Mississippi çamurunda dev "deniz canavarı" fosili keşfedildi

Mosazorlar en üst düzey avcılardı ve en büyükleri 9 bin kilogram ağırlığa ulaşabiliyordu

Mosasaurlar yaklaşık 66 milyon yıl önce yaşamıştır (Dinosaurs in the Wild)
Mosasaurlar yaklaşık 66 milyon yıl önce yaşamıştır (Dinosaurs in the Wild)
TT

Mississippi çamurunda dev "deniz canavarı" fosili keşfedildi

Mosasaurlar yaklaşık 66 milyon yıl önce yaşamıştır (Dinosaurs in the Wild)
Mosasaurlar yaklaşık 66 milyon yıl önce yaşamıştır (Dinosaurs in the Wild)

Bilim insanları, bir zamanlar okyanuslara hükmeden dev bir “deniz canavarı”nın kalıntılarının Mississippi Nehri kıyısında jeologlar tarafından ortaya çıkarıldığını açıkladı.

Jeologlar, yaklaşık 82 ila 66 milyon yıl önce, Kretase döneminin sonlarında yaşamış, mosazor diye bilinen dev deniz kertenkelesinin fosilleşmiş tek bir omurunu keşfetti.

Mississippi Çevre Kalitesi Departmanı Jeoloji Ofisi'nden jeolog James Starnes, yerel gazete Hattiesburg American'a “Bu gerçek bir deniz canavarı” dedi. “Bu, mosazorların ulaşabileceği en büyük boyuttur.”

Mosazorlar en üst düzey avcılardı ve en büyükleri 9 bin kilogram ağırlığa ve 15 metre uzunluğa ulaşabiliyordu.

Starnes, Live Science'a “Ne olduğunu hemen anladım ama büyüklüğü karşısında tamamen hayran kaldım” dedi.

Fosil bulduğunuzda hissettiğiniz duygu, profesyonel olsanız bile asla eskimez. Ama daha önce hiç görmediğiniz bir şey bulduğunuzda, coşku çok büyük olabilir.

Deniz sürüngeninin 15 Nisan'da keşfedilen kemiği, eyalette bulunan en büyük kemiklerden biri olabilir.

Starnes, “Bu büyük bir hayvan. Bu hayvanın erişebileceği maksimum ağırlık yaklaşık 9 ton. Bu, karada yürüyen çoğu dinozordan daha büyük” dedi.

Kemik, bir zamanlar tamamen su altında kalan bir bölgede bulundu.

2022'de Fas'ta Thalassotitan atrox adı verilen başka bir dev mosazor türü keşfedilmişti.

Cretaceous Research adlı bilimsel dergide tanımlanan dev deniz kertenkelesinin uzunluğu 9 metreye varabiliyordu ve modern iguanalarla varanların uzak bir akrabasıydı.

Bazı mosazorlar balık ve kalamar gibi küçük avları yemek için evrimleşirken, diğerleri ammonitleri ve istiridyeleri ezerek besleniyordu. Birleşik Krallık'taki Bath Üniversitesi'nden bilim insanları da dahil olmak üzere, yeni keşfedilen türün diğer tüm deniz sürüngenlerini avlamak için evrimleştiğini öne sürüyor.

Mosazorlar, yaklaşık 66 milyon yıl önce, gezegendeki tüm türlerin yaklaşık yüzde 75'inin yok olduğu K-Pg olayında (dinozorları yeryüzünden silen Kretase-Tersiyer yok oluşu -çn.) Kretase döneminin sonunda ortadan kayboldu.

Soylarının tükenmesinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, Meksika'nın Yucatan Yarımadası'na düşen devasa bir asteroit çarpmasının sonuçlarıyla ilişkili olduğu düşünülüyor.

Araştırmacılar, mosazorlar gibi üst düzey avcıların ortadan kaybolmasıyla balina ve fokların okyanuslarda hakimiyet kurmasının yolunun açıldığını ve kılıç balığı, ton balığı gibi balıkların da ortaya çıktığını belirtti.

Independent Türkçe



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe