Ortadoğu'daki sıcaklık artışı, kadınlarda kanser ölümlerini tetikledi

İran'da hava sıcaklıklarının 50 dereceyi bulması üzerine Ağustos 2023'te iki gün tatil ilan edilmişti (AFP)
İran'da hava sıcaklıklarının 50 dereceyi bulması üzerine Ağustos 2023'te iki gün tatil ilan edilmişti (AFP)
TT

Ortadoğu'daki sıcaklık artışı, kadınlarda kanser ölümlerini tetikledi

İran'da hava sıcaklıklarının 50 dereceyi bulması üzerine Ağustos 2023'te iki gün tatil ilan edilmişti (AFP)
İran'da hava sıcaklıklarının 50 dereceyi bulması üzerine Ağustos 2023'te iki gün tatil ilan edilmişti (AFP)

İlk bulguları bugün Frontiers in Public Health adlı akademik dergide yayımlanan araştırma, artan hava sıcaklıklarının kadınların kanser oranlarına etkisini gözler önüne serdi. 

Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde 21 yılda görülen sıcaklık değişimlerinin kadınlarda kanseri önemli ölçüde etkilediği bulundu.

17 ülkede yapılan araştırma Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Fas, Filistin, Irak, İran, Katar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Tunus, Suriye, Suudi Arabistan, Mısır, Umman ve Ürdün'ü kapsadı. 

Meme, yumurtalık, rahim ve rahim ağzı kanserlerinden kaynaklanan hastalık ve ölümlerin kayda değer ölçüde arttığı tespit edildi.

1998-2019 dönemindeki her bir santigrat derecelik artışın yüz bin kişideki kanser tanısı sayısını 173'ten 280'e çıkardığı saptandı. Ölümlerse yüz bin kişide 171'den 332'ye çıktı. 

En çok yumurtalık kanseri vakalarında artış görüldü. 

Araştırma makalesinin yazarları iklim değişimiyle birlikte ultraviyole radyasyonun (UV) ve hava kirleticilerin arttığını, bunların da kanser riskini beraberinde getirdiğini vurguladı.

Bilim insanları, etkin kanser taraması ve tedavisinin yapılamadığı yerlerde bu araştırmayı gerçekleştirmenin ayrı bir önem taşıdığını da ifade etti. 

Kahire Amerikan Üniversitesi'nden Wafa Abuelkheir Mataria, baş yazarlarından olduğu makale hakkında "Bu bölgedeki kadınlar hem tarama ve tedavide kültürel, yasal ve ekonomik engellerle mücadele ediyor hem de çevresel kanserojenlerle daha fazla karşı karşıya. Bulgularımız, iklim değişikliğine adaptasyon stratejileri ulusal ölçekteki kanser politikalarına uyarlanırken cinsiyete de özen gösterilmesi ihtiyacının altını çiziyor" dedi. 

Independent Türkçe, Washington Post, Frontiers



ABD'nin en yaşanabilir 25 şehri belirlendi

Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)
Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)
TT

ABD'nin en yaşanabilir 25 şehri belirlendi

Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)
Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı (Unsplash)

Araştırmacılar, Birleşik Devletler'de yaşamak için en iyi şehirleri açıkladı ve Honolulu ilk sırada yer aldı.

The Economist Intelligence Unit, 2025 Küresel Yaşanabilirlik Endeksi'ni yayımladı. Dünya çapında 173 şehri inceleyen rapor, bunları 5 kategoriye göre değerlendirdi: İstikrar, sağlık hizmetleri, kültür ve çevre, eğitim ve altyapı.

Raporda ABD şehirleri ilk 20'de yer almadı ancak Honolulu 23. sıraya yerleşerek raporu inceleyen Forbes'a göre ikinci yıl üst üste ABD'de yaşamak için en iyi şehir oldu.

Atlanta, ABD şehirleri arasında ikinci, genel sıralamadaysa 29. sırada yer alırken, onu genel tabloda 30. olan Pittsburgh izledi.

Seattle, Amerika'nın en iyi şehri sıralamasında 4., genel sıralamadaysa 34. sırada yer alırken Washington, ABD'de 5., genel sıralamadaysa 38. sıraya yerleşti.

Ülkenin en büyük şehirleri New York ve Los Angeles, genel tabloda sırasıyla 69. ve 57. oldu.

Raporda değerlendirilen 21 ABD şehrinden 14'ü yıllık genel sıralamada yükselse de raporun yazarlarına göre bunun nedeni "çoğunlukla diğer şehirlerin düşüşüydü".

Forbes, Amerikan şehirlerinin eğitim alanında iyi performans gösterdiğini ancak sosyal huzursuzluk ve silahlı şiddetle boğuştuğunu bildirdi.

Raporun yazarları, "Zayıf silah kontrol yasaları, suçların genellikle şiddet içerip ölümcül olmasına ve sosyal uyumu zedelemesine yol açıyor" diye yazdı.

Yazarlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın önerdiği politikalarla ABD şehirlerinin gelecekte küresel listede daha kötü sıralalarda yer alacağını öngörüyor.

"ABD'deki Trump yönetiminin eğitim ve sağlık hizmetlerine yönelik kamu harcamalarını kısmayı önermesiyle, bölge bu raporun gelecekteki nüshalarında daha da gerilemeye riski taşıyacak" diye yazdılar.

Dünya genelinde listenin başında Kopenhag yer aldı. Danimarka'nın başkenti istikrar, eğitim ve altyapı alanlarında mükemmel puanlar kazanarak dünyanın en yaşanabilir şehri ünvanını Viyana'dan devraldı.

Avusturya'nın Viyana ve İsviçre'nin Zürih şehri ikinci sırayı paylaştı.

Üç  Avustralya şehri ilk 10'a girdi: Melbourne, Zürih ve İsviçre'nin ardından gelirken, Sidney 6., Adelaide ise 9. sırada yer aldı.

Suriye'nin başkenti Şam, genel tabloda son sıraya yerleşti.

Raporda, "Geçen yılki rejim değişikliğine rağmen, Suriye'nin başkenti yıllardır süren iç savaşın izlerini taşımaya devam ediyor ve yaşanabilirlik açısından hiçbir iyileşme görülmüyor" dendi.

Independent Türkçe