Kanseri belirtiler çıkmadan çok önce tespit edebilen kan testi geliştirildi

Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)
Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)
TT

Kanseri belirtiler çıkmadan çok önce tespit edebilen kan testi geliştirildi

Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)
Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)

Bilim insanlarının geliştirdiği "yüksek hassasiyete sahip" bir kan testi, ilk semptomlar ortaya çıkmadan birkaç yıl önce kanserli tümörlerin belirtilerini tespit edebiliyor. Bu gelişme, hastaların tedavilerden daha iyi sonuç almasını sağlayabilir.

ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar tümörlerin saldığı genetik materyalin, hastalara ilk teşhis konmadan çok önce kan dolaşımında saptanabildiğini keşfetti.

Cancer Discovery adlı hakemli dergide yayımlanan araştırma, kanserin neden olduğu bu genetik mutasyonların bazı hastaların kanında üç yıldan uzun süre önce tespit edilebildiğini ortaya koydu.

Çalışmanın ortak yazarı Yuxuan Wang "Üç yıl önce tespit etmek, müdahaleye zaman tanır. Tümörler çok daha az ilerlemiş ve tedavi edilme olasılığı daha yüksek olur" diyor.

Bilim insanları araştırmada, kalp krizi, felç, kalp yetmezliği ve diğer kardiyovasküler hastalıkların risk faktörlerini araştırmak için ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından finanse edilen büyük bir çalışmanın katılımcılarından toplanan kan plazması örneklerini inceledi.

Araştırmacılar son derece isabetli ve hassas genom dizileme teknikleri geliştirerek önceki çalışmanın 52 katılımcısından alınan kan örneklerini analiz etti.

26 katılımcıya örneklerin alınmasından sonraki 6 ay içinde kanser teşhisi kondu ve teşhis konmayan 26 kişi, karşılaştırma amacıyla kontrol grubu görevi gördü.

52 katılımcıdan 8'i, kan örnekleri alındığı sırada yapılan çoklu kanser erken tanı (MCED) laboratuvar testinde pozitif sonuç aldı.

MCED testi, DNA ve proteinler de dahil, kanda kanserin imzası olan molekülleri analiz ederek tek bir kan örneğinden birden fazla kanseri erken aşamada bulmak için tasarlandı.

8 kişinin tamamına, kan örneklerinin alınmasından sonraki 4 ay içinde kanser teşhisi kondu.

Bu 8 katılımcının 6'sından, kanser teşhisinden yaklaşık 3 ila 3,5 yıl önce fazladan kan örnekleri alınmıştı.

Bu vakaların 4'ünün önceki kan örneklerinde, tümör büyümesiyle bağlantılı mutasyonlar saptandı.

Araştırmacılar bulguların, "kanserlerin çok erken teşhisinde MCED testlerinin umut vaat ettiğinin" işareti olduğunu belirtiyor.

Bu, daha standartlaştırılmış kan testleriyle insanların her yıl veya iki yılda bir taranmasını sağlayarak erken teşhisi artırabilir ve kanserlerin tedaviye dirençli tümörlere dönüşmesini önleyebilir.

Bilim insanları şöyle yazıyor: 

Bu sonuçlar, klinik tanıdan üç yıldan daha önce dolaşımda olan tümör DNA'sını saptamanın mümkün olduğunu ve bunu yapmak için gereken hassasiyet seviyesini sağladığını gösteriyor.

Çalışmanın bir başka yazarı Nickolas Papadopoulos, "Kanserleri klinik tanıdan birkaç yıl önce saptamak, tedavinin daha olumlu sonuçlar vermesini sağlayabilir" diyor.

Bilim insanları bu bulguların daha fazla katılımcının yer aldığı büyük ölçekli bir çalışmada doğrulanmasını umuyor.

Independent Türkçe



Ünlü aktörün bilimkurgu dizisine onay çıktı

48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
TT

Ünlü aktörün bilimkurgu dizisine onay çıktı

48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)

Yılın en popüler bilimkurgu dizilerinden biri, final yapmadan bir gün önce ikinci sezon onayını aldı.

Apple TV+, robot temalı hit dizisi Murderbot'un ikinci sezonu için onay verdi. Platform, haberi X hesabından paylaştığı bir mesajla duyurdu:

Murderbot istese de istemese de ikinci sezonla geri dönecek.

Açıklama, dizinin ilk sezonunun 10. ve final bölümünün yayımlanmasından yalnızca birkaç saat önce geldi.

Son dönemde giderek daha fazla dizinin iptal edildiği bir ortamda, Murderbot'un geleceğinin garanti altına alınması hayranları sevince boğdu. 

Bir kullanıcı, "Harika dizi! Böyle içerikler üretmeye devam edin!" diye yorum yaparken, bir diğeri "Bu diziyi çok sevdim. Umarım yeni bölümlerde ilk sezondaki ekibi tekrar görürüz" dedi.

Murderbot'un ilk sezonu 16 Mayıs'ta izleyiciyle buluştu ve bölümler haftalık olarak ekrana geldi. Televizyon yazarlarından olumlu yorumlar alan dizi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 96'lık beğeni oranına ulaştı.

Dizi, Amerikalı yazar Martha Wells'in çok satan roman serisinden uyarlandı. Murderbot'ta yıldızı True Blood'la parlayan Alexander Skarsgård, insanlara hizmet etmek üzere programlanmış ama zamanla kendi iradesini geliştiren bir robotu canlandırıyor.

Apple TV+ dizinin konusunu şöyle özetliyor:

Murderbot, kendini hack'lemiş bir güvenlik robotudur. İnsan duyguları karşısında dehşete düşer ama savunmasız müşterilerine karşı bir yakınlık hisseder. Aslında tek istediği şey yalnız kalıp fütüristik pembe diziler izlemek ve evrendeki yerini sorgulamak olsa da özgür iradesini gizleyerek tehlikeli bir görevi yerine getirmek zorundadır.

Yapımcılığını Chris ve Paul Weitz kardeşlerin üstlendiği dizide ayrıca geçen yılın ses getiren dizilerinden Presumed Innocent'la tanınan Noma Dumezweni ve korku filmi Şeytanla Bir Gece (Late Night With the Devil) oyuncularından David Dastmalchian da rol alıyor.

Murderbot'un ikinci sezonu için henüz bir yayın tarihi açıklanmadı. 

Independent Türkçe, GamesRadar, Apple