Romalılardan kalma dev ayakkabılar arkeologları şaşırttı

Magna Kalesi'nden çıkan 32,6 cm ölçülerinde deri ayakkabı tabanı (Vindolanda Hayır Vakfı)
Magna Kalesi'nden çıkan 32,6 cm ölçülerinde deri ayakkabı tabanı (Vindolanda Hayır Vakfı)
TT

Romalılardan kalma dev ayakkabılar arkeologları şaşırttı

Magna Kalesi'nden çıkan 32,6 cm ölçülerinde deri ayakkabı tabanı (Vindolanda Hayır Vakfı)
Magna Kalesi'nden çıkan 32,6 cm ölçülerinde deri ayakkabı tabanı (Vindolanda Hayır Vakfı)

Arkeologlar, İngiltere'nin kuzeyindeki kadim bir kale alanında, Roma dönemine ait düzinelerce ayakkabıyı gün ışığına çıkardı. Aralarında yaklaşık 30 cm uzunluğunda birkaç dev deri ayakkabının da bulunması, giyenler hakkında soru işaretleri yarattı.

Northumberland'da Carvoran yakınlarındaki Magna Roma Kalesi'nden çıkan buluntular, yaklaşık 2 bin yıl önce bölgede yaşayanların yaşam tarzına dair yeni bilgiler ortaya koyuyor.

Kazılar tarihi kalenin kuzey savunma hendeklerinde başladı ve ortaya çıkarılan ilk 32 ayakkabıdan bazılarının çok büyük olduğu görüldü.

Arkeologlar tarafından ortaya çıkarılan 32 cm'lik bir deri ayakkabı tabanı dikkat çekti ve daha fazla kazı sonucunda sıradışı boyutta birkaç tane daha kadim ayakkabı bulundu.

Bölgede şimdiye kadar bulunan 8 antik ayakkabının 30 cm ve üzeri uzunlukta "XX-Large" olduğu kaydedilirken, 32,6 cm uzunluğundaki bir ayakkabı (modern AB ölçülerine göre 49 numara) şimdiye kadar ortaya çıkarılan en büyük ayakkabı olarak kabul edildi.

Projenin kıdemli arkeoloğu Rachel Frame, "Magna'da yaşayanlar hakkında keşfedilecek ve iklim değişikliğinin bu son derece önemli tarihi kaynak üzerindeki etkisini anlayacak daha çok şey var" dedi.

Dr. Frame, "Bunun gibi organik buluntular, hem ziyaretçilerin hem de gönüllülerin ilgisini çeken alanlarımızdan gelen en değerli buluntulardan bazıları ancak aynı zamanda değişen iklimimiz nedeniyle en fazla risk altında olanlar" uyarısında bulundu.

Arkeologlar ayrıca çocuklara ait olanlar da dahil farklı boyutlarda ayakkabılar da buldu.

Araştırmacılar, genel olarak karşılaştırıldığında, kadim alanda bulunan ayakkabıların ortalama boyutunun yaklaşık 24-26 cm uzunluğunda olduğunu söylüyor.

Western Ontario Üniversitesi'nden arkeolog Elizabeth Greene, "Bence Magna'da çok farklı bir şeyler var, ortaya çıkarılan bu küçük örnekten bile bu ayakkabıların Vindolanda koleksiyonunun çoğundan ortalama olarak çok daha büyük olduğu açık" dedi.

Dr. Greene, "Maksimum 1 cm veya 10 mm'ye kadar küçülme hesaba katılsa bile, bu ayakkabıların gerçekten çok büyük olduğu anlamına geliyor" diye konuştu.

xsdfrgt
Magna Roma Kalesi'ndeki kuzey hendeklerinin kazısı (Vindolanda Hayır Vakfı)

Araştırmacılar, bölgede bulunan ayakkabıların benzersiz olduğunu ve her birinin onu giyen Roma dönemi insanı hakkında bilgi verdiğini söylüyor.

Vindolanda Hayır Vakfı Kazı Direktörü Andrew Birley, "Bu bize her her topluluğun farklı olduğunu, Hadrian Duvarı boyunca görev yapan alaylar ve insanlar arasındaki geniş farklılıkların kültürel ve fiziksel olabileceğini hatırlatıyor" dedi.

"Bu insanların çeşitliliğini ve farklılıklarını bugün topladığımız arkeolojik verilerde hâlâ görebiliyorsak sadece kutlayabilir ve hayret edebiliriz" diye ekledi.

Independent Türkçe



Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
TT

Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)

Farelerde Parkinson hastalığının erken belirtilerini keşfeden Çinli bilim insanları, bu zayıflatıcı hastalığın insanlarda çok daha erken teşhis edilmesini sağlayabilecek bir ilerleme kaydetti.

Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, farelerde belirli bir tür orta beyin dopamin (DA) nöronlarının kaybıyla ortaya çıkan şaha kalkma, yürüme ve kamburlaşma gibi davranışların Parkinson hastalığıyla bağlantılı olduğunu buldu.

Parkinson'un bilinen en erken belirtileri arasında ağrı, kaygı, denge sorunları, sertlik, koku kaybı, uyku sorunları ve depresyon sayılabilir.

Titreme, el yazısında değişiklikler ve mimiklerde azalma gibi diğer belirtiler daha sonra hastalık ilerledikçe ortaya çıkar.

Yavaş yavaş, hastalar ciddi hareket sorunları yaşayabilir ve bu durum, erken teşhis ve tedavinin önemini vurgular.

Şimdiye kadar araştırmalar çoğunlukla DA nöronlarının ruh hali düzenleme ve ödül mekanizmalarındaki işlevlerine odaklandı.

Orta beyin bölgelerinde substantia nigra pars compacta (SNc) ve ventral tegmental alanda (VTA) bulunan bu sinir hücreleri, hareket, duygu ve ödül işlemenin düzenlenmesi için gerekli.

Ancak bilim insanları, DA nöronlarının daha ince ve spontane davranışlardaki rollerinin tam olarak anlaşılamadığını söylüyor.

Son çalışmada araştırmacılar, şaha kalkma ve kamburlaşma gibi davranışların bir tür SNc DA nöronunun kaybıyla ilişkili olduğunu ancak VTA'dakilerin olmadığını keşfetti.

Çalışmaya göre, bu ince davranışlar SNc DA nöron kaybının önemli göstergeleri olabilir ve Parkinson'a dair anlayışımızı geliştirebilir.

Bilim insanları, dopamin nöronlarının tükendiği iki fare modelinin hareketlerini incelemek için gelişmiş bir yapay zeka davranış analiz sistemi kullandı.

Araştırmacılar bu yaklaşımla, geleneksel yöntemlerin gözden kaçırabileceği ayrıntılı ve incelikli davranış özelliklerini yakalayabildi.

Çalışma, PD modelinde, VTA'da değil ama SNc'de DA nöronlarının kaybıyla doğrudan ilişkili olan şaha kalkma ve kamburlaşma davranışlarında azalmalar olduğunu ortaya koydu.

Fare modellerinde tırmanma diye adlandırılan ve tırmanmaya benzeyen bir başka davranışın da ortabeynin SNc bölgesindeki DA nöronlarının kaybıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bulundu.

Bilim insanları, bulguların Parkinson hastalığının ilerleyişinin izlenmesinde potansiyel davranışsal göstergeler olarak kamburlaşma davranışının izlenmesi ihtiyacının altını çizdiğini söylüyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden çalışmanın yazarı Xuemei Liu, "Davranışsal değişiklikleri hedeflenen sinirsel hasarla ilişkilendirmek, PH ilerlemesinin anlaşılmasını ilerletiyor ve tedavi stratejilerinin iyileştirilmesine yönelik değerli bilgiler sunuyor" dedi.

Independent Türkçe