Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
TT

Kalp krizi ölümleri 50 yılda yüzde 90 azaldı: Uzmanlar üç hastalık riskine dikkat çekiyor

Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)
Uzmanlar, aritmi, kalp yetmezliği ve hipertansif kalp hastalığı kaynaklı ölümlerin arttığı uyarısı yapıyor (Unsplash)

Yeni bir çalışma ABD'de kalp krizi ölümlerinin 50 yılda yaklaşık yüzde 90 azaldığını ancak diğer kalp rahatsızlıklarının yükselişe geçtiğini gösteriyor.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar Journal of the American Heart Association'da çarşamba günü yayımlanan çalışmada, 1970-2022 döneminde 25 yaş ve üstü yetişkinler arasında kalp hastalığına bağlı ölüm oranlarını yaşa göre analiz etti.

Araştırmacılar genel kalp hastalığı ölümlerinin 50 yılda yüzde 66 azaldığını, bunun başlıca nedeninin kalp krizi ölümlerindeki yüzde 89'luk düşüş olduğunu tespit etti.

Kalp krizi 1970'te kalp hastalığından kaynaklı ölümlerinin yarısından fazlasından sorumluyken, 2022'ye gelindiğinde üçte birinden daha azını oluşturuyordu.

Kaliforniya'daki Stanford Tıp Fakültesi'nde iç hastalıkları asistanlığında ikinci yılında olan Sara King, başyazarı olduğu çalışma hakkında, "Son 50 yılda yaşanan bu gelişme, kalp krizi ve diğer iskemik kalp hastalığı türlerinin tedavisinde elde edilen inanılmaz başarıları yansıtıyor" diyor.

İnsanların, bir zamanlar idam fermanı olarak görülen ilk akut kardiyak olaylardan kurtulmasını sağlama yolunda büyük adımlar atıldı.

Olay yerindeki daha fazla kişinin kalp masajı yapması, erken kalp krizi belirtilerine dair farkındalığın artması, tedavilerin iyileştirilmesi ve sigara yasağı gibi gelişmeler kalp krizi ölümlerinin azalmasına katkı sağladı.

Ancak uzmanlar, kalp krizinden kurtulan kişi sayısı artarken, diğer kalp hastalığı türlerinin yükselişe geçtiğine dair uyarıyor.

Kalbin çok hızlı, çok yavaş ya da düzensiz atması anlamına gelen aritmiden kaynaklanan ölümler yüzde 450, kalp yetmezliğinden kaynaklanan ölümlerse yüzde 146 oranında arttı.

Hipertansif kalp hastalığı ölümleri ise uzun süreli yüksek tansiyonun etkisiyle yüzde 106 oranında arttı. Araştırmacılar bu yükselen ölüm nedenlerini ABD'deki obezite, diyabet ve yüksek tansiyona bağlıyor.

ABD'deki obezite oranı 1970'ten 2022'ye kadar yüzde 15'ten yüzde 40'a yükseldi. Yetişkinlerin neredeyse yarısı artık tip 2 diyabet hastası ve yüksek tansiyon oranları 1978'den 2022'ye kadar yüzde 30'dan neredeyse yüzde 50'ye çıktı.

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde araştırmadan sorumlu dekan yardımcısı ve öğretim üyesi olan, çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Latha Palaniappan şöyle diyor: 

Artık vakaları önleyerek insanların güçlü, sağlıklı kalplerle yaşlanmasını sağlamaya odaklanmak gerekiyor ve önleme çalışmaları çocukluk kadar erken bir dönemde başlayabilir.

Amerikan Kalp Derneği'nin "Hayatın Temel 8'i" listesi, kalp hastalığı riskini azaltmak için atılması gereken temel adımları şöyle özetliyor: sağlıklı beslenmek, kilo kontrolü, sigarayı bırakmak, daha fazla egzersiz yapmak, uykuyu iyileştirmek ve sağlıklı kolesterol, kan basıncı ve kan şekeri seviyelerini korumak.

Independent Türkçe



Temel İçgüdü yeniden çekiliyor

33 yıl önce vizyona giren film, dünya çapında yaklaşık 353 milyon dolar hasılat elde etmişti (TriStar Pictures)
33 yıl önce vizyona giren film, dünya çapında yaklaşık 353 milyon dolar hasılat elde etmişti (TriStar Pictures)
TT

Temel İçgüdü yeniden çekiliyor

33 yıl önce vizyona giren film, dünya çapında yaklaşık 353 milyon dolar hasılat elde etmişti (TriStar Pictures)
33 yıl önce vizyona giren film, dünya çapında yaklaşık 353 milyon dolar hasılat elde etmişti (TriStar Pictures)

Amazon MGM Studios'a bağlı United Artists ve yapımcı Scott Stuber, Temel İçgüdü'nün (Basic Instinct) yeniden çekim hakkını satın aldı. 

1992 yapımı filmin senaryosunu yazan Joe Eszterhas, adı belirlenmeyen yeni projede yine aynı görevi üstlenecek. Yönetmense henüz açıklanmadı.

Paul Verhoeven'in çektiği erotik gerilim filmi, çarpıcı seks sahneleriyle dikkat çekmişti.

80 yaşındaki Joe Eszterhas, kariyerine gazeteci olarak başladıktan sonra yön değiştirip Flashdance (1983) ve Bıçak Sırtı (Jagged Edge - 1985) gibi dikkat çeken filmlere imza attı.

Macaristan'da doğan senarist, Temel İçgüdü'nün büyük ses getirmesinin ardından 1995 yapımı Showgirls'te de Paul Verhoeven'le beraber çalışsa da bu proje o kadar başarılı olamadı.  

Eszterhas, 2018'de verdiği bir röportajda Temel İçgüdü yakın dönemde vizyona girseydi kadın hakları savunucularının filme ciddi tepki göstereceğini söylemişti.

Temel İçgüdü'de Michael Douglas'ın canlandırdığı dedektif Nick Curran, yürüttüğü cinayet soruşturmasının baş şüphelisi Sharon Stone'un hayat verdiği Catherine Tramell tarafından baştan çıkarılıyor. 

Ünlü bir cinayet romanları yazarını oynayan Sharon Stone'un polis sorgusu sırasında bacak bacak üstüne attığı sahne, onu bir seks sembolü haline getirmişti.

Stone kaleme aldığı anılarında filmde özel bölgelerinin görünmeyeceğini sandığını söylerken Hollandalı yönetmen Verhoeven "Yaptığımız şeyin gayet farkındaydı" demişti. 

67 yaşına gelen Stone, filmin getirdiği ünle birlikte hayranlarının kırmızı ışıkta otomobiline tırmandığını önceki yıllarda açıklamıştı.

Ünlü aktris, kendisine başrolde eşlik eden Michael Douglas'ın Temel İçgüdü için 14 milyon dolar aldığını da söyleyip eklemişti:

Bense sonraki yıl Oscar töreninde giyeceğim elbiseyi alacak kadar para kazanamadım.

Stone'un Temel İçgüdü'den 500 bin dolar kazandığı düşünülüyor.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety