Volkanın yakınından çıkan metal eşyalar, 3 bin 400 yıl öncesine ışık tutuyor

Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)
Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)
TT

Volkanın yakınından çıkan metal eşyalar, 3 bin 400 yıl öncesine ışık tutuyor

Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)
Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)

Macaristan'da volkanik bir tepenin yakınlarında ortaya çıkarılan metal eşya yığını, 3 bin 400 yıl önce Avrupa'da yaşamış eski bir nüfusun gizemlerinin çözülmesini sağladı.

Macaristan'ın batısındaki Somló volkanik tepesinde yapılan kazılarda, MÖ 1450'yle MÖ 800 arasındaki Geç Tunç Çağı ve MÖ 800'le MÖ 450 arasındaki Erken Demir Çağı'na tarihlenen mücevherler, silahlar ve süslemeler de dahil yüzlerce eser keşfedildi.

Kazılarda ayrıca deri kalıntıları ve kehribar boncukların yanı sıra yaban domuzu ve evcil domuz dişleri de dahil başka kadim malzemeler de ortaya çıkarıldı.

Antiquity adlı akademik dergide yayımlanan çalışmaya göre, bu eserlerin en eskilerinden bazıları MÖ 1400'le MÖ 1300 arasına tarihleniyor.

Bulgular, MÖ 13. ve 6. yüzyıllar arasında Batı Macaristan'da önemli bir insan varlığına işaret ediyor.

Son yıllarda Avrupa'nın pek çok yerinde erken dönem şehirciliğine yönelik araştırmalar artmış olsa da tepe yerleşimleri üzerine yapılan çalışma sayısı az.

Yaklaşık 431 metre yüksekliğindeki ve taşocakçılığı nedeniyle el değmemiş Macar tepesi yakınlarında daha önce yapılan bir kazıda, anıtsal mezar höyüklerinde Erken Demir Çağı'na ait mezar eşyaları bulunmuş ve bu da Somló gibi simgesel yapıların seçkin bir savaşçı lider sınıfının güç merkezleri olduğunu göstermişti.

Yeni çalışmada araştırmacılar, Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı'nda insanların yoğun olarak yaşadığı bir alan bulmak için havadan lazer tarama ve metal dedektörü araştırmaları yaptı.

MÖ 13. ve 6. yüzyıllar arasında burada yaşayan insanların seçkin savaşçılar tarafından yönetilen kabile veya klan temelli toplumlar olduğu sonucuna vardılar.

Son kazıda tepenin güneydoğu kesiminde 900 kadar metal obje bulundu. Bunlardan biri, Batı Macaristan'da bulunan, Geç Tunç Çağı'nın sonlarına ait ilk seramik kap örneği.

"Seramik kapların içindeki birikme bu döneme işaret etmiş ancak bu hiç belgelenmemişti" diyen araştırmacılar, bazı kaplarda Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı geçimlik gıdaları olarak bilinen mercimek ve parçalanmış küçük tohumlu tahıl birikintileri bulduklarını da sözlerine ekledi.

Çalışmada, "Ortaya çıkarılan zulalar, Somló Tepesi'nde kasıtlı ve karmaşık bir istifleme geleneğine tanıklık ediyor" diye yazdılar.

Büyük miktarlarda bronz topaklar, damlacıklar, döküm fıskiyeleri ve bir tarafı kavisli, bir tarafı düz olan parçalanmış külçeler, platoda tunç işleme atölyelerinin varlığına işaret ediyor.

Bulgular ayrıca bölgenin Geç Tunç Çağı'ndan Erken Demir Çağı'na nasıl geçtiği hakkında da fikir veriyor.

Araştırmada, "Erken Demir Çağı'na geçiş sırasında tepede yerleşim kesintisiz devam etmiş gibi görünüyor" dendi.

Independent Türkçe



Bağış yağıyor: Luigi Mangione'nin savunma fonu 1 milyon dolara yaklaştı

UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı öldürmekle suçlanan Luigi Mangione'ye 27. doğum günü öncesinde bağış yağıyor (Reuters)
UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı öldürmekle suçlanan Luigi Mangione'ye 27. doğum günü öncesinde bağış yağıyor (Reuters)
TT

Bağış yağıyor: Luigi Mangione'nin savunma fonu 1 milyon dolara yaklaştı

UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı öldürmekle suçlanan Luigi Mangione'ye 27. doğum günü öncesinde bağış yağıyor (Reuters)
UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı öldürmekle suçlanan Luigi Mangione'ye 27. doğum günü öncesinde bağış yağıyor (Reuters)

Bir sağlık yöneticisini vurarak öldürmekle suçlanan Luigi Mangione için doğum günü öncesinde düzenlenen yardım kampanyasına bağış yağıyor.

UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ın Aralık 2024'te ölümüyle ilgili isnat edilen federal cinayet suçlamalarını geçen ay kabul etmeyen Mangione, 6 Mayıs'ta 27 yaşına giriyor. Doğum günü şerefine bağışçılar, Mangione'nin yasal savunması için başlatılan ve 1 milyon dolara yaklaşan GiveSendGo bağış kampanyasına katkıda bulunuyor.

Pazar akşamı itibarıyla bağış kampanyasında 977 bin dolardan fazla para toplandı. Hukuk ekibi, parayı karşı karşıya olduğu üç davada da savunması için kullanmayı planladığını söyledi.

Sarmaşık Ligi (ABD'nin en iyi 8 üniversitesinin oluşturduğu birlik -ç.n) mezununa, federal ve New York eyalet mahkemelerinde cinayet ve diğer suçlar isnat edildi. Mangione iki yerde de tüm suçlamaları reddetti. Ayrıca 6 günlük aramanın ardından yetkililer tarafından McDonald's'ta yakalandığı Pensilvanya'da kendisine suç isnat edildi ve o eyalette henüz savunma yapmadı.

Son birkaç gün içinde çok sayıda destekçisi, 27. doğum günü için fona 27 dolar bağışladı. Bağış mesajlarında birçok kişi, yeşil giysili Mario video oyunu karakteri Luigi'ye övgü olarak yeşil kalplere yer verdi.

İsimsiz bir bağışçı "Doğum günün erkenden kutlu olsun Luigi!" Sana desteğimiz hâlâ güçlü, adil yargılama ve özgürlüğünü savunmaya devam edeceğiz!" diye yazdı.

Başka bir bağışçıysa şunları söyledi:

Doğum günün kutlu olsun! Bu çılgın dünyada adalet ve adil yargılama için dua ediyoruz. Bir Tennessee hemşiresinden ve kronik hastalıktan kurtulan birinden.

Bir başkası, "Amerikan adalet sistemi sana (ve ülkemize) haksızlık yapıyor. Amerikan halkının arkanda olduğunu bil! Luigi'ye özgürlük!!" diye yazdı.

100 dolar bağışta bulunan biri şöyle yazdı:

Luigi, 27. doğum günün kutlu olsun!!! ÇOK AMA ÇOK seviliyorsun! Sen kocaman ve saf bir kalbe sahip, zeki, nazik ve kibar bir genç adamsın. Sana söz veriyoruz, BİZLER seni bir sonraki doğum gününe kadar özgürlüğüne kavuşturacağız!!!

Doğum günü notlarının büyük bölümünde bağışçıların Adalet Bakanlığı'nın Mangione için idam cezası istemesinden duydukları hayal kırıklığı da dile getiriliyor ve birçoğu Mangione'nin adil bir şekilde yargılanmasını istediklerinin altını çiziyor.

Mangione'nin avukatı Karen Friedman Agnifilo bu ay mahkemede müvekkiline karşı yürütülen "benzeri görülmemiş eş zamanlı çifte kovuşturmayı" kınadı ve Mangione'yle yaptığı telefon görüşmelerinin eyalet savcıları tarafından "kasıtsız" olarak dinlendiğini iddia etti. Federal savcılar bu hafta yaptığı açıklamada, yönetimin Mangione'nin hapishanesindeki kayıtları istediğini ve bunları eyalete verdiğini, bir avukat yardımcısının görüşmeyi dinlediğini ancak sonrasında kayıtların "daha fazla yanlışlıkla erişimi önlemek" için "ayrıldığını" söyledi.

Bir bağışçı, "Bütün bu olayda bir bit yeniği var. Federal, Eyalet ve yerel yönetimlerin orantısız güç kullanımı yersiz" diye yazdı.

Suçlu olup olmadığını bilmiyorum ama adil bir şekilde yargılanmasını istiyorum.

Bir başkası ise şunları yazdı: "Luigi adil bir yargılamayı hak ediyor. Suçluluğu kanıtlanana kadar masumdur VE medeni haklar korkunç bir şekilde ihlal edildiğinde suçlu değildir! Halk Luigi'ye karşı değil, HALK LUIGI'NIN YANINDA!"

Independent Türkçe