Kanseri belirtiler çıkmadan çok önce tespit edebilen kan testi geliştirildi

Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)
Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)
TT

Kanseri belirtiler çıkmadan çok önce tespit edebilen kan testi geliştirildi

Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)
Fotoğrafta kan bağışı sırasında kullanılan kan toplama tüpleri görülüyor (AFP)

Bilim insanlarının geliştirdiği "yüksek hassasiyete sahip" bir kan testi, ilk semptomlar ortaya çıkmadan birkaç yıl önce kanserli tümörlerin belirtilerini tespit edebiliyor. Bu gelişme, hastaların tedavilerden daha iyi sonuç almasını sağlayabilir.

ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar tümörlerin saldığı genetik materyalin, hastalara ilk teşhis konmadan çok önce kan dolaşımında saptanabildiğini keşfetti.

Cancer Discovery adlı hakemli dergide yayımlanan araştırma, kanserin neden olduğu bu genetik mutasyonların bazı hastaların kanında üç yıldan uzun süre önce tespit edilebildiğini ortaya koydu.

Çalışmanın ortak yazarı Yuxuan Wang "Üç yıl önce tespit etmek, müdahaleye zaman tanır. Tümörler çok daha az ilerlemiş ve tedavi edilme olasılığı daha yüksek olur" diyor.

Bilim insanları araştırmada, kalp krizi, felç, kalp yetmezliği ve diğer kardiyovasküler hastalıkların risk faktörlerini araştırmak için ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından finanse edilen büyük bir çalışmanın katılımcılarından toplanan kan plazması örneklerini inceledi.

Araştırmacılar son derece isabetli ve hassas genom dizileme teknikleri geliştirerek önceki çalışmanın 52 katılımcısından alınan kan örneklerini analiz etti.

26 katılımcıya örneklerin alınmasından sonraki 6 ay içinde kanser teşhisi kondu ve teşhis konmayan 26 kişi, karşılaştırma amacıyla kontrol grubu görevi gördü.

52 katılımcıdan 8'i, kan örnekleri alındığı sırada yapılan çoklu kanser erken tanı (MCED) laboratuvar testinde pozitif sonuç aldı.

MCED testi, DNA ve proteinler de dahil, kanda kanserin imzası olan molekülleri analiz ederek tek bir kan örneğinden birden fazla kanseri erken aşamada bulmak için tasarlandı.

8 kişinin tamamına, kan örneklerinin alınmasından sonraki 4 ay içinde kanser teşhisi kondu.

Bu 8 katılımcının 6'sından, kanser teşhisinden yaklaşık 3 ila 3,5 yıl önce fazladan kan örnekleri alınmıştı.

Bu vakaların 4'ünün önceki kan örneklerinde, tümör büyümesiyle bağlantılı mutasyonlar saptandı.

Araştırmacılar bulguların, "kanserlerin çok erken teşhisinde MCED testlerinin umut vaat ettiğinin" işareti olduğunu belirtiyor.

Bu, daha standartlaştırılmış kan testleriyle insanların her yıl veya iki yılda bir taranmasını sağlayarak erken teşhisi artırabilir ve kanserlerin tedaviye dirençli tümörlere dönüşmesini önleyebilir.

Bilim insanları şöyle yazıyor: 

Bu sonuçlar, klinik tanıdan üç yıldan daha önce dolaşımda olan tümör DNA'sını saptamanın mümkün olduğunu ve bunu yapmak için gereken hassasiyet seviyesini sağladığını gösteriyor.

Çalışmanın bir başka yazarı Nickolas Papadopoulos, "Kanserleri klinik tanıdan birkaç yıl önce saptamak, tedavinin daha olumlu sonuçlar vermesini sağlayabilir" diyor.

Bilim insanları bu bulguların daha fazla katılımcının yer aldığı büyük ölçekli bir çalışmada doğrulanmasını umuyor.

Independent Türkçe



Uğruna imza kampanyaları düzenlenmişti: Mindhunter müjdesi

Gerilim dizisi Mindhunter'da Holt McCallany (sağda), tecrübeli FBI ajanı Bill Tench rolünde izleyicilerin karşısına çıkmış, Jonathan Groff (solda) ise genç ve yetenekli Holden Ford'u oynamıştı (Netflix)
Gerilim dizisi Mindhunter'da Holt McCallany (sağda), tecrübeli FBI ajanı Bill Tench rolünde izleyicilerin karşısına çıkmış, Jonathan Groff (solda) ise genç ve yetenekli Holden Ford'u oynamıştı (Netflix)
TT

Uğruna imza kampanyaları düzenlenmişti: Mindhunter müjdesi

Gerilim dizisi Mindhunter'da Holt McCallany (sağda), tecrübeli FBI ajanı Bill Tench rolünde izleyicilerin karşısına çıkmış, Jonathan Groff (solda) ise genç ve yetenekli Holden Ford'u oynamıştı (Netflix)
Gerilim dizisi Mindhunter'da Holt McCallany (sağda), tecrübeli FBI ajanı Bill Tench rolünde izleyicilerin karşısına çıkmış, Jonathan Groff (solda) ise genç ve yetenekli Holden Ford'u oynamıştı (Netflix)

Mindhunter'ın yıldızlarından Holt McCallany, CBR'a yaptığı açıklamada, Netflix'in kült seri katil dramasının geri dönme ihtimali olduğunu söyledi. 

2017 ve 2020'de yayımlanan iki sezonuyla büyük ilgi gören dizi, 1970'lerin sonlarında FBI ajanlarının seri katillerle görüşerek suç psikolojisini anlamaya çalışmasını konu alıyordu. Ancak McCallany'ye göre olası bir dönüş, dizi formatında değil film olarak gerçekleşebilir.

"İkişer saatlik üç film"

McCallany, "Birkaç ay önce David Fincher'la ofisinde bir toplantı yaptım. Bana dizinin üç adet ikişer saatlik filmle geri dönebileceğini söyledi ama bunun sadece bir ihtimal olduğunu düşünüyorum" diyerek ekledi: 

Senaristlerin üzerinde çalıştığını biliyorum ama sonuçta David'in senaryolardan memnun olması gerekiyor.

Netflix, Ocak 2020'de diziyi fiilen iptal etmişti. Fincher daha sonra Variety'ye yaptığı açıklamada dizinin geri dönüşünün mantıklı olmadığını belirterek, "Pahalı bir diziydi. Çok tutkulu bir izleyici kitlesi vardı ama maliyeti karşılayacak izlenme oranlarına hiçbir zaman ulaşamadı" demişti.

Bu ay Netflix'te ekranlara gelecek yeni dizi The Waterfront'la platforma dönen McCallany, Mindhunter hayranlarına yeniden umut verdi:

"Bu dizide yer almak benim için büyük bir ayrıcalıktı" diyen oyuncu, sözlerini şöyle sürdürdü: 

Dizinin geri dönmesini çok isterim. Fincher'la yaptığım görüşme biraz umut verdi ama her şeyin mükemmel şekilde denk gelmiş olması gerekiyor. Güzel olan şu ki şu an The Waterfront'la Netflix'teyiz ve bu olası filmler de yine platform için olacak. Yani tarihler ve lojistik açısından işler çözülebilir. Ama en önemlisi David'in gerçekten vakti ve isteği olması ve senaryolardan memnun kalması... Bu da büyük bir soru işareti.

Mindhunter'ın ikinci sezonunun çekimleri Fincher için epey zorlu geçmişti. Ünlü yönetmen, 8 senaryoyu çöpe atmış, yapım süreci boyunca diziyi bizzat denetlemek için Pittsburgh'a taşınmıştı. İkinci sezonda odak noktası, Atlanta'daki çocuk cinayetleri olmuştu.

"Mindhunter çok yorucuydu"

Yapımcı Peter Mavromates daha önce Variety'ye verdiği röportajda, "Çok yorucuydu. David bir bölümü yönetmese bile her aşamasında işin içindeydi" demişti. 

Yedi (Seven), Dövüş Kulübü (Fight Club), Zodiac ve Sosyal Ağ (The Social Network) gibi filmlere imza atmış Fincher da bu süreci şöyle özetlemişti:

Bu sezonun ardından biraz ara vermem gerekti. Tüm ekibimiz ikinci sezonu tamamlamak için seferber oldu ama üçüncü sezon için elimizde hazır senaryolar, özetler ya da bir yapım rehberi yoktu. Açıkçası, bir kez daha o karanlık dünyaya iki yıl daha dönmeye hazır olduğumu sanmıyordum.

Hayranları Mindhunter'ın devam etmesi için pek çok imza kampanyası düzenlemişti. Bunlardan sonuncusu 80 binin üzerinde imza almıştı. 

Independent Türkçe, Variety, Deadline, CBR.com