Dünyanın en sıcak yerinde bile havadan içme suyu üreten cihaz geliştirildi

Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)
Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)
TT

Dünyanın en sıcak yerinde bile havadan içme suyu üreten cihaz geliştirildi

Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)
Yeni cihaz, Kuzey Amerika'nın en kurak bölgesi olan Ölüm Vadisi'nde test edildi (MIT)

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden bilim insanları, çölde bile havadan içme suyu üreten bir cihaz geliştirdi. 

Daha önce yapılan çalışmalarda farklı ekipler havadan su üretmeyi sağlayan tasarımlar yaratmıştı. Ancak MIT ekibi elektriğe veya arıtmaya ihtiyaç duymadan bunu başararak bu tasarımların bazılarıyla ilgili önemli bir sorunu da çözdü.

Yeni su hasadı cihazı, pencere gibi iki cam tabaka arasına yerleştirilmiş hidrojel içeriyor. Araştırmacılar ilk başta hidrojeli kubbe şekline getirdi. Bu kubbeler su buharını emerken şişiyor ve ortaya balonlu naylona benzer bir görüntü çıkıyor. Ekip kubbelerin, yüzey alanını ve böylece cihazın tutabileceği su miktarını artırdığını söylüyor.

Cihaz geceleri atmosferdeki su buharını emiyor ve gün içinde, camı serin tutan bir kaplama sayesinde su, cam üzerinde yoğunlaşıyor. Ardından yoğunlaşan buhar içilebilir su halinde bir tüpten aşağı akıyor.

Bilim insanları hidrojel kullanan diğer su hasadı cihazlarına su emilimini artırmak için tuz eklendiğini söylüyor. Ancak bu tuz, üretilen suya sızarak suyu arıtmayı zorunlu kılabiliyor. 

MIT ekibi gliserol adı verilen bir tuz dengeleyici kullanarak sızıntıyı azaltmayı başardı. Bu sayede cihazla toplanan su, içme suyu için standart seviyeden daha az tuz içeriyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Water'da yayımlanan çalışmayı yürüten ekip yeni cihazı, ABD'nin Kaliforniya bölgesindeki Ölüm Vadisi'nde bir hafta boyunca test etti. Ölüm Vadisi, dünyanın en sıcak ve Kuzey Amerika'nın en kurak yeri. 

Cihaz nem oranına göre günde 57 ila 161,5 mililitre su üretti. Araştırmacılar daha nemli bölgelerde daha fazla su üreteceğini düşünüyor. 

Ancak yine de bu miktarlar, bir hanenin günlük su ihtiyacını karşılamaktan çok uzak. Bilim insanları güvenli içme suyuna erişimin kısıtlı olduğu bölgelerde, bir eve birkaç tane panelin dikey olarak yerleştirilerek sorunun üstesinden gelinebileceğini umuyor.

Independent Türkçe, Live Science, New Atlas, Nature Water



Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios
TT

Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios

1982-1984'te Zaman Lordu'nu canlandıran Doctor Who yıldızı Peter Davison, uzun soluklu dizinin son sezonlarını "hikayedeki devasa boşluklar" nedeniyle eleştirdi.

Tom Baker'ın ardından karakterin 5. enkarnasyonunu canlandıran 74 yaşındaki Davison, BBC'nin 2005'te yeniden başlattığı bilimkurgu dizisinin kalitesini sorguluyor.

The Lewis Nicholls Show'a konuşan aktör, "Nedense bilimkurguda saatte 160 kilometre hızla gitmeleri gerektiğini düşünüyorlar" dedi.

Hikayede doğrudan bir sonraki bölüme geçiliyor ve beynin boşlukları doldurması bekleniyor... Belki genç ve sağlıklı biri bunu yapabilir. Bilemiyorum.

Davison, Doctor Who'nun son bölümlerini "ileride izlenmesi istenen" bir yapımın "fragmanına" benzetti.

Kanal patronlarının "insanların dikkat süreleri"yle ilgili endişelerinin, televizyon programlarının kötüleşmesine katkıda bulunabileceğini söyledi.

Davison "Eğer iki dakikada bir bir şeyler olmazsa insanların televizyonu kapatacağını düşünüyorlar, ki bunun doğru olduğuna inanmıyorum" diye devam etti.

Öte yandan Davison, geri dönen dizi sorumlusu Russell T. Davies'in, eski Doctor Who'nun sık sık eleştirilen bir yönünü, yani ana karakterin yol arkadaşını az kullanma alışkanlığını "düzelttiğine" değindi. Ancak dizinin artık hikayeden çok görsel efektlere öncelik verdiğini belirtti.

Oyuncu "Özel efektler daha da iyileştikçe, dizinin sadece onlardan ibaret hale gelmesi gibi bir tehlike var" dedi.

VDFGTH
Peter Davison 1982-1984 döneminde Doctor Who'da oynadı (BBC)

Doctor Who'nun yıllarca demirbaşı olan Davison, 2022'de Jodie Whittaker'ın son bölümünde kısa bir kameoyla rolünü yeniden canlandırmıştı. Whittaker'ın kendisi de geçen ay Ncuti Gatwa'nın veda bölümünde kısa süreliğine görünmüştü.

Davison ayrıca 2005-2010'da dizinin başrolünü üstlenen bir diğer eski Doctor Who yıldızı David Tennant'la birlikte özel bir sesli program yapmıştı. İki yıldızın dizi dışında da bir bağı var: Davison'ın kızı Georgia, 2011'den beri Tennant'la evli.

Tennant, Georgia'ya BBC'de 2008'de yayımlanan "The Doctor's Daughter" adlı bölümde birlikte rol alırken tanışmış ve 2020'de, bir başka Doctor Who yıldızının çocuğuyla evlenmenin "biraz aptalca geldiğini" itiraf etmişti.

Yayıncı Gaby Roslin'in podcast'ine katılan İskoç aktör, ilişkileri hakkında "Doctor Who hayatımın içine işlediği için sonunda doktorlardan birinin kızıyla evlenmek biraz aptalca geliyor; buna aykırı duran pek çok şey vardı" demişti.

Ancak Georgia ilişkilerinin "itici gücünün" kendisi olduğunu belirterek "Bu kadar çok uğraşmasaydım bu gerçekleşmeyebilirdi" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe