Floresan ışığını elektriğe çevirdi: Güneş panellerinde devrim

Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)
Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)
TT

Floresan ışığını elektriğe çevirdi: Güneş panellerinde devrim

Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)
Tayvan'da geliştirilen yeni bir güneş pili, floresan ampuller gibi iç mekan ışıklarından enerji toplayabiliyor (Pexels)

Bilim insanları iç mekan floresan ışıklarından enerji toplayabilen yeni bir tür güneş paneli icat etti.

Yeni nesil güneş pilleri, yenilenebilir enerjide devrim yaratma potansiyeli sayesinde övülen "mucize malzeme" perovskitle üretildi.

Malzeme, klasik silikon bazlı güneş panellerine kıyasla enerji dönüşümünde daha yüksek verimlilik sağlamasıyla geleneksel güneş panellerinde giderek daha fazla kullanılıyor.

Ayrıca malzemeyi ayarlayarak lambalardan veya ampullerden iç mekan ışığı da  toplanabiliyor ancak bugüne kadar bu işlem, perovskitin verimini ve kararlılığını düşüren küçük kusurlara yol açıyordu.

Tayvan'daki Ulusal Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi'nden bir ekip bu kusurları iyileştirerek güneş pillerini günlük kullanıma uygun hale getiren kimyasal bir yöntemle bu sorunun üstesinden gelmeyi başardı.

"Bant aralığı ayarı" diye adlandırılan bu yöntemi, geleneksel silikon güneş pillerine uygulamak mümkün değil.

İnce, hafif, esnek ve yarı şeffaf olmaları sayesinde perovskit güneş pilleri, sert ve ağır silikon panellere kıyasla çok daha geniş bir uygulama alanı sunuyor.

Araştırmacılara göre bu son atılım, teknolojinin uzaktan kumandalar ve giyilebilir cihazlar gibi araçları şarj etmede kullanılabileceği anlamına geliyor.

Tayvan'daki Ulusal Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi'nden Fang-Chung Chen, "Perovskit güneş pillerinin iç mekan verimliliğinin daha yüksek olması, fotovoltaik ürünlerin bulutlu dış mekan, iç mekan ve diğer loş ışıklı ortamlar gibi çok yönlü kullanım senaryolarına daha uygun olabileceği anlamına geliyor" diyor.

Başlangıçta, yaklaşımımızın yalnızca cihaz verimliliğini artırabileceğini düşünüyorduk. Perovskit güneş pillerinin güvenilirliğinin düşük olması, benimsenmeleri önünde büyük bir engel teşkil ettiğinden önerdiğimiz yöntemin perovskit güneş panellerinin ticarileştirilmesine giden yolu açabileceğini umuyoruz.

İç mekan güneş pilleri bu hafta APL Energy adlı bilimsel dergide yayımlanan "Chelating agent-based defect passivation for enhanced indoor performance of wide-bandgap perovskite solar cells" (Geniş bant aralıklı perovskit güneş pillerinin gelişmiş iç mekan performansı için şelatlama maddesi bazlı kusur pasivasyonu) başlıklı makalede detaylandırılıyor.

Independent Türkçe



Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
TT

Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)

Yeni bir çalışma ABD'de kalp krizi ölümlerinin 50 yılda yaklaşık yüzde 90 azaldığını ancak diğer kalp rahatsızlıklarının yükselişe geçtiğini gösteriyor.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar Journal of the American Heart Association'da çarşamba günü yayımlanan çalışmada, 1970-2022 döneminde 25 yaş ve üstü yetişkinler arasında kalp hastalığına bağlı ölüm oranlarını yaşa göre analiz etti.

Araştırmacılar genel kalp hastalığı ölümlerinin 50 yılda yüzde 66 azaldığını, bunun başlıca nedeninin kalp krizi ölümlerindeki yüzde 89'luk düşüş olduğunu tespit etti.

Kalp krizi 1970'te kalp hastalığından kaynaklı ölümlerinin yarısından fazlasından sorumluyken, 2022'ye gelindiğinde üçte birinden daha azını oluşturuyordu.

Kaliforniya'daki Stanford Tıp Fakültesi'nde iç hastalıkları asistanlığında ikinci yılında olan Sara King, başyazarı olduğu çalışma hakkında, "Son 50 yılda yaşanan bu gelişme, kalp krizi ve diğer iskemik kalp hastalığı türlerinin tedavisinde elde edilen inanılmaz başarıları yansıtıyor" diyor.

İnsanların, bir zamanlar idam fermanı olarak görülen ilk akut kardiyak olaylardan kurtulmasını sağlama yolunda büyük adımlar atıldı.

Olay yerindeki daha fazla kişinin kalp masajı yapması, erken kalp krizi belirtilerine dair farkındalığın artması, tedavilerin iyileştirilmesi ve sigara yasağı gibi gelişmeler kalp krizi ölümlerinin azalmasına katkı sağladı.

Ancak uzmanlar, kalp krizinden kurtulan kişi sayısı artarken, diğer kalp hastalığı türlerinin yükselişe geçtiğine dair uyarıyor.

Kalbin çok hızlı, çok yavaş ya da düzensiz atması anlamına gelen aritmiden kaynaklanan ölümler yüzde 450, kalp yetmezliğinden kaynaklanan ölümlerse yüzde 146 oranında arttı.

Hipertansif kalp hastalığı ölümleri ise uzun süreli yüksek tansiyonun etkisiyle yüzde 106 oranında arttı. Araştırmacılar bu yükselen ölüm nedenlerini ABD'deki obezite, diyabet ve yüksek tansiyona bağlıyor.

ABD'deki obezite oranı 1970'ten 2022'ye kadar yüzde 15'ten yüzde 40'a yükseldi. Yetişkinlerin neredeyse yarısı artık tip 2 diyabet hastası ve yüksek tansiyon oranları 1978'den 2022'ye kadar yüzde 30'dan neredeyse yüzde 50'ye çıktı.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde araştırmadan sorumlu dekan yardımcısı ve öğretim üyesi olan, çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Latha Palaniappan şöyle diyor: 

Artık vakaları önleyerek insanların güçlü, sağlıklı kalplerle yaşlanmasını sağlamaya odaklanmak gerekiyor ve önleme çalışmaları çocukluk kadar erken bir dönemde başlayabilir.

Amerikan Kalp Derneği'nin "Hayatın Temel 8'i" listesi, kalp hastalığı riskini azaltmak için atılması gereken temel adımları şöyle özetliyor: sağlıklı beslenmek, kilo kontrolü, sigarayı bırakmak, daha fazla egzersiz yapmak, uykuyu iyileştirmek ve sağlıklı kolesterol, kan basıncı ve kan şekeri seviyelerini korumak.

Independent Türkçe