Floresan ışığını elektriğe çevirdi: Güneş panellerinde devrim

Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)
Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)
TT

Floresan ışığını elektriğe çevirdi: Güneş panellerinde devrim

Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)
Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)

Bilim insanları iç mekan floresan ışıklarından enerji toplayabilen yeni bir tür güneş paneli icat etti.

Yeni nesil güneş pilleri, yenilenebilir enerjide devrim yaratma potansiyeli sayesinde övülen "mucize malzeme" perovskitle üretildi.

Malzeme, klasik silikon bazlı güneş panellerine kıyasla enerji dönüşümünde daha yüksek verimlilik sağlamasıyla geleneksel güneş panellerinde giderek daha fazla kullanılıyor.

Ayrıca malzemeyi ayarlayarak lambalardan veya ampullerden iç mekan ışığı da  toplanabiliyor ancak bugüne kadar bu işlem, perovskitin verimini ve kararlılığını düşüren küçük kusurlara yol açıyordu.

Tayvan'daki Ulusal Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi'nden bir ekip bu kusurları iyileştirerek güneş pillerini günlük kullanıma uygun hale getiren kimyasal bir yöntemle bu sorunun üstesinden gelmeyi başardı.

"Bant aralığı ayarı" diye adlandırılan bu yöntemi, geleneksel silikon güneş pillerine uygulamak mümkün değil.

İnce, hafif, esnek ve yarı şeffaf olmaları sayesinde perovskit güneş pilleri, sert ve ağır silikon panellere kıyasla çok daha geniş bir uygulama alanı sunuyor.

Araştırmacılara göre bu son atılım, teknolojinin uzaktan kumandalar ve giyilebilir cihazlar gibi araçları şarj etmede kullanılabileceği anlamına geliyor.

Tayvan'daki Ulusal Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi'nden Fang-Chung Chen, "Perovskit güneş pillerinin iç mekan verimliliğinin daha yüksek olması, fotovoltaik ürünlerin bulutlu dış mekan, iç mekan ve diğer loş ışıklı ortamlar gibi çok yönlü kullanım senaryolarına daha uygun olabileceği anlamına geliyor" diyor.

Başlangıçta, yaklaşımımızın yalnızca cihaz verimliliğini artırabileceğini düşünüyorduk. Perovskit güneş pillerinin güvenilirliğinin düşük olması, benimsenmeleri önünde büyük bir engel teşkil ettiğinden önerdiğimiz yöntemin perovskit güneş panellerinin ticarileştirilmesine giden yolu açabileceğini umuyoruz.

İç mekan güneş pilleri bu hafta APL Energy adlı bilimsel dergide yayımlanan "Chelating agent-based defect passivation for enhanced indoor performance of wide-bandgap perovskite solar cells" (Geniş bant aralıklı perovskit güneş pillerinin gelişmiş iç mekan performansı için şelatlama maddesi bazlı kusur pasivasyonu) başlıklı makalede detaylandırılıyor.

Independent Türkçe



Uzmanlar uyardı: Oyuncaklara ChatGPT eklemek çocuklara "gerçek anlamda zarar verir"

Koleksiyoner Bettina Dorfmann'ın Almanya'nın Duesseldorf kentindeki "Barbie Kliniği"nde 25 Temmuz 2023'te çekilmiş Mattel yapımı bir Barbie (AFP)
Koleksiyoner Bettina Dorfmann'ın Almanya'nın Duesseldorf kentindeki "Barbie Kliniği"nde 25 Temmuz 2023'te çekilmiş Mattel yapımı bir Barbie (AFP)
TT

Uzmanlar uyardı: Oyuncaklara ChatGPT eklemek çocuklara "gerçek anlamda zarar verir"

Koleksiyoner Bettina Dorfmann'ın Almanya'nın Duesseldorf kentindeki "Barbie Kliniği"nde 25 Temmuz 2023'te çekilmiş Mattel yapımı bir Barbie (AFP)
Koleksiyoner Bettina Dorfmann'ın Almanya'nın Duesseldorf kentindeki "Barbie Kliniği"nde 25 Temmuz 2023'te çekilmiş Mattel yapımı bir Barbie (AFP)

Çocuk refahı uzmanlarına göre oyuncak devi Mattel'in ürünlerine ChatGPT ekleme planları, "çocuklara gerçek anlamda zarar verme" riski taşıyabilir.

Barbie'nin üreticisi geçen hafta OpenAI'la işbirliği yaptığını duyurarak gelecekteki oyuncakların popüler yapay zeka sohbet botunu içereceğini ima etmişti. 

Duyuruda teknolojinin nasıl kullanılacağına dair spesifik ayrıntılar yer almasa da Mattel ortaklığın, "yapay zekayla çalışan ürünleri ve deneyimleri destekleyeceğini" ve "yapay zekanın büyüsünü yaşa uygun oyun deneyimleriyle buluşturacağını" belirtmişti.

Çocuk refahı savunucuları buna karşılık Mattel'e deneysel teknolojiyi çocuk oyuncaklarına yerleştirmemesi çağrısında bulundu.

Savunuculuk örgütü Public Citizen'ın eş başkanı Robert Weissman yaptığı açıklamada, "Çocuklar gerçeklik ve oyun arasında tam bir ayrım yapabilecek bilişsel kapasiteye sahip değil" dedi.

Oyuncaklara insan benzeri konuşmalar yapabilen, insanlarınki gibi sesler eklemek çocuklara gerçek anlamda zararlar verme riski taşıyor.

Weissman'ın bahsettiği potansiyel zararlar arasında sosyal gelişimin baltalanması ve çocukların akran ilişkileri kurma becerilerine engel olunması yer alıyor.

Weissman "Mattel, yapay zeka teknolojisini çocuk oyuncaklarına dahil etmeyeceğini derhal duyurmalı" dedi. 

Mattel, yapay zeka içeren oyuncaklar satarak çocuklarımız üzerinde pervasız bir sosyal deney yapmak için ebeveynlerin kendisine duyduğu güveni kullanmamalı.

The Independent cevap hakkı için OpenAI ve Mattel'le temasa geçti.

Mattel ve OpenAI'ın işbirliği, ChatGPT gibi üretken yapay zeka sistemlerinin, kullanıcıların ruh sağlığı üzerindeki etkisine ilişkin endişelerin arttığı bir dönemde geldi.

Sohbet botlarının yanlış bilgi yaydığı, komplo teorilerini doğruladığı ve hatta iddiaya göre kullanıcıları kendilerini öldürmeye teşvik ettiği biliniyor.

Psikiyatristler de yapay zekayla etkileşimlerin yol açtığı, sohbet psikozu adı verilen bir olguya karşı uyarıyor.

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nde psikiyatri alanında öğretim üyesi olan Soren Dinesen Ostergaard, Schizophrenia Bulletin için kaleme aldığı başyazıda "ChatGPT gibi üretken yapay zeka sohbet botlarıyla yapılan yazışmalar o kadar gerçekçi ki, kişi diğer uçta gerçek bir insan olduğu izlenimine kolayca kapılıyor" diye yazıyor.

Bana göre bu bilişsel çelişkinin, psikoz eğilimi yüksek kişilerde sanrıları körüklemesi muhtemel görünüyor.

OpenAI'ın patronu Sam Altman bu hafta yaptığı açıklamada, şirketinin hassas kullanıcıları korumak adına komplo teorileri içeren konuşmaları kesmek ya da intihar gibi konular gündeme geldiğinde insanları profesyonel hizmetlere yönlendirmek gibi yollarla, güvenlik önlemleri alma yönünde çaba gösterdiğini söylemişti.

Hard Fork podcast'ine konuşan Altman, "Önceki nesil teknoloji şirketlerinin yeterince hızlı tepki vermeme gibi hatalarına düşmek istemiyoruz" demişti.

Öte yandan ruhsal durumu yeterince kırılgan olan ve psikotik bir kırılmanın eşiğine gelen kullanıcılara nasıl bir uyarı göndereceğimizi henüz bulamadık.

Independent Türkçe