Bilim insanları alkışlama sırasında nasıl ses çıktığını nihayet buldu

Fotoğraf: Pexels
Fotoğraf: Pexels
TT

Bilim insanları alkışlama sırasında nasıl ses çıktığını nihayet buldu

Fotoğraf: Pexels
Fotoğraf: Pexels

Bilim insanları el çırpma sırasında ses üretilmesini sağlayan karmaşık süreci nihayet çözdü. Bu keşif, basit eylemlerin bile fizik açısından ne kadar zengin olabileceğini gösteriyor.

Hakemli dergi Physical Review Research'te yayımlanan araştırma, el çırpmaya özgü "şak" sesinin sadece iki elin birbirine çarpmasından değil, çok daha karmaşık bir olgudan kaynaklandığını gösteriyor.

Alkışlama sırasındaki sesinin oluşmasının anahtarı, küçük bir boşlukta sıkıştırılıp dışarı itilen hava boşluğu.

Bilim insanları el çırpmayı anlamak için canlı deneyler, teorik modelleme ve insan elinin silikon replikalarını kullanarak disiplinlerarası bir yaklaşım izledi.

Hızı, ellerin şeklini ve hatta cildin yumuşaklığını değiştirerek el çırpma sesinin şiddetini ve süresini ayarladılar.

Cornell Üniversitesi'nden Yicong Fu, ortak yazarı olduğu araştırma hakkında "Her zaman el çırpıyoruz ama bunun üzerine derinlemesine düşünmüyoruz. Araştırmanın amacı da bu" diyor. 

Dünyayı daha derin bir bilgi ve anlayışla açıklamak.

Mississippi Üniversitesi'nden çalışmanın bir diğer yazarı Likun Zhang de "Amaç sadece akustiğe, akış uyarımına veya çarpışma dinamiğine bakmak değil, hepsini aynı anda incelemekti" ifadelerini kullanıyor. 

Bu, sesin el çırpmayla gerçekten nasıl ilişkili olduğunu anlamamızı sağlayan disiplinlerarası bir çaba.

Çalışma, eller alkış sırasında bir araya geldiğinde avuç içleri arasında bir hava boşluğu oluştuğunu  gösteriyor. Bu hava boşluğu, işaret parmağı ve başparmak arasındaki dar açıklıktan hızla dışarı atılarak hava moleküllerinin titreşmesine neden oluyor.

Bilim insanları bu titreşimi, boş bir şişenin ağzına üfleyince duyulan sesin arkasındaki Helmholtz rezonansı prensibine benzetiyor.

Dr. Zhang, "Geleneksel Helmholtz rezonatörleri, şişenin cam duvarları gibi sert duvarlara sahip. Bu, enerjinin çoğu akustik sinyale katkıda bulunduğu için uzun süren ve çok yavaş bir şekilde zayıflayan bir ses üretiyor" diye açıklıyor.

Ama mesela ellerimiz gibi elastik duvarlar olduğunda, katı malzeme daha fazla titreşiyor ve tüm bu hareket sesin enerjisini emiyor.

ukılo
Çalışmada kullanılan başlıca deney malzemeleri ve yöntemlerin tasviri (Physical Review Research)

Araştırmacılar alkışlamanın bu yüzden daha uzun bir ses yerine tek bir kısa "şak" sesi çıkardığını söylüyor.

Bilim insanları araştırmalarının, ritim zamanlamasında el çırpmanın sık sık kullanıldığı müzik eğitimine katkı sağlamasını umuyor.

Çalışmanın ayrıca herkesin alkışının farklı bir ses ve frekansta olduğunu göstermesi, el çırpmanın gelecekte parmak izi gibi bir kimlik belirleme yöntemi olarak kullanılabileceğine işaret ediyor.

Çalışmanın bir başka yazarı Guoqin Liu "İnsanların kimliğini belirleme, bu araştırmanın en umut verici uygulamalarından biri. Sadece sesinden kimin el çırptığını anlayabiliriz" diyor.

Independent Türkçe



Senatör Warren'dan rapor: Musk hükümetteki 4 ayında büyük kazanç sağladı

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)
TT

Senatör Warren'dan rapor: Musk hükümetteki 4 ayında büyük kazanç sağladı

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)

ABD Senatörü Elizabeth Warren, Elon Musk'ı Donald Trump yönetimindeki rolünü kullanarak net değerini 100 milyar dolar artırmakla suçladı ve Musk'ın bu pozisyonundan mali fayda sağladığı 100'den fazla örneği içeren bir rapor yayımladı.

Dünyanın en zengin kişisinin  özel yektili hükümet danışmanı olarak çalıştığı 130 günlük görev süresi cuma günü sona ermiş ve Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın (DOGE) aşırı harcamaları, israfı ve dolandırıcılığı azaltma misyonunu ve onbinlerce federal çalışanın toplu işten çıkarılma sürecini yönettiği kaotik 4 aya bir nokta koymuştu.

Senatör Warren, Musk'ın siyaset sahnesinden ayrılmasını, onun Washington'daki görev süresi boyunca büyük çaplı vurgun yaptığını iddia eden yeni bir rapor yayımlayarak karşıladı. Raporun başlığı, Special Interests Over the Public Interest: Elon Musk’s 130 Days in the Trump Administration (Kamu Yararı Üzerinde Özel Çıkarlar: Elon Musk'ın Trump Yönetimi'ndeki 130 Günü).

Raporda, "Trump göreve gelmeden önce Musk'ın şirketleri, beklemedeki kurumsal yaptırımlar nedeniyle en az 2,37 milyar dolarlık potansiyel yükümlülükle karşı karşıyaydı" ifadeleri yer alıyor. 

Şimdi bu yaptırımların çoğu ya duraklatıldı ya da reddedildi.

Warren "Musk'ın şirketleri, federal hükümet, yabancı hükümetler ve diğer özel sektör şirketleriyle büyük sözleşmeler imzaladı veya bu sözleşmeler için değerlendirilme aşamasında" diye devam ediyor.

Musk ve onun adına hareket eden kişiler, yolsuzluk, etik ve çıkar çatışmasıyla ilgili soru işaretleri uyandıran düzinelerce şüpheli eyleme karıştı.

Geçen yıl Cumhuriyetçi adayın başkanlık kampanyasına 288 milyon dolar bağışlayan hevesli bir Trump destekçisi olan Musk, o zamandan beri hoşnutsuz ve köşeye sıkışmış bir figür haline geldi. ABD Başkanı'nın "büyük güzel yasa tasarısına" ABD Senatosu'ndan geçerken "iğrenç bir rezalet" diyerek öfkeyle saldırmış ve muhafazakar mali şahinlerin (hükümet harcamalarında kesinti yapılmasını savunanlar "şahin" diye anılıyor -çn.) desteğini kazanmıştı.

Görsel kaldırıldı.
Massachusetts'in Demokrat Partili Senatörü Elizabeth Warren (AFP)

Warren aktardığı örneklerin hepsinin yasalara aykırı olmadığını açıkça belirtse de Musk'ın "normları çarpıcı bir hızla ihlal ettiğini" ve bazı durumlarda "mali çıkar çatışması içeren konularda federal görevlilerin katılımını yasaklayan yasaların ihlal edildiğini" savunuyor.

Raporda, Musk'ın görevde olduğu her güne bir tane olmak üzere toplam 130 suç iddiası listeleniyor. Bunların bazıları herkesin gözü önünde gerçekleşti. Örneğin Trump, Beyaz Saray'ın bahçesini Musk'ın Tesla elektrikli araç serisini tanıtmak için galeri olarak kullanmış ve Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Jesse Watters'a verdiği röportajda Fox News izleyicilerine Tesla hisselerine yatırım yapmalarını tavsiye etmişti.

Warren ayrıca milyardere fayda sağlamış olabileceğini iddia ettiği perde arkası eylemlere de örnek veriyor. Bunlar arasında NASA'da SpaceX'e uygun değişikliklerin yapılmasını tavsiye etmesi ve federal kurumları Starlink uydu teknolojisini kullanmaya ikna etmeye çalıştığı iddiaları yer alıyor. Bu teknolojinin reddedilmesinin, Musk'ın Trump'la ilişkisinin bozulmaya başlamasının ana nedenlerinden biri olduğu öne sürülüyor.

The Independent cevap hakkı için Elon Musk ve Tesla'yla temasa geçti.

Independent Türkçe