İki ustanın Cannes buluşması: 6 dakika ayakta alkışlandı

70 yaşındaki Denzel Washington, geçen yıl Gladyatör II'deki (Gladiator II) Macrinus performansıyla övgü almıştı (Apple/A24)
70 yaşındaki Denzel Washington, geçen yıl Gladyatör II'deki (Gladiator II) Macrinus performansıyla övgü almıştı (Apple/A24)
TT

İki ustanın Cannes buluşması: 6 dakika ayakta alkışlandı

70 yaşındaki Denzel Washington, geçen yıl Gladyatör II'deki (Gladiator II) Macrinus performansıyla övgü almıştı (Apple/A24)
70 yaşındaki Denzel Washington, geçen yıl Gladyatör II'deki (Gladiator II) Macrinus performansıyla övgü almıştı (Apple/A24)

Spike Lee, Cannes Film Festivali Resmi Seçkisi'ne dün akşam son filmi Highest 2 Lowest'la geri döndü. Yarışma dışı bölümde gösterilen film, dünya prömiyerinde 6 dakika ayakta alkışlandı.

Başrollerinde Denzel Washington, Jeffrey Wright, A$AP Rocky ve Ilfenesh Hadera'nın yer aldığı, gerilim türündeki Highest 2 Lowest, efsanevi Japon yönetmen Akira Kurosawa'nın 1963 tarihli klasiği Yüksek Ve Alçak'ın (Tengoku To Jigoku) modern bir uyarlaması. 

Kurosawa'nın filmi, şoförünün oğlu yanlışlıkla kaçırılıp fidye istenen bir ayakkabı fabrikası yöneticisinin hikayesini konu alırken, yeni uyarlama günümüz New York'unda geçiyor. Washington, filmde benzer bir tehditle karşı karşıya kalan ünlü bir müzik yapımcısını canlandırıyor.

Apple ve A24 ortak yapımı film, Lee'yle Washington'ı 2006 yapımı İçerideki Adam'dan (Inside Man) bu yana ilk kez bir araya getiriyor. İkili daha önce İki Kadın Arasında (Mo' Better Blues), Malcolm X ve Oyunun Galibi'nde (He Got Game) de birlikte çalışmıştı.

Washington'a büyük sürpriz

Highest 2 Lowest'ın prömiyeri öncesinde Washington'a festivalde sürpriz bir onur ödülü takdim edildi. Washington, dün akşamki gösterimde salonda hazır bulunurken, festival direktörü Thierry Frémaux sahnede şu sözlerle Onur Palmiyesi'ni sundu: 

Bu ödül, sinemaya yaptığınız katkıya duyduğumuz hayranlığı ifade etmenin bir yolu.

Bu, Lee'nin Cannes Resmi Seçkisi'ndeki 6. filmi ve tam 36 yıl önce, 1989 yapımı Doğruyu Seç'le (Do the Right Thing) festivalde ilk kez yer almasının yıldönümüne denk geldi. Lee'nin Cannes'a seçilen diğer filmleri arasında Jungle Fever, Girl 6, 10 Dakika İçinde (Ten Minutes Older) ve Karanlıkla Karşı Karşıya (BlacKkKlansman) bulunuyor.

Senaryosunu Alan Fox ve Spike Lee'nin birlikte kaleme aldığı Highest 2 Lowest, 22 Ağustos'ta sınırlı sayıda sinemada vizyona girecek. Film, 5 Eylül'deyse Apple TV+'ta izleyiciyle buluşacak.

Independent Türkçe, Deadline, Hollywood Reporter



Canı sıkılan kapuçin maymunları başka türlerin yavrularını kaçırıyor

Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
TT

Canı sıkılan kapuçin maymunları başka türlerin yavrularını kaçırıyor

Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)

Erkek kapuçin maymunlarının, aynı adada yaşadıkları başka bir türün yavrularını kaçırmaya başladığı gözlendi. Bilim insanları bu "trendin" arkasında sadece can sıkıntısı olabileceğini düşünüyor.

Panama'nın Jicarón Adası'ndaki kapuçin maymunları, kendilerini tehdit eden bir avcı tür olmadan rahat bir yaşam sürüyor. Beyaz yüzlü bu maymunlar alet kullanma becerileriyle öne çıkıyor. Salyangoz gibi sert kabuklu canlıları taşla kırarak besleniyorlar.

Adadaki popülasyonu yıllardır takip eden araştırmacılar 2022'de ilginç bir görüntüyle karşılaştı. Yüzündeki yara nedeniyle Joker adı verilen bir kapuçin maymunu, sırtında bir uluyan maymun yavrusu taşıyordu. 

Hayvanı yakın takibe alan ekip, daha sonra Joker'i başka yavrularla da gördü. Birkaç ay sonra popülasyondaki diğer genç erkek maymunlar da uluyan maymun yavrularını taşırken kaydedildi. Ocak 2022'den Temmuz 2023'e kadar, 5 genç erkek kapuçinin, 11 farklı uluyan maymun yavrusunu taşıdığı saptandı.

Bilim insanları ilk başta yavruların evlat edinildiğini düşünse de bu davranışın genellikle dişiler tarafından gerçekleştirilmesi ihtimali düşürüyordu. Üstelik kapuçin maymunlarının, kaçırdıkları yavrulara bakıp büyütmek gibi bir derdi yok gibi görünüyordu. 

Araştırmacılara göre yavrulara zarar verme niyetleri de yoktu ancak 4 bebeğin hayatını kaybettiği tespit edildi. Anne sütüne erişimleri olmadığı için diğer yavruların da öldüğü tahmin ediliyor. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de dün (19 Mayıs) yayımlanan çalışmanın yazarlarından Dr. Brendan Barrett "Görüntülere bakıp ne olacağını bilmemek, yazılmaya devam eden bir korku filmini izlemek gibiydi" diyor. 

Peki kapuçin maymunları yavruları neden kaçırıyor? Özellikle iki türün bu şekilde etkileşime girmediği düşünüldüğünde durum daha tuhaf bir hal alıyor.

Araştırmacılara göre bu sorunun cevabı can sıkıntısı. Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü'nden makalenin başyazarı Zoë Goldsborough şu ifadeleri kullanıyor:

Jicarón Adası'ndaki koşulların, özellikle de karada yırtıcıların olmaması ve daha fazla boş vaktin, davranışlarda yenilik ve yayılmaya çok elverişli olduğunu düşünüyoruz.

Ekip ayrıca alet kullanan bir popülasyonda böyle bir davranış görülmesinin tesadüf olmayabileceğini, bunun da bir tür kültürel inovasyon olduğunu belirtiyor. 

Goldsborough "Bilim insanları hayvan taksonlarında kültürün kanıtlarını ortaya çıkarmaya devam ediyor ve bir davranış sosyal öğrenme yoluyla bireyler arasında yayılıyorsa kültürel olarak kabul ediliyor" diyerek ekliyor: 

Tanımladığımız yavru taşıma davranışı gerçekten de bu kapuçin grubunun kültürünün bir parçası.

Davranışa can sıkıntısının mı yoksa başka bir şeyin mi yol açtığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ayrıca bu "trendi" başlatan Joker'in de popülasyondaki statüsünü öğrenmek istiyorlar. 

Hayvan refahı ve davranışı uzmanı Dr. Charlotte Burn de Joker'in yalnızlıktan dolayı mı böyle davrandığını ve yavruları kaçırmanın öne çıkmasını sağlayıp sağlamadığını merak ediyor.

Çalışmada yer almayan Dr. Burn "Eğer dışlanmış biriyse, o zaman diğerlerinin neden onun davranışını kopyaladığı daha büyük bir gizem teşkil ediyor" diyor: 

Belki diğerleri de onunla aynı şeyin eksikliğini duyuyordu.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Current Biology