Dinozor DNA'sından deri çanta: İlk T-rex derisi 2025'te geliyor

Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)
Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)
TT

Dinozor DNA'sından deri çanta: İlk T-rex derisi 2025'te geliyor

Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)
Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)

Araştırmacılar, lüks deri ürünlere alternatif olarak dinozor DNA'sından deri üretmek için kolları sıvadı.

Deri çanta ve ayakkabı gibi ürünler hayvan hakları ve çevre savunucularının tepkisini çekerken moda ve tekstik sektörü farklı alternatifler geliştiriyor. Ancak bu ürünlerin aynı zamanda hem dayanıklı hem de doğa dostu olması ciddi bir zorluk teşkil ediyor.

Üç şirket arasında kurulan yeni bir işbirliği, etik ve sürdürülebilir bir seçenek sunabilmek için ilginç bir yönteme başvurdu. 

Pazarlama ve reklam ajansı VML, biyoteknoloji şirketleri Organoid Company ve Lab-Grown Leather'la işbirliği yaparak Tyrannosaurus rex (T-rex) DNA'sından deri geliştirmeye başladı.

Bilim insanları, yaklaşık 66 milyon yıl önce soyu tükenen T-rex'in fosilleşmiş kolajen örneklerini kullanacak. Kolajen kemiklerde, deride, kaslarda ve diğer dokularda bulunan bir protein.

Ekip kolajen örneğini model olarak kullanarak bir kolajen dizisi oluşturmayı ve bunu DNA'ya çevirerek yapay hücrelerle birleştirmeyi planlıyor. İşlemin başarılı olması halinde hayvan derisine benzeyen bir yapının ortaya çıkması bekleniyor. 

Bu yöntemde sentetik alternatiflerden farklı olarak deri üretimi, laboratuvar ortamında biyolojik yapılar geliştirmeye odaklanıyor. 

T-rex DNA'sından üretilecek deri, soyu tükenmiş bir canlıdan yapılan ilk örnek olacak.

Şirketler dayanıklı ve lüks ürünlerin yerini alabilecek bir kaliteye sahip olmasının yanı sıra ürünün "doğada tamamen çözünebileceğini" öne sürüyor.

Organoid Company'nin CEO'su Thomas Mitchell "Bu proje, genom ve protein mühendisliğinden yararlanarak tamamen yeni malzemeler yaratılmasının olağanüstü bir örneği" diyor.

VML, bu yılın sonunda ilk ürünlerin hazır olmasını beklediklerini ifade ediyor. 

Şirket, işbirliğini duyurduğu 25 Nisan tarihli açıklamasında şu ifadeleri kullanıyor:

Tarih öncesinde yaşamış bir türden geliştirilen ilk deri örneği olan T-rex derisi, sadece sürdürülebilir bir alternatifi değil, aynı zamanda antik biyolojinin gelecekte sürdürülebilir, yüksek performanslı malzemelere nasıl ilham verebileceğini keşfetmede öncü bir adımı temsil ediyor.

2025 sonunda piyasaya çıkması beklenen bu sıradışı ürün, hem modanın geleceği hem de etik üretim anlayışı açısından tarihi bir dönüm noktası olabilir.

Independent Türkçe, IFLScience, Interesting Engineering, VML



Zayıflama ilaçlarını bırakanlar birkaç hafta sonra tekrar kilo alıyor

Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)
Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)
TT

Zayıflama ilaçlarını bırakanlar birkaç hafta sonra tekrar kilo alıyor

Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)
Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)

Yeni bir araştırmada Ozempic ve Wegovy gibi zayıflama ilaçları kullanan hastaların, ilacı bıraktıktan birkaç hafta sonra tekrar kilo almaya başlayabileceği saptandı. 

Hakemli dergi BMC Medicine'da salı günü yayımlanan araştırma incelemesi, daha önce yapılan ve yaklaşık 2 bin 500 kişi içeren 11 klinik denemenin verilerini inceleyerek hastaların ilaç tedavisi bittikten sonra verdikleri kiloları geri alma eğilimi gösterdiğini ortaya koydu.

Halihazırda yetişkinlerde obezite tedavisi için onaylanmış en az 6 ilaç var: orlistat, naltrekson-bupropion, semaglutid, liraglutid, tirzepatid ve fentermin-topiramat.

İncelemede yer alan 11 klinik çalışmanın 6'sı, Ozempic ve Wegovy'nin aktif maddesi semaglutide odaklanmıştı.

Bu obezite karşıtı ilaçların uzun süreli kullanımının yetişkinlerde kayda değer derecede zayıflama sağlayabileceğini gösteren araştırmaların sayısı artarken, ön çalışmalar ilacın bırakılmasından sonra kilo alınabileceğine işaret ediyor.

Yeni incelemede obezite karşıtı ilaçlara (anti-obesity medication/AOM) atfen "AOM'lerin bırakılmasından sonra uzun vadedeki kilo değişimi hâlâ sistematik bir değerlendirmeye tabi tutulmadı" ifadeleri yer alıyor.

Başlangıçta obezite ve tip 2 diyabet hastalarına verilen semaglutid, artık zayıflamaya hızlı bir çözüm yöntemi olarak, onaylanan kullanımının dışında satılıyor.

Çin'deki Peking Üniversitesi Halk Hastanesi'nden isimlerin de aralarında bulunduğu araştırmacılar, semaglutid ve benzeri ilaçların kullanım sırasında önemli ölçüde kilo kaybı sağlayabildiğini ancak bıraktıktan sadece 8 hafta sonra yeniden kilo alımının başlayabildiğini saptadı.

Araştırmacılar incelemede, 11 klinik çalışmada tedavi gruplarındaki 1574 ve kontrol gruplarındaki 893 katılımcıdan elde edilen verileri analiz etti. Bu çalışmalarda katılımcıların ilacı bıraktıktan sonraki vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksi değeri takip edilerek kilo değişimi ölçüldü.

Araştırmacılar ilaç türü, diyabet ve diyet ya da egzersiz gibi yaşam tarzında değişiklikler olup olmaması gibi katkıda bulunan faktörleri hesaba kattı. Analizde tekrar kilo almanın, ilacın kesilmesinden sonra ortalama 20 hafta boyunca devam ettiği ve ardından durakladığı tespit edildi.

İncelemede şöyle yazıyorlar:

AOM'leri bıraktıktan 8 hafta sonra kayda değer derecede kilo geri alımı meydana geldi ve 20 hafta boyunca devam etti. 

Çalışmada, katılımcıların ilaçları bıraktıktan sonraki 8, 12 ve 20. haftalarda önemli derece kilo aldığı dönemler yaşadığı tespit edildi.

Kiloların geri alınmasının, kullanılan ilacın türü ve yaşam tarzı değişikliğinin tutarlılığı gibi faktörlere bağlı olduğu anlaşılıyor.

Örneğin zayıflama ilacı tirzepatidin 36 haftalık tedavisini tamamlayan hastalar, plaseboya geçtikten sonra daha önce verdikleri kilonun neredeyse yarısını geri aldı.

İnceleme, bu tür ilaçlarda tedavinin kesilmesinden sonraki kilo değişimiyle bağlantılı potansiyel faktörleri daha ayrıntılı değerlendirmek için daha uzun takip sürelerine sahip çalışmalar yapılması çağrısında bulunuyor.

Independent Türkçe