Çığır açan araştırma: Orkalar ilk kez insanlarla yiyecek paylaşırken görüldü

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Çığır açan araştırma: Orkalar ilk kez insanlarla yiyecek paylaşırken görüldü

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Katil balinaların zaman zaman avlarını insanlarla paylaşmayı teklif ettiğini saptayan yeni bir araştırma, bazı zeki orkaların insanlarla ilişki kurmaya çalışıyor olabileceğine işaret ediyor.

Kediler gibi evcil hayvanlar bazen bir sevgi gösterisi olarak ya da "aile"yle yiyecek paylaşma duygusuyla avlarını sahiplerinin ayaklarının dibine ya da kapısının önüne bırakır. Ancak bu tür davranışlar yaban hayvanlarında belgelenmemişti. Ta ki şimdiye kadar.

Orkaların yaban hayatında insanlara yiyecek sunduğunu belgeleyen yeni çalışma, hayvanların sosyal davranışları hakkındaki varsayımlara meydan okuyarak deniz memelileriyle insanlar arasındaki oyuncu ve sosyal etkileşimin tam olarak anlaşılamadığını ortaya koyuyor.

Journal of Comparative Psychology'de yayımlanan yeni çalışmada Kanada, Yeni Zelanda ve Meksika'dan araştırmacılar, 20 yıl boyunca orkaların insanlara yiyecek sunmaya çalıştığı 34 etkileşimi belgeledi. Bu olaylar Kaliforniya, Yeni Zelanda, Norveç ve Patagonya açıklarındaki okyanuslar olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde gerçekleşti.

Çalışmanın başyazarı Jared Towers "Orkalar genellikle birbirleriyle yiyeceklerini paylaşır. Bu prososyal faaliyet, birbirleriyle ilişki kurmalarının bir yolu" diyor.

İnsanlarla da paylaşmaları, bizimle de ilişki kurmakla ilgilendiklerini gösteriyor olabilir.

fdghyju
Katil balinalar, insanlara yiyecek sunuyor (Steve Hathaway/Lucía Corral/Jared R. Towers/Brian Skerry)

34 yiyecek paylaşımı vakasının her birini analiz eden araştırmacılar, 11 olayda insanlar sudayken orkaların onlara yaklaştığını tespit etti. 21 vakada insanlar teknelerde, ikisindeyse kıyıdaydı.

Bu vakaların her birinde katil balinalar insanlara kendi kendilerine yaklaştı ve avlarını önlerine bıraktı. Araştırmacılar, "Bu davranış, yabandaki bir yırtıcının insan davranışlarını doğrudan gözlemlemek amacıyla avını ve diğer nesneleri kasten kullandığına dair ilk kayıtlardan bazılarını temsil ediyor olabilir" diye yazıyor.

Bu özelliklerin tümü, katil balinaların kısa veya uzun vadeli maddi, entelektüel veya duygusal faydaları içerebilecek ve hiçbiri birbirini dışlamayan birçok nedenden ötürü, paylaşma kapasitesine ve motivasyonuna sahip olduğuna işaret ediyor.

Araştırmacılar biri hariç tüm örneklerde orkaların, insanlara ikramda bulunduktan sonra ne olacağını görmek için beklediğini de tespit etti.

Deniz memelileri ayrıca 7 vakada karşıdakini ikna etmeye çalışarak insanlar ilk başta geri çevirdikten sonra birden fazla kez yiyeceği teklif etti.

Orkaların zeki ve sosyal hayvanlar olması, araştırmacıları yiyecek paylaşımının akraba ve akraba dışı bireylerle ilişki kurma biçimi olabileceği yönünde düşündürüyor

Katil balinalar genellikle büyük avlar avladıkları için kenara ayıracak yiyecekleri bulunur.

Araştırmada, "İnsanlara bir şeyler sunmak aynı zamanda katil balinaların öğrenilmiş kültürel davranışları uygulama, keşfetme ya da oynama ve bu yolla bizi tanıma, manipüle etme ya da bizimle ilişki kurma fırsatlarını da içerebilir" ifadeleri kullanılıyor.

Bu türün gelişmiş bilişsel yetenekleri ve sosyal, işbirlikçi doğası göz önüne alındığında, bu tür davranışlar için bu açıklamaların herhangi birinin veya hepsinin ve sonuçlarının mümkün olduğunu varsayıyoruz.

Independent Türkçe



Irkçılık karşıtı hareket ters tepti: Radikal sağcı gruplar güç kazanıyor

Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)
Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)
TT

Irkçılık karşıtı hareket ters tepti: Radikal sağcı gruplar güç kazanıyor

Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)
Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)

ABD'nin Edenton kentinde başlatılan ırkçılık karşıtı program, ırkçıları güçlendirdi.

Kuzey Carolina’daki tarihi Edenton kentinde bir Konfederasyon askerine ait anıtın kaldırılması için başlatılan süreç tam tersi bir etki yarattı.

Washington Post’un (WP) haberine göre nüfusunun yaklaşık yüzde 60’ının siyah vatandaşlardan oluştuğu kentte anıtın kaldırılması için başlatılan ırkçılık karşıtı hareket, Konfederasyon destekçilerinin yeniden örgütlenmesine yol açtı.

ABD’de kuzeydeki Washington yönetiminden ayrıldığını ilan eden 11 güney eyaleti, 1861'den 1865'e kadar ayakta kalan Amerika Konfedere Devletleri’ni kurmuştu. Kuzey Carolina da Konfederasyon’a katılan eyaletlerdendi. Amerikan İç Savaşı bu iki taraf arasında yaşanmış, Konfederasyon’un yıkılması ve köleliğin kaldırılmasıyla sonuçlanmıştı.

Edenton’daki Konfederasyon anıtı, 1909’da yapılmış ve eskiden köle pazarının kurulduğu sahil kenarındaki bir meydana 1961’de taşınmıştı.

Irkçılık karşıtı gruplar, “Bu anıtı kaldırın” yazılı pankartlarla her cumartesi meydanda protesto düzenliyor. Ancak haberde, gösterilerin artmasıyla Konfederasyon Gazileri Derneği (Sons of Confederate Veterans) gibi uzun süredir faaliyet göstermeyen grupların tekrar faaliyete geçtiği de ifade ediliyor.

Beyaz üstünlükçü grubun üyelerinden Mike Dean, anıtın Amerikan tarihinin bir parçası olduğunu belirterek protestoları şu sözlerle eleştiriyor: 

Bunların Marksist olduğunu anlamalısınız. Marksistler tarihi yok etmek ister.

Eylemcilerden Debra Miller ise anıtı kaldırmanın “tarihi değiştirmek değil düzeltmek” anlamına geleceğini savunuyor:

Bu heykel, yıllar boyunca tanık olduğum önyargıların simgesi, yok olduğunu görmeyi tercih ederim.

Diğer yandan Konfederasyon devletlerinin Amerikan İç Savaşı’ndaki asıl meselesinin ırkçılıktan ziyade adalet ve refah arayışı üzerine kurulu olduğunu savunan “Kayıp Dava” (Lost Cause) ideolojisi de yeniden canlanıyor.

WP’nin analizinde, ABD Başkanı Donald Trump’ın askeri üslere eski Konfederasyon askerlerinin adını vermeyi önerdiği anımsatılıyor. Trump ayrıca Konfederasyon anıtlarının federal mülk olarak yeniden restore edilmesinin önünü açan bir kararname de imzalamıştı.

Konfederasyon yanlılarından Ron Toppin, büyük bir Trump destekçisi olduğunu belirterek “Onun seçilmesi tüm ülkeyi daha iyi hale getirdi. Amerika’yı geri aldık” ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Washington Post, The Assembly