Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
TT

Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)

Yeni bir çalışma ABD'de kalp krizi ölümlerinin 50 yılda yaklaşık yüzde 90 azaldığını ancak diğer kalp rahatsızlıklarının yükselişe geçtiğini gösteriyor.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar Journal of the American Heart Association'da çarşamba günü yayımlanan çalışmada, 1970-2022 döneminde 25 yaş ve üstü yetişkinler arasında kalp hastalığına bağlı ölüm oranlarını yaşa göre analiz etti.

Araştırmacılar genel kalp hastalığı ölümlerinin 50 yılda yüzde 66 azaldığını, bunun başlıca nedeninin kalp krizi ölümlerindeki yüzde 89'luk düşüş olduğunu tespit etti.

Kalp krizi 1970'te kalp hastalığından kaynaklı ölümlerinin yarısından fazlasından sorumluyken, 2022'ye gelindiğinde üçte birinden daha azını oluşturuyordu.

Kaliforniya'daki Stanford Tıp Fakültesi'nde iç hastalıkları asistanlığında ikinci yılında olan Sara King, başyazarı olduğu çalışma hakkında, "Son 50 yılda yaşanan bu gelişme, kalp krizi ve diğer iskemik kalp hastalığı türlerinin tedavisinde elde edilen inanılmaz başarıları yansıtıyor" diyor.

İnsanların, bir zamanlar idam fermanı olarak görülen ilk akut kardiyak olaylardan kurtulmasını sağlama yolunda büyük adımlar atıldı.

Olay yerindeki daha fazla kişinin kalp masajı yapması, erken kalp krizi belirtilerine dair farkındalığın artması, tedavilerin iyileştirilmesi ve sigara yasağı gibi gelişmeler kalp krizi ölümlerinin azalmasına katkı sağladı.

Ancak uzmanlar, kalp krizinden kurtulan kişi sayısı artarken, diğer kalp hastalığı türlerinin yükselişe geçtiğine dair uyarıyor.

Kalbin çok hızlı, çok yavaş ya da düzensiz atması anlamına gelen aritmiden kaynaklanan ölümler yüzde 450, kalp yetmezliğinden kaynaklanan ölümlerse yüzde 146 oranında arttı.

Hipertansif kalp hastalığı ölümleri ise uzun süreli yüksek tansiyonun etkisiyle yüzde 106 oranında arttı. Araştırmacılar bu yükselen ölüm nedenlerini ABD'deki obezite, diyabet ve yüksek tansiyona bağlıyor.

ABD'deki obezite oranı 1970'ten 2022'ye kadar yüzde 15'ten yüzde 40'a yükseldi. Yetişkinlerin neredeyse yarısı artık tip 2 diyabet hastası ve yüksek tansiyon oranları 1978'den 2022'ye kadar yüzde 30'dan neredeyse yüzde 50'ye çıktı.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde araştırmadan sorumlu dekan yardımcısı ve öğretim üyesi olan, çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Latha Palaniappan şöyle diyor: 

Artık vakaları önleyerek insanların güçlü, sağlıklı kalplerle yaşlanmasını sağlamaya odaklanmak gerekiyor ve önleme çalışmaları çocukluk kadar erken bir dönemde başlayabilir.

Amerikan Kalp Derneği'nin "Hayatın Temel 8'i" listesi, kalp hastalığı riskini azaltmak için atılması gereken temel adımları şöyle özetliyor: sağlıklı beslenmek, kilo kontrolü, sigarayı bırakmak, daha fazla egzersiz yapmak, uykuyu iyileştirmek ve sağlıklı kolesterol, kan basıncı ve kan şekeri seviyelerini korumak.

Independent Türkçe



Sevilen suç dramasında ayrılık rüzgarı

Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)
Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)
TT

Sevilen suç dramasında ayrılık rüzgarı

Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)
Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)

ITV'nin popüler dizisi Unforgotten, yaratıcısının yapımdan ayrılma sinyali vermesiyle büyük bir değişime uğramak üzere olabilir.

2015'te prömiyerini yapan Unforgotten, kanalın mütevazı bir hiti olarak yayın hayatına başladı ve izleyicileri Nicola Walker ve Sanjeev Bhaskar'ın canlandırdığı Başkomiser Cassie Stuart ve Komiser Sunny Khan'la tanıştırdı. Daha sonraki sezonlarda Sinéad Keenan'ın hayat verdiği Başkomiser Jessie James de ekibe katıldı.

Her sezonda yeni bir çözülmemiş vakaya odaklanan Londra merkezli suç dramasının izleyici sayısı ilk günden bu yana arttı.

Ancak dizinin uzun süreli izleyicilerini endişelendirecek bir haberle, serinin yaratıcısı ve yazarı Chris Lang, yaklaşan 7. sezonun ardından yapımdan ayrılmayı düşündüğünü söyledi.

Lang yakın zamanda Royal Television Society'ye verdiği röportajda "Muhtemelen bu sezondan sonra bayrağı devredeceğim" dedi.

Yapımı "başından" "acı sonuna kadar" denetleyen Lang, izleyicilerin dizinin son sezonlarda "fazla politik" hale geldiği yönündeki şikayetlerine de değindi.

Dizinin ele aldığı konular arasında sığınmacılar ve pandemi de var.

Lang sözlerini "Ülkenin durumu hakkında söyleyecek bir şeyim olmasaydı yazmazdım" diye sürdürdü.

Unforgotten'ın kendine özgü ve sağlam bir yapısı olması, bana Britanya toplumuna ayna tutmam için alan sağlıyor; bu bir Truva atı dizisi.

Lang "Yine işin içinde olacağım ama 42 bölüm yazdım ve kendimi tekrar etmek istemiyorum" dedi.

Unforgotten'ın her sezonunda, birinci bölümde kalıntıları bulunan bir kişiyle tarihi bir bağı olan bir dizi yeni karakter geliyor.

Dizi devam ettikçe, bu kişilerin davayla ve birbirleriyle bağlantıları ortaya çıkıyor.

2018'de The Independent diziyi "yılın en bağımlılık yaratan gerilimi" diye nitelendirirken, Ed Power şöyle yazmıştı: 

Unforgotten, programlarda düşünceli, yavaş ilerleyen eğlence için hâlâ imkan olduğunu doğruluyor.

Dizinin şubatta yayımlanan son sezonu hakkında yapılan bir değerlendirmede, formatının "sürekli bir şeyler sunan bir hazine gibi" olduğu belirtilmişti.

Dizinin oyuncu kadrosunda yıllar içinde Tom Courtenay, Trevor Eve, Mark Bonnar, Susan Lynch, Sheila Hancock, Hayley Mills ve MyAnna Buring gibi isimler yer aldı.

Independent Türkçe