"Kahraman sıçan" 100'ü aşkın mayın bularak dünya rekoru kırdı

Ronin 2021'den bu yana 109 mayın ve 15 patlamamış mühimmat ortaya çıkardı

Afrika dev keseli sıçanı Ronin, Guinness Rekorlar Kitabı tarafından tanındı (Apopo)
Afrika dev keseli sıçanı Ronin, Guinness Rekorlar Kitabı tarafından tanındı (Apopo)
TT

"Kahraman sıçan" 100'ü aşkın mayın bularak dünya rekoru kırdı

Afrika dev keseli sıçanı Ronin, Guinness Rekorlar Kitabı tarafından tanındı (Apopo)
Afrika dev keseli sıçanı Ronin, Guinness Rekorlar Kitabı tarafından tanındı (Apopo)

Arpan Rai Asya Muhabiri 

Sivil toplum kuruluşu APOPO cuma günü yaptığı açıklamada, Kamboçya'da mayın koklayan bir Afrika sıçanının ülkede 100'den fazla mayını ve diğer patlayıcıları tespit ederek dünya rekoru kırdığını duyurdu.

APOPO'dan yapılan açıklamada dev keseli sıçanın, 2021'den bu yana 109 mayını ve 15 patlamamış mühimmatı ortaya çıkardığı için Belçika merkezli yardım kuruluşu tarafından en başarılı Mayın Tespit Sıçanı (MDR) olarak adlandırıldığı belirtildi.

Sıçan Ronin'i takdir eden Guinness Rekorlar Kitabı, kemirgenin "hayati önem taşıyan çalışmasının" "günlük yaşamlarını sürdürürken atacakları bir yanlış adımın son adımları olabileceği korkusuyla" yaşamak zorunda kalan insanlar için gerçek bir fark yarattığını ifade ediyor.

APOPO'nun açıklamasında "Ve Ronin'in işi daha bitmedi. Henüz 5 yaşında ve önünde en az iki yıl daha tespit çalışması olabilir ve zaten rekor seviyedeki toplam sayısını artırmaya devam edebilir" ifadelerine yer verildi.

APOPO, Ronin'in Ağustos 2021'de Kamboçya'daki Preah Vihear eyaletine konuşlandırıldığını dile getirdi.

APOPO'nun rekor kıran sıçanı Ronin'le tanışın. Bir sıçan tarafından tespit edilen en fazla mayını bulma alanında Guinness Dünya Rekoru unvanını elinde tutuyor. Ronin'in misyonunu destekleyin.

Bir HeroRAT evlat edinin: https://apopo.org/herorats

Kemirgen, 5 yıl boyunca 71 mayın ve 38 parça patlamamış mühimmat tespit eden Afrika dev keseli sıçanı Magawa'nın rekorunu kırdı.

Tanzanya'da merkezi bulunan sivil toplum kuruluşu APOPO'nun HeroRATS (KahramanSIÇANLAR) adını verdiği 104 kemirgen çalışanı var.

Bir sıçan bakıcısı, APOPO'nun Morogoro'daki eğitim tesisinde kolunda bir Afrika dev keseli sıçan taşıyor (AFP)
Bir sıçan bakıcısı, APOPO'nun Morogoro'daki eğitim tesisinde kolunda bir Afrika dev keseli sıçan taşıyor (AFP)

Ronin'in sayfasında, avokado seven sıçanın 68 santimetre boyunda, 1175 gram ağırlığında ve "çalışkan ama arkadaş canlısı ve rahat" bir kişiliği olduğu yazıyor.

Onlarca yıl süren iç savaşın izlerini taşıyan ve 1000 km²'den fazla alanı hâlâ mayınlı olan Kamboçya, dünyanın en yoğun mayın döşeli ülkelerinden biri.

Kişi başına düşen ampute sayısının en yüksek olduğu ülkelerden biri ve en az 40 bin kişi patlayıcılar nedeniyle uzuvlarını kaybetti.

APOPO, HeroRAT'lerinin tenis kortu büyüklüğündeki bir alanı 30 dakika içinde arayabileceğini ifade ediyor. Aynı görev, etrafta ne kadar hurda metal olduğuna bağlı olarak metal dedektörü kullanan bir mayın temizleyicinin 4 gününü alabilir.

Kuruluş bu eğitimli sıçanların, patlayıcıların içindeki TNT adı verilen kimyasal bileşiği tespit edebildiğini ve metal dedektörü içeren geleneksel yöntemlerin aksine hurda metali görmezden geldiğini belirtiyor.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/asia



Şili’de lityum madenciliği hız kazanıyor: Yerliler de söz hakkı istiyor

Şili dünyadaki en büyük lityum maden rezervine sahip (Reuters)
Şili dünyadaki en büyük lityum maden rezervine sahip (Reuters)
TT

Şili’de lityum madenciliği hız kazanıyor: Yerliler de söz hakkı istiyor

Şili dünyadaki en büyük lityum maden rezervine sahip (Reuters)
Şili dünyadaki en büyük lityum maden rezervine sahip (Reuters)

Şili lityum madeni çalışmalarını geliştirirken, Atacama Çölü'ndeki yerliler projelerde daha fazla söz hakkına sahip olmak istiyor.

Reuters’ın aktardığına göre yerliler, Şili merkezli SQM firması ve devlete ait Codelco’yla madenlerin yönetimine dair görüşmeler düzenliyor. 

Atacama Çölü’nde yaşayan ve “Lickanantay” diye de bilinen yerli halklar, yaşadıkları bölgelerde yürütülecek madencilik faaliyetlerinde söz sahibi olmak istiyor. 

Yerliler özellikle su kaynaklarının dengeli şekilde kullanılmasını ve çevreye zarar verilmemesini talep ediyor. 

Codelco ve SQM'nin birleşmesinin bu yılın ikinci yarısında tamamlanması öngörülüyor. Bunun gerçekleştirilmesi halinde Codelco, Atacama operasyonları üzerinde yüzde 51 kontrol payına sahip olacak.

Şirketlerin, birleşme ve madencilik faaliyetleri sürecinde sorun yaşamamak için yerlilerle anlaşmak istediği belirtiliyor. Firmaların Reuters'a gönderdiği ortak açıklamada şu ifadelere yer veriliyor: 

Lickanantay topluluklarının bakış açısı ve vizyonlarının, yeni oluşturulacak şirketin karar alma süreçlerinde etkin şekilde temsil edilmesi hedefleniyor. Onları bu model üzerinde birlikte çalışmaya davet ettik.

Peine topluluğunun lideri Sergio Cubillos, “Buradaki asıl mesele, yaşadığımız bölgede ne yapılacağına sadece şirketlerin karar vermemesi” diyor.  

Ülke tarihinin en genç devlet başkanı Gabriel Boric, Nisan 2023’te yaptığı açıklamada çevreyi korumak ve ekonomiyi kalkındırmak için lityum sektörünün kamulaştırılacağını duyurmuştu. 

Boric göreve gelmeden önce 2022’de Atacama’daki yerlilerin ayaklanması üzerine lityum madenciliği projeleri askıya alınmıştı. Dönemin Şili Devlet Başkanı Sebastián Pinera, şirketleri özelleştirmek istediği gerekçesiyle tepki çekmiş, Boric de özelleştirmeye karşı olduğunu söylemişti. 

Reuters’ın analizinde, Codelco ve SQM’nin böyle bir sorunla karşılaşmak istemediği belirtiliyor. Boric’in “yerlileri destekleyen” tutumuyla iki şirketin birleşmesinin madencilik faaliyetlerine hız kazandırabileceğine dikkat çekiliyor.

Yerli topluluğundan Winder Flores, risklerin farkında olduklarını belirterek şu ifadeleri kullanıyor: 

Madencilerin çevre kirliliği olmayacağını ve su kaynaklarımızın tükenmeyeceğini garanti etmesini istiyoruz. Ülkenin kalkınmasına karşı değiliz ancak bunun bir parçası olmak istiyoruz, elimizdeki her şeyi kaybedeceğimiz bir duruma düşmek istemiyoruz.

Independent Türkçe, Reuters, Daily Climate