"Yazılmış en iyi kitaptan uyarlanan" dizi başyapıt ilan edildi

Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)
Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)
TT

"Yazılmış en iyi kitaptan uyarlanan" dizi başyapıt ilan edildi

Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)
Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)

Netflix aboneleri, edebiyat tarihinin en büyük eserlerinden biri kabul edilen bir kitaptan uyarlanan dönem dizisine hayran kaldı. 

Aralık 2024'te platformda yayına giren Yüzyıllık Yalnızlık (Cien años de soledad), Buendía ailesinin kuşaklar boyu süren hikayesini konu alıyor. Kendi kaderlerinden ve geçmişlerinden kaçamayan ailenin dramı, görkemli bir anlatımla ekrana taşınıyor.

"Ekrana uyarlanamaz" deniyordu

Kolombiya yapımı 8 bölümlük dizi, Gabriel García Márquez'in 1967'de yayımlanan ve bugüne dek dünya çapında 50 milyon kopya satan aynı adlı romanından uyarlandı. 40'tan fazla dile çevrilen bu başyapıtın, yıllardır "ekrana uyarlanamayacağı" düşünülüyordu. Bu nedenle dizi, yayın devinin Latin Amerika'daki en iddialı projelerinden biri olarak öne çıkıyor.

Hikayenin merkezinde, kuzeni Úrsula'yla evlenmek için ailesinin yaşadığı köyü terk eden José Arcadio Buendía yer alıyor. Yeni bir yurt arayışı onu, kurucusu olduğu efsanevi Macondo kasabasına götürüyor. Ancak bu kasaba, sakinlerini 100 yıl sürecek bir yalnızlığa mahkum eden korkunç bir lanetin gölgesinde varlığını sürdürüyor.

Dizide José ve Úrsula karakterlerini Diego Vásquez'le Marleyda Soto canlandırıyor. Oyuncu kadrosunda ayrıca Édgar Vittorino, Claudio Cataño, Loren Sofía ve Akima gibi isimler de yer alıyor.

Netflix izleyicileri diziyi adeta "nefes kesici" ve "gerçek bir başyapıt" diye tanımlıyor. Bir kullanıcı, "Yüzyıllık Yalnızlık'ın Netflix uyarlaması sadece büyüleyici değil, aynı zamanda kalbinize işliyor" ifadelerini kullanırken, görselliğin ve oyunculukların "şiir gibi" olduğunu belirtiyor. 

"Tam anlamıyla bir başyapıt"

Bir başka izleyici, "Normalde kitap uyarlamalarından hoşlanmam ama Netflix'in Yüzyıllık Yalnızlık dizisi tam anlamıyla bir başyapıt. Görsellik muazzam, sinematografi etkileyici, oyunculuklar harika. Büyülü gerçekçiliği ekrana taşımak kolay değildir ama Netflix bunu başarmış" diyerek övgüsünü dile getirdi.

Reddit'te görüşlerini paylaşan bir başka izleyici ise "Gerçekten çok sevdim. Dizide sihri korurken anlatıyı ayakları yere basan bir gerçekliğe de oturtmayı başarmışlar" ifadelerini kullandı.

Roman, tüm zamanların en iyi 4. kitabı seçilmiş, Goodreads'in 20. yüzyılın en iyi romanları listesinde de kendine yer bulmuştu. Bir Reddit kullanıcısı kitabı "şimdiye kadar okuduğu en iyi eser" diye tanımladı. 

Yıldız isim "hayatımı kurtaran kitap" demişti

Ünlü oyuncu Emma Thompson da Yüzyıllık Yalnızlık'ın babasını kaybettiği dönemde hayatını kurtaran kitap olduğunu söylemişti.

Oprah Winfrey'nin O dergisine konuşan Thompson, "Babam öldükten sonra hayatımı kurtaran kitap Gabriel García Márquez'in Yüzyıllık Yalnızlık'ıydı. Bence kitaplar da insanlar gibidir; tam da ihtiyaç duyduğunuz anda hayatınıza girerler" demişti.

Independent Türkçe, Mirror, Express



Da Vinci'nin çizimindeki sırrı bir diş hekimi çözdü

Görsel: Floransa Akademi Galerisi
Görsel: Floransa Akademi Galerisi
TT

Da Vinci'nin çizimindeki sırrı bir diş hekimi çözdü

Görsel: Floransa Akademi Galerisi
Görsel: Floransa Akademi Galerisi

Leonardo da Vinci'nin ünlü Vitruvius Adamı çizimindeki gizli bir detayın sırrını çözen Londralı bir diş hekimi, ikonik sanat eserini insan vücudu ve doğayla ilişkilendiren özel bir sayıyı ortaya çıkardı.

Journal of Mathematics and the Arts adlı akademik dergide açıklanan keşif, efsanevi İtalyan polimatın Vitruvius Adamı insan figürünü bir daire ve bir karenin içine nasıl mükemmel bir şekilde yerleştirdiğini ortaya koyuyor.

Çalışmanın yazarı diş hekimi Rory Mac Sweeney, Leonardo'nun notlarında "göz önünde olup fark edilmeyen" bir eşkenar üçgenin, çizimin oran seçiminin temelini oluşturan yapım yöntemine dair ipucu olabileceğini söylüyor.

Dr. Sweeney, üçgenin eserdeki adamın bacakları arasında bulunabileceğini ve "rastgele bir şekil olmadığını" söylüyor.

xcdvfg
Leonardo da Vinci'nin Vitruvius Adamı, 1490 (Floransa Akademi Galerisi)

Bu şeklin, modern anatomide "Bonwill üçgeni" diye bilinen ve insan çenesinin çalışmasını en verimli şekilde açıklayan şekille eşleştiğini söylüyor.

Hayali eşkenar üçgen, alt çenenin kafatasına bağlandığı noktaların merkezleriyle alt çenenin merkezi kesici dişlerinin orta noktasının birleştirilmesiyle oluşturuluyor.

Bonwill üçgeninin her bir kenarının uzunluğu yaklaşık 10 cm ve çoğu bireyde genellikle eşit. Bu üçgen diş hekimliğinde çenelerin anatomisini ve mekaniğini anlayıp analiz etmek için kullanılıyor.

Bu ölçü, orantılı protezlerin tasarlanmasını ve uygun ısırma hizalaması için konumlandırılmasını sağlıyor.

Dr. Sweeney, Leonardo'nun sanatında böyle bir üçgenin kullanılmasının, İtalyan polimatın insan vücudunun bu ideal tasarımını modern bilimden yüzyıllar önce anlamış olabileceğini düşündürdüğünü belirtiyor.

Vitruvius Adamı çiziminde böyle bir eşkenar üçgenin kullanılması, eserdeki kare ve dairenin boyutları arasında belirli bir oranın (1,64) oluşmasını sağlıyor.

cvfghty
Vitruvius Adamı'ndaki eşkenar üçgen (Rory Mac Sweeney/Journal of Mathematics and the Arts)

Bu oran, "özel bir şablon sayısı olan" 1,633'le neredeyse aynı. Doğada en verimli yapıların inşasında sıklıkla görülüyor ve süper güçlü kristallerin atomik yapısı bunun bir örneği. Aynı zamanda süpermarkette portakalları istiflemek gibi küre şeklindeki nesneleri en iyi paketleme yolu.

Çalışmada, "Leonardo'nun sistematik yapısı, karenin kenarlarıyla dairenin yarıçapı arasında 1,64 ila 1,65'lik bir oran sağlayarak hem orijinal çizimin yayımlanmış ölçümlerine hem de ideal mekansal dizilimlerde rastlanan 1,633’lük tetrahedral (dörtyüzlü) oranla da örtüşüyor" dendi.

Dr. Sweeney, "Hepimiz karmaşık bir cevap arıyorduk ama anahtar Leonardo'nun kendi sözlerindeydi. Başından beri bu üçgene işaret ediyordu" ifadelerini kullandı.

Keşif, Vitruvius Adamı tablosunun sadece güzel bir sanat eseri değil, aynı zamanda zamanının yüzyıllar ötesinde bilimsel bir çalışma olduğuna işaret ediyor.

Dr. Sweeney, "Gerçekten şaşırtıcı olan, bu tek çizimin evrensel bir tasarım kuralını özetliyor olması. Doğanın verimli tasarım için kullandığı aynı 'planın' ideal insan vücudunda da iş başında olduğunu gösteriyor" dedi.

"Leonardo, bedenlerimizin çevremizdeki evrenle aynı matematiksel zarafetle inşa edildiğini biliyordu ya da hissetmişti" diye ekledi.

Independent Türkçe