Sık sık kabus görenler hızlı yaşlanıp daha erken ölüyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Sık sık kabus görenler hızlı yaşlanıp daha erken ölüyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir araştırmaya göre sık kabus görmek erken yaşlanmayla bağlantılı ve erken ölüm riskini artırıyor.

Araştırmacılar, her hafta kabus gördüğünü söyleyen yetişkinlerin, nadiren veya hiç kabus görmeyenlere kıyasla 70 yaşından önce ölme riskinin üç kattan daha yüksek olduğunu buldu.

Araştırma, kabusların sigara içme, obezite, kötü beslenme ve düşük fiziksel aktiviteye kıyasla "erken ölümün daha güçlü bir göstergesi" olduğunu ortaya koydu.

Bilim insanları, bu bulguların "halk sağlığı sorunu" olarak değerlendirilmesi gerektiği uyarısında bulunurken, kişilerin stres yönetimiyle kabusları azaltabileceğini belirtti.

Birleşik Krallık Demans Araştırma Enstitüsü ve Imperial College London'dan Dr. Abidemi Otaiku liderliğindeki ekip, 19 yıl boyunca 8 ila 10 yaşındaki 2 bin 429 çocuk ve 26 ila 86 yaşındaki 183 bin 12 yetişkinin verilerini analiz etti.

Bu ay Avrupa Nöroloji Akademisi Kongresi'nde sunulan araştırma, kabusların uykunun hem kalitesini hem de süresini düşürdüğünü, bunun da vücudun geceleri hücreleri yenileme ve onarma yeteneğini zayıflattığını ortaya koydu.

Kronik stres ve uyku bozukluğunun birleşik etkileri, hücrelerimizin ve vücudumuzun hızla yaşlanmasına katkıda bulunabilir.

Dr. Otaiku, "Uyuyan beynimiz rüyaları gerçeklikten ayırt edemiyor. Bu yüzden kabuslar genellikle bizi ter içinde, nefes nefese ve kalp çarpıntısıyla uyandırıyor. Çünkü savaş ya da kaç tepkimiz tetikleniyor. Bu stres tepkisi, uyanıkken karşılaştığımız durumlardan bile daha yoğun olabilir" dedi.

Kabuslar, hücrelerin daha hızlı yaşlanmasına yakından bağlı bir stres hormonu olan kortizolün uzun süreli yükselmesine yol açıyor. Sık sık kabus görenler için bu birikmiş stres, yaşlanma sürecini önemli ölçüde etkileyebilir. Kabusların ne kadar yaygın ve müdahale edilebilir olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bir halk sağlığı sorunu olarak daha fazla ciddiyetle ele alınmaları gerekiyor.

Araştırmacılar, sık sık kabus gören çocukların ve yetişkinlerin daha hızlı yaşlandığını da buldu. Bu, erken ölüm riski daha yüksek olanların yaklaşık yüzde 40'ını oluşturuyordu.

Dr. Otaiku bunun, diğer sağlık sorunları da hesaba katılsa bile kabusların daha hızlı biyolojik yaşlanma ve daha erken ölüm riskini öngörebildiğini gösteren ilk çalışma olduğunu söyledi.

Ayda bir kez kabus görenler bile kabus görmeyenlere kıyasla daha hızlı yaşlanma ve daha yüksek ölüm riskiyle bağlantılıydı. Bu bağlantı, tüm yaş grupları, cinsiyetler, etnik kökenler ve ruh sağlığı durumlarında vardı.

Dr. Otaiku, "İyi haber, kabusların önlenebilir ve tedavi edilebilir olması" dedi.

İyi bir uyku hijyeni sağlamak, stresi yönetmek, anksiyete veya depresyon için tedavi görmek ve korku filmi izlememek gibi basit önlemlerin kabusları azaltmada etkili olabileceğini söyledi.

Independent Türkçe



Ünlü oyuncu 77 yaşında tarih yazdı

Kathy Bates (sağda), daha önce 14 kez Emmy'ye aday gösterilmiş ve iki kez ödülü eve götürmüştü (CBS)
Kathy Bates (sağda), daha önce 14 kez Emmy'ye aday gösterilmiş ve iki kez ödülü eve götürmüştü (CBS)
TT

Ünlü oyuncu 77 yaşında tarih yazdı

Kathy Bates (sağda), daha önce 14 kez Emmy'ye aday gösterilmiş ve iki kez ödülü eve götürmüştü (CBS)
Kathy Bates (sağda), daha önce 14 kez Emmy'ye aday gösterilmiş ve iki kez ödülü eve götürmüştü (CBS)

CBS'in yeniden çevrilen Matlock dizisindeki rolüyle Kathy Bates, dün açıklanan Emmy adaylıklarıyla birlikte televizyon tarihinde bir ilke imza attı. 77 yaşındaki oyuncu, Drama Dalında En İyi Kadın Oyuncu ödülüne aday gösterilerek kategoride aday olan en yaşlı isim unvanını kazandı.

Bates böylece, 1996'da Murder, She Wrote adlı dizideki performansıyla 70 yaşındayken aday gösterilen Angela Lansbury'nin rekorunu geride bıraktı.

Matlock'ta Bates, Madeline "Matty" Matlock karakterini canlandırıyor. Matty, zeki ve dayanıklı bir avukattır. Gizemli ve trajik bir şekilde emekliye ayrıldıktan onlarca yıl sonra hukuk dünyasına geri döner. Kamuoyuna açıklanan hikayesine göre, eşinin kumar borçları nedeniyle hem dul kalmış hem de maddi açıdan çöküş yaşamıştır. Kızını bir trafik kazasında kaybettikten sonra torununu büyütmek zorunda kalır. Matty, Jacobson Moore adlı güçlü bir hukuk firmasında işe başlar. 

Bates'in bu performansı hem izleyicilerden hem de eleştirmenlerden büyük övgü topladı. Ancak Bates'in Emmy'yle ilk kez tanıştığı söylenemez. Oyuncu daha önce 2011 ve 2012'de NBC dizisi Harry's Law'la aynı kategoride aday gösterilmiş, 64 yaşındayken bu kategoride adaylık kazanan en yaşlı 5. isim olmuştu. O yapımla ödül kazanamasa da Bates'in iki Emmy'si bulunuyor: Two and a Half Men'deki konuk oyunculuğu ve American Horror Story: Coven'daki yardımcı kadın oyuncu performansı.

Televizyondaki başarılarının ötesinde Kathy Bates, 1990 yapımı Stephen King uyarlaması Ölüm Kitabı'ndaki (Misery) unutulmaz Annie Wilkes rolüyle En İyi Kadın Oyuncu Oscar'ını kazanmıştı. 

Matlock, yüksek izlenme oranları sayesinde yayına girdikten kısa süre sonra ikinci sezon onayını almayı başarmıştı.

Kızarmış Yeşil Domatesler (Fried Green Tomatoes) ve Dolores (Dolores Claiborne) gibi unutulmaz filmleriyle de tanınan Bates, yeni dizisi Matlock'tan sonra hiçbir projede yer almayarak emekliye ayrılacağını açıklamıştı.

Emmy Ödülleri, komedyen Nate Bargatze sunuculuğunda 14 Eylül Pazar günü sahiplerini bulacak.

Independent Türkçe, Variety, Entertainment Weekly