Sadece bir amino asidi engellenen fareler, bir haftada yüzde 30 kilo kaybı yaşadı

Obezite dünya genelinde artış gösterirken, bilim insanları yeni zayıflama yöntemleri arıyor (Unsplash)
Obezite dünya genelinde artış gösterirken, bilim insanları yeni zayıflama yöntemleri arıyor (Unsplash)
TT

Sadece bir amino asidi engellenen fareler, bir haftada yüzde 30 kilo kaybı yaşadı

Obezite dünya genelinde artış gösterirken, bilim insanları yeni zayıflama yöntemleri arıyor (Unsplash)
Obezite dünya genelinde artış gösterirken, bilim insanları yeni zayıflama yöntemleri arıyor (Unsplash)

Bilim insanları bir amino asidi devre dışı bırakılan farelerin vücut kütlesinin sadece bir haftada yüzde 30 azaldığını gözlemledi. 

New York Üniversitesi Grossman Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar, bazı amino asitleri engellemenin zayıflama üzerinde nasıl bir etki yaratacağını öğrenmek üzere fareler üzerinde bir dizi deney yürüttü. 

Ekip, farelerin diyetinden bir dizi amino asidi çıkardı ve hayvanların genetiğini değiştirerek bu bileşikleri üretmelerini de engelledi. Test edilen amino asitler arasında en güçlü etki, sisteinin devre dışı bırakılmasıyla görüldü.

Bulguları hakemli dergi Nature'da 21 Mayıs'ta yayımlanan çalışmada sisteinin engellenmesi sonucu bazı farelerin sadece 7 gün içinde vücut ağırlıklarının yüzde 30'unu kaybettiği saptandı.

Araştırmacılar bu değişimin nedeninin, koenzim A adlı küçük bir molekülün miktarının düşmesi olduğunu tespit etti. Koenzim A düşüşüyle birlikte, vücuttaki enerjiyi depolayan ve serbest bırakan adenozin trifosfat (ATP) üretiminin azaldığı gözlemlendi. 

Bilim insanları bu sürecin aksaması nedeniyle farelerin karbonhidratlardan enerji alamadığını ve mecburen vücutta depolanan yağı yaktığını söylüyor.

Sistein eksikliği aynı zamanda hayvanların stres hormonu salgılamasına ve böylece iştahlarının azalmasına da yol açtı.

Makalenin ortak yazarı Evgeny Nudler "Şaşırtıcı bulgularımız, düşük sistein seviyelerinin çalışmadaki farelerde birbirine bağlı biyolojik bir yolak ağını aktive ederek hızlı yağ kaybına yol açtığını ortaya koyuyor" diyor.

Öte yandan bilim insanları bulguların doğrudan insanlara uygulanmasının pek mümkün olmadığını söylüyor. Sisteinin çoğu besinde bulunmasından dolayı tüketimini bırakmanın gerçekçi olmadığını belirtiyorlar. Vücudun bu amino asidi üretmesini engellemek de ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Ancak ekip, çalışmanın zayıflamaya yönelik araştırmalarda yeni bir kapı araladığını düşünüyor. Örneğin genetik değişikliklerle sistein üretiminin kontrol edilebileceğini öne sürüyorlar. 

Makalenin bir diğer yazarı Dan Littman "Farelerde en üst seviyedeki sistein eksikliğiyle kilo kaybının hem beslenmeye hem de genin silinmesine bağlı olduğu düşünülürse, artık belirli hücrelerde veya dokularda sistein üretimini genetik olarak geri yükleyebilir ve gözlemlediğimiz çarpıcı kilo kaybında her birinin rolünü belirleyebiliriz" diyerek ekliyor:

Gelecekte, bu sürecin bazı kısımlarını devralarak sisteini tamamen ortadan kaldırmadan insanlarda da benzer bir kilo kaybı elde etmeyi umuyoruz.

Independent Türkçe, New Atlas, Science Daily, Nature



Havadan benzin üreten makine geliştirildi

Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
TT

Havadan benzin üreten makine geliştirildi

Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)

ABD merkezli bir şirket havadan benzin üreten bir makine geliştirdi. Buzdolabı büyüklüğündeki cihazın bu yıl içinde kullanıma sunulması bekleniyor.

Dünya genelindeki araçların büyük çoğunluğu hâlâ benzinle çalışıyor. Ancak karbondioksit salıp çevreyi kirletmeleri başka seçeneklere yönelik ihtiyacı doğuruyor.

Çevre dostu alternatifler olarak elektrikli araçlar öne çıksa da altyapı sorunları ve yüksek fiyatları, bunların benimsenmesinin önünde engel teşkil ediyor.

Uzmanlar bir yandan bu sorunları gidermeye çalışırken, New York merkezli yakıt şirketi Aircela fosil içermeyen benzin üreten bir makine tasarladı.

Yaklaşık endüstriyel bir buzdolabı büyüklüğündeki cihaz, doğrudan karbon yakalama teknolojisini kullanıyor. Yıllardır var olan bu teknoloji genellikle havadaki karbondioksidi yakalayıp bir yere hapsetmeyi amaçlıyor.

Ancak Aircela'nın cihazı yakaladığı karbonu doğrudan benzine dönüştürüyor. Şirket bu süreçte fosil yakıta ihtiyaç duyulmadığını ve üretilen yakıtın kükürt, etanol veya ağır metalleri içermediğini öne sürüyor.

Ayrıca herhangi bir altyapı iyileştirilmesine gerek kalmadan benzinle çalışan tüm motorlarda kullanılabileceği iddia ediliyor. 

ASWDEFRT
Şirket sadece hava, su ve yenilenebilir enerjiyle benzin ürettiklerini söylüyor (Aircela)

Aircela CEO'su Eric Dahlgren yaptığı açıklamada  "Prototip yapmadık. Çalışan bir makine yaptık" diyor.

Popular Science'a konuşan bir sözcü, makinenin günde yaklaşık 37 litre karbondioksit yakalamak üzere tasarlandığını ve bundan yaklaşık 3,7 litre benzin üretilebildiğini söylüyor. 

Ayrıca deposunda 64 litre kadar benzin tutabiliyor. Popüler bilim dergisine göre cihaz, bir arabanın deposunu bir gecede doldurabilecek kapasiteye sahip değil.

Sözcü makinenin kesin maliyeti hakkında yorum yapmasa da "uygun fiyatın çok önemli" olduğunu belirtiyor.

Yeni cihazın uygun fiyatlı ve ölçeklendirilebilir olması geniş çapta kullanılabilmesi açısından önem taşıyor. Aircela cihazın nispeten küçük boyutunun, büyük ölçekte dağıtımını daha ucuz ve daha hızlı hale getireceğine inanıyor. Dahlgren şu ifadeleri kullanıyor:

Yaklaşımımızın, karbon nötr yakıtları mümkün olduğunca çok kişiye ve çok yere bir an önce ulaştırmanın en hızlı yolu olduğuna inanıyoruz.

Aircela, makinenin ilk dağıtımlarına 2025 sonbaharında başlamayı planlıyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Interesting Engineering, GlobeNewswire