Dünya'ya düşen göktaşlarıyla ilgili en çok merak edilen sorulardan biri cevaplandı

Karbon zengini göktaşlarının, Dünya atmosferine girdikten sonra sağ çıkamadığı düşünülüyordu (NASA)
Karbon zengini göktaşlarının, Dünya atmosferine girdikten sonra sağ çıkamadığı düşünülüyordu (NASA)
TT

Dünya'ya düşen göktaşlarıyla ilgili en çok merak edilen sorulardan biri cevaplandı

Karbon zengini göktaşlarının, Dünya atmosferine girdikten sonra sağ çıkamadığı düşünülüyordu (NASA)
Karbon zengini göktaşlarının, Dünya atmosferine girdikten sonra sağ çıkamadığı düşünülüyordu (NASA)

Bilim insanları karbon açısından zengin asteroitlerin neden Dünya'ya beklenenden çok daha az sayıda düştüğünü tespit etti. Yeni çalışma, yaşamı başlatan maddelerin gezegene nasıl geldiğine de ışık tutma potansiyeli taşıyor.

Karbon açısından zengin asteroitler, yaşamın yapı taşları olan amino asitleri ve suyu yüksek miktarda barındırıyor. Bilim insanları bu nedenle Dünya'daki yaşamın ortaya çıkmasında kilit rol oynadıklarını düşünüyor.

Ancak bu meteoritlerin örneklerine yeryüzünde çok az rastlanması çalışmaların önünde engel teşkil ediyor. Meteorit, atmosferden geçerek yere ulaşan göktaşlarını ifade ediyor.

Çoğu meteorit, Mars'la Jüpiter arasındaki Asteroit Kuşağı'ndan ayrılıp Güneş Sistemi'nin iç kısmına yolculuk yaparak Dünya'ya ulaşıyor. Bugüne kadar yapılan hesaplamalara göre atmosfere giren göktaşlarının neredeyse yarısının karbon zengini olması gerekiyor.

Ancak bilim insanları bulunan meteoritlerin sadece yüzde 4'ünün bu türden olduğunu söylüyor.

Paris Gözlemevi'nden Dr. Patrick Shober liderliğindeki araştırma ekibi bunun nedenini bulmak için 7 bin 982 meteorit yörüngesini ve 540 potansiyel meteorit düşüşünü analiz etti. 

Hakemli dergi Nature Astronomy'de dün (14 Nisan) yayımlanan bulgulara göre karbon zengini asteroitler, atmosfere ulaşmadan Güneş'in ısısıyla parçalanıyor. 

Daha önce bu cisimlerin atmosfere girerken parçalandığı için yeryüzünde nadir bulunduğu düşünülüyordu. Ancak yeni çalışma atmosferde bir ateş topuna bile dönüşemeyecek kadar küçük parçalara ayrıldıklarına işaret ediyor.

Curtin Üniversitesi'nden makalenin ortak yazarı Dr. Hadrien Devillepoix, "Uzun zamandır zayıf, karbon zengini maddelerin atmosfere girişte sağ çıkamadığından şüpheleniyorduk" diyerek ekliyor:

Bu araştırma, bu meteoroitlerin çoğunun o kadar ileriye gidemediğini, Güneş'in yakınından geçerken tekrar tekrar ısıtıldıkları için parçalandıklarını gösterdi.

Araştırmacılar bu asteroitlerin içindeki uçucu madde seviyesinden dolayı Güneş'ten bu kadar etkilendiğini tahmin ediyor. Yıldıza yakın tek bir geçişte başlarına muhtemelen bir şey gelmese de birkaç seferden sonra parçalanmaya başlıyorlar. Ardından Dünya atmosferi de yeryüzüne ulaşmalarını epey zorlaştırıyor. 

Dr. Devillepoix asteroit kalıntılarının parçalandıktan sonra da toz halinde Dünya atmosferine çarptığını belirtiyor. Taşıdıkları suyun atmosferde emilerek yağmur halinde düştüğünü ancak amino asitlerin de çarpışmadan sağ çıkıp çıkmadığının bilinmediğini söylüyor.

Bilim insanları atmosferden hangi cisimlerin neden ve nasıl geçtiğini anlamanın, erken Güneş Sistemi ve Dünya'da yaşamı mümkün kılan koşulların nasıl oluştuğuna dair daha net bir resim çizmeye katkı sağlayacağını söylüyor.

Independent Türkçe, IFLScience, BBC Science Focus, Nature Astronomy



Elon Musk'ın şirketi, "Köle evine hoş geldiniz" davasında uzlaşmaya vardı

Resimde görülen, Kaliforniya'nın Fremont kentindeki Tesla tesisinde çalışan siyah bir işçi, bir yöneticinin çalışanları 'plantasyona hoş geldiniz' diyerek karşıladığını iddia ederek Elon Musk'ın şirketine dava açmıştı (Reuters)
Resimde görülen, Kaliforniya'nın Fremont kentindeki Tesla tesisinde çalışan siyah bir işçi, bir yöneticinin çalışanları 'plantasyona hoş geldiniz' diyerek karşıladığını iddia ederek Elon Musk'ın şirketine dava açmıştı (Reuters)
TT

Elon Musk'ın şirketi, "Köle evine hoş geldiniz" davasında uzlaşmaya vardı

Resimde görülen, Kaliforniya'nın Fremont kentindeki Tesla tesisinde çalışan siyah bir işçi, bir yöneticinin çalışanları 'plantasyona hoş geldiniz' diyerek karşıladığını iddia ederek Elon Musk'ın şirketine dava açmıştı (Reuters)
Resimde görülen, Kaliforniya'nın Fremont kentindeki Tesla tesisinde çalışan siyah bir işçi, bir yöneticinin çalışanları 'plantasyona hoş geldiniz' diyerek karşıladığını iddia ederek Elon Musk'ın şirketine dava açmıştı (Reuters)

Katie Hawkinson ABD Muhabiri 

Elon Musk'ın Tesla'sı bir ırk ayrımcılığı davasında uzlaşmaya vardı. Siyahi bir çalışan, bir yöneticinin kendisini bazen "Plantasyona hoş geldiniz" ve "Köle evine hoş geldiniz" diyerek karşıladığını iddia ederek şirkete dava açmıştı.

San Francisco Federal Mahkemesi'ne verilen dilekçeye göre, Kaliforniya'nın Fremont şehrindeki Tesla tesisinde araba kapılarına mandal takan işçi Raina Pierce, otomobil üreticisiyle perşembe günü bir uzlaşma anlaşması imzaladı. Anlaşmanın şartları henüz bilinmiyor.

Pierce tacize uğradığını, cinsiyet temelli hakaretlere maruz kaldığını ve tuvalet duvarlarına ırkçı küfürler yazıldığını gördüğünü söylüyor. Pierce ayrıca siyah olmayan iş arkadaşlarının mazur görüldüğü davranışları nedeniyle kendisine bağırıldığını ve cezalandırıldığını dile getiriyor.

Davaya göre, geçici olarak onun hattına katılan bir Tesla çalışanı Pierce'a sesini çıkarmasını söylemiş.

Çalışan, "İK'ye gitmen gerekiyor çünkü bu yöneticilerin senin hakkında böyle şeyler söylemesi doğru değil" demiş.

The Independent cevap hakkı için Tesla'nın avukatı ve Pierce'ın avukatlarıyla temasa geçti.

Bu, Tesla'nın Fremont tesisinden kaynaklanan ilk ırk ayrımcılığı davası değil.

Geçen yıl Tesla, siyah bir eski asansör operatörü olan Owen Diaz'la 2017 tarihli bir taciz davasında uzlaşmaya varmıştı. Reuters'ın haberine göre Diaz, her gün ırkçı hakaretler duyduğunu, fabrikanın her yerine gamalı haç çizildiğini gördüğünü ve başka ırkçı davranışlara tanık olduğunu belirtmişti.

Jürinin 2023'te Diaz'a 3,2 milyon dolar tazminat verilmesini kararlaştırmasının ardından her iki tarafın da temyiz başvuruları sona ermişti. Ayrıca 2021'de farklı bir jüri, Diaz'a 137 milyon dolar tazminat verilmesine karar kılmış ancak daha sonra yargıç bunun aşırı bir miktar olduğunu tespit etmişti. Yeni bir duruşma emri verilmiş ve Diaz daha düşük bir miktar olan 15 milyon doları reddetmişti.
Görsel kaldırıldı.Elon Musk'ın Tesla'sı, Kaliforniya'nın Fremont şehrindeki üretim tesisinden kaynaklanan başka ırk ayrımcılığı davalarıyla da karşı karşıya kaldı (Reuters)


Bryan Schwartz Law'a göre, binlerce eski ve görevdeki siyah çalışanla yükleniciyi içeren bir toplu dava da bu sonbaharda jüri karşısına çıkacak. İşçiler, tesiste ayrımcılık ve tacize maruz kalırken kendilerine ırkçı hakaretler edildiğini ve ırkçı grafitiler gördüklerini söylüyor.

Hukuk bürosuna göre işçiler, şirketin "ırk üzerinden düşmanca bir çalışma ortamı sürdürmesini" engelleyecek ve tüm Tesla çalışanlarına taciz eğitimi verilmesini zorunlu kılacak bir mahkeme kararı istiyor.

Şirket, mahkeme dosyalarındaki iddiaları reddediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news