Dinozorlarla yaşayan yaban arısı, sinekkapan bitkisi gibi avlanıyordu

Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)
Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)
TT

Dinozorlarla yaşayan yaban arısı, sinekkapan bitkisi gibi avlanıyordu

Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)
Myanmar'da kehribar içinde korunmuş antik yaban arısının arka kısmı, sinekkapan bitkisine benziyor (Qiong Wu)

Bilim insanları 99 milyon yıllık kehribarın içinde, dinozorlarla birlikte yaşamış olabilecek yeni bir antik yaban arısı türü keşfetti.

Myanmar'ın kuzeyinde bulunan bu olağanüstü böcek, sinekkapan bitkisine benzeyen ve muhtemelen avını yakalamak için kullandığı eşsiz bir karna sahip.

Kaçin bölgesinde ortaya çıkarılan bu parazit yaban arısının arka kısmında bir dizi kıllı, kürek benzeri uzantı var.

Danimarka Doğa Tarihi Müzesi'nden çalışmanın ortak yazarı Lars Vilhelmsen, bu alışılmadık unsuru arının "ucuna takılmış küçük bir ayı kapanı" diye tanımlıyor.

Bu yapı, etçil sinekkapan bitkisiyle çarpıcı bir benzerlik taşısa da araştırmacılar, kayda değer derecede farklı bir işlev taşıdığına inanıyor.

Yaban arısının sinekkapan benzeri karnı, avını ezmek yerine muhtemelen zapt etme görevi görüyordu. Kanatlar ve diş benzeri kılların, yaban arısı yumurtasını bırakırken çırpınan böcekleri yerinde tuttuğu düşünülüyor. Bu da yaban arısı larvasının yakalanan konakçıdan beslenmesini ve nihayetinde onu tüketmesini sağlamış olabilir.

Görsel kaldırıldı.
Yaban arısının karnında bir dizi kıllı, kürek benzeri uzantı var (Qiong Wu)

Günümüzün Chrysididae ve Bethylidae yaban arıları gibi birçok parazit yaban arısı, bu taktiğin uyarlanmış bir versiyonuyla böcekleri sömürüyor. Ancak bilinen hiçbir yaban arısı ya da başka bir böcek bu hareketi böyle tuhaf kanatlarla yapmıyor.

Kaliforniya Üniversitesi Davis kampüsünden böcekbilimci Lynn Kimsey, yer almadığı araştırma hakkında şöyle diyor:

Pek çok tuhaf böcek gördüm ama bu son zamanlarda gördüğüm en tuhaf görünümlü böceklerden biri olmalı.

Bilim insanları, kısmen Yunan mitolojisinde su yutup dışarı atarak çılgın girdaplar yaratan deniz canavarından esinlenerek yeni yaban arısına Sirenobethylus charybdis adını verdi.

Hakemli dergi BMC Biology'de yayımlanan yeni çalışma, Çin'deki Başkent Normal Üniversitesi ve Pekin Xiachong Amber Müzesi'nden araştırmacıları içeriyor.

Yaban arısının neslinin ne zaman tükendiği belli değil. Bunun gibi sıradışı böcekleri incelemek, bilim insanlarının böceklerin neler yapabileceğini ve ne kadar farklı olabileceklerini anlamasına katkı sağlayabilir.

Brezilya'daki Paraná Federal Üniversitesi'nde yaban arısı uzmanı olan ve çalışmada herhangi bir rol üstlenmeyen Gabriel Melo, "Havalı şeylerin sadece günümüzde keşfedildiğini düşünme eğilimindeyiz" diyor.

Ancak elimize böyle bir fırsat geçtiğinde, gerçekten istisnai ve tuhaf pek çok şeyin çoktan yaşandığını görüyoruz.

Independent Türkçe



Esrar kullanımı kalp hastalığı ve felç riskini iki kat artırıyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Esrar kullanımı kalp hastalığı ve felç riskini iki kat artırıyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmalar, kenevir kullanıcılarının felç, kalp krizi geçirme veya kalp hastalığından ölme olasılığının iki kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.

Kaliforniya Üniversitesi'nden bilim insanları, esrar kullanıcıları arasında kalp krizi gibi rahatsızlıkların görülme riskinin yüzde 29, felç riskinin yüzde 20 ve kalp hastalığından ölme riskinin iki kat daha fazla olduğunu buldu.

Heart adlı akademik dergide yayımlanan çalışmada, uyuşturucu ve hastalıklar arasındaki ilişkiyi araştırmak için 200 milyon kişiyi kapsayan 24 çalışma incelendi.

Araştırmacılar, çalışmanın "esrarın kardiyovasküler risk oluşturmadığı varsayımı hakkında ciddi sorular ortaya attığını" belirtti.

İncelenen araştırmalar 2016'yla 2023 arasında yapılmıştı ve 19 ila 59 yaşındaki kişileri kapsıyordu.

Araştırma, esrar maruziyetinin uyuşturucuyu yakarak içmekten mi yoksa başka tüketim şekillerinden mi kaynaklandığını belirtmedi.

2023'te Amerikan Kardiyoloji Koleji, esrar içen veya esrar katkılı gıdaları günlük tüketen kişilerin koroner arter hastalığına (KAH) yakalanma riskinin üçte bir oranında daha yüksek olduğunu açıklamıştı.

KAH, en yaygın kalp hastalığı türü. Kolesterol, organa kan sağlayan arterleri daraltarak göğüs ağrısı, nefes darlığı ve yorgunluğa neden oluyor.

Bu önemli bağlantı, kullanıcıların tütün içip içmediğine, alkol alıp almadığına, önemli kardiyovasküler risk faktörleri taşıyıp taşımadığına ve yaş ya da cinsiyetten bağımsız olarak geçerliydi.

Kullanıcıların esrarı yakıp içerek, yenebilir ürünler tüketerek veya başka yöntemlerle almaları da fark yaratmadı.

Amerikan Kardiyoloji Koleji araştırmacıları, kişilerin esrar kullandığını doktorlarına bildirmeleri gerektiğini, böylece klinisyenlerin kalp sağlığını izlemeye başlayabileceğini söyledi.

Stanford Üniversitesi'nde asistan hekim ve çalışmanın başyazarı Dr. Ishan Paranjpe şunları söyledi:

Esrar kullanımının KAH ile bağlantılı olduğunu bulduk. Daha sık esrar kullanımı KAH riskinin artmasıyla bağlantılı olduğundan doz-yanıt ilişkisi de gördük. Halk sağlığı açısından bakıldığında, esrar kullanımının daha önce fark edilmeyen bazı zararları olduğu ve insanların bunu dikkate alması gerektiği ortaya çıkıyor. Bilimsel açıdan bakıldığında, bu bulgular heyecan verici çünkü bu yolu kontrol altına almak için keşfedebileceğimiz yeni ilaç hedefleri ve mekanizmalar olabileceğini gösteriyor.

Independent Türkçe