek, bilim insanlarının böceklerin neler yapabileceğini ve ne kadar farklı olabileceklerini anlamasına katkı sağlayabilir.

Brezilya'daki Paraná Federal Üniversitesi'nde yaban arısı uzmanı olan ve çalışmada herhangi bir rol üstlenmeyen Gabriel Melo, "Havalı şeylerin sadece günümüzde keşfedildiğini düşünme eğilimindeyiz" diyor.

Ancak elimize böyle bir fırsat geçtiğinde, gerçekten istisnai ve tuhaf pek çok şeyin çoktan yaşandığını görüyoruz.

Independent Türkçe



ABD'nin en yaşanabilir 25 şehri belirlendi

Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)
Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)
TT

ABD'nin en yaşanabilir 25 şehri belirlendi

Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)
Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)

Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı.

The Economist Intelligence Unit, 2025 Küresel Yaşanabilirlik Endeksi'ni yayımladı. Dünya çapında 173 şehri inceleyen rapor, bunları 5 kategoriye göre değerlendirdi: İstikrar, sağlık hizmetleri, kültür ve çevre, eğitim ve altyapı.

Raporda ABD şehirleri ilk 20'de yer almadı ancak Honolulu 23. sıraya yerleşerek raporu inceleyen Forbes'a göre ikinci yıl üst üste ABD'de yaşamak için en iyi şehir oldu.

Atlanta, ABD şehirleri arasında ikinci, genel sıralamadaysa 29. sırada yer alırken, onu genel tabloda 30. olan Pittsburgh izledi.

Seattle, Amerika'nın en iyi şehri sıralamasında 4., genel sıralamadaysa 34. sırada yer alırken Washington, ABD'de 5., genel sıralamadaysa 38. sıraya yerleşti.

Ülkenin en büyük şehirleri New York ve Los Angeles, genel tabloda sırasıyla 69. ve 57. oldu.

Raporda değerlendirilen 21 ABD şehrinden 14'ü yıllık genel sıralamada yükselse de raporun yazarlarına göre bunun nedeni "çoğunlukla diğer şehirlerin düşüşüydü".

Forbes, Amerikan şehirlerinin eğitim alanında iyi performans gösterdiğini ancak sosyal huzursuzluk ve silahlı şiddetle boğuştuğunu bildirdi.

Raporun yazarları, "Zayıf silah kontrol yasaları, suçların genellikle şiddet içerip ölümcül olmasına ve sosyal uyumu zedelemesine yol açıyor" diye yazdı.

Yazarlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın önerdiği politikalarla ABD şehirlerinin gelecekte küresel listede daha kötü sıralalarda yer alacağını öngörüyor.

"ABD'deki Trump yönetiminin eğitim ve sağlık hizmetlerine yönelik kamu harcamalarını kısmayı önermesiyle, bölge bu raporun gelecekteki nüshalarında daha da gerilemeye riski taşıyacak" diye yazdılar.

Dünya genelinde listenin başında Kopenhag yer aldı. Danimarka'nın başkenti istikrar, eğitim ve altyapı alanlarında mükemmel puanlar kazanarak dünyanın en yaşanabilir şehri ünvanını Viyana'dan devraldı.

Avusturya'nın Viyana ve İsviçre'nin Zürih şehri ikinci sırayı paylaştı.

Üç  Avustralya şehri ilk 10'a girdi: Melbourne, Zürih ve İsviçre'nin ardından gelirken, Sidney 6., Adelaide ise 9. sırada yer aldı.

Suriye'nin başkenti Şam, genel tabloda son sıraya yerleşti.

Raporda, "Geçen yılki rejim değişikliğine rağmen, Suriye'nin başkenti yıllardır süren iç savaşın izlerini taşımaya devam ediyor ve yaşanabilirlik açısından hiçbir iyileşme görülmüyor" dendi.

Independent Türkçe