Hekimler uyarıyor: ChatGPT psikoz riski yaratıyor

Yeni çalışma yapay zekanın "gerçekliğin sınırlarını bulandırabileceğini" ve psikotik semptomlara yol açabileceğini söylüyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Hekimler uyarıyor: ChatGPT psikoz riski yaratıyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Yeni rapora göre ChatGPT ve diğer popüler yapay zeka sohbet robotları insanları psikoza sürüklüyor.

Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) doktorlarının da ortak yazarlığını yaptığı çalışma, büyük dil modellerinin (LLM) savunmasız kullanıcılarda "gerçeklik sınırlarını bulandırdığına" ve "psikotik semptomların başlangıcına veya şiddetlenmesine katkıda bulunduğuna" dair kanıtların arttığı uyarısında bulunuyor.

Araştırma, kişilerin "sohbet robotu psikozu" diye adlandırılan duruma düştüğüne dair onlarca raporun ardından geliyor.

Çalışmaya katılan King's College London'dan nöropsikiyatrist Hamilton Morrin, sohbet robotu psikozunu henüz anlaşılmaya başlanan "gerçek bir olgu" diye tanımladı.

LinkedIn'de paylaştığı gönderide, "Bazı kamuoyu yorumları ahlaki panik alanına kaymış olsa da özellikle onaylamak, etkileşim kurmak ve taklit etmek üzere tasarlanan yapay zeka sistemlerinin, psikozu karakterize ettiği bilinen bilişsel zayıflıklarla nasıl etkileşime girebileceği konusunda daha ilginç ve önemli bir tartışma yapılması gerektiğini düşünüyoruz" diye yazdı.

Makineler hakkında sanrıların ortaya çıktığı noktayı muhtemelen geçtik ve bu sanrıların makinelerle birlikte ortaya çıktığı bir döneme giriyoruz.

King's College London'da ders veren ortak yazar Tom Pollack, psikiyatrik bozuklukların "nadiren aniden ortaya çıktığını" ancak yapay zeka sohbet robotlarının kullanımının "tetikleyici bir faktör" olabileceğini söyledi.

Yapay zeka şirketlerini araçlarına daha fazla güvenlik önlemi eklemeye ve yapay zeka güvenlik ekiplerine psikiyatristleri de dahil etmeye çağırdı.

The Independent, bu olgu hakkında yorum almak için OpenAI'la iletişime geçti. Şirket daha önce "insanların yapay zekayı hayatlarında gerçekte nasıl kullandığına dair güvenlik, uyum ve duyarlılık çıtasını yükseltmeye devam etmesi" gerektiğini söylemişti.

OpenAI patronu Sam Altman, mayısta katıldığı podcast'te, şirketinin savunmasız ChatGPT kullanıcıları için işe yarar güvenlik önlemleri almakta zorlandığını söylemişti..

Zihinsel bakımdan yeterince hassas durumda olan, psikotik krizin eşiğindeki kullanıcılara uyarının nasıl iletileceğini henüz çözemedik.

"Delusions by design? How everyday AIs might be fuelling psychosis (and what can be done about it)" (Tasarım kaynaklı sanrılar mı? Günlük yapay zekalar psikozu nasıl tetikliyor olabilir [ve bu konuda neler yapılabilir]) başlıklı makalenin önbaskı hali PsyArXiv'de yayımlandı.

Independent Türkçe



Uzmanlar karpuzun beklenmedik yan etkisine karşı uyardı

Kavurucu bir yaz gününde bir dilim karpuz yemek rahatlatabilir. Ancak uzmanlar azı karar, çoğu zarar diyor (AFP)
Kavurucu bir yaz gününde bir dilim karpuz yemek rahatlatabilir. Ancak uzmanlar azı karar, çoğu zarar diyor (AFP)
TT

Uzmanlar karpuzun beklenmedik yan etkisine karşı uyardı

Kavurucu bir yaz gününde bir dilim karpuz yemek rahatlatabilir. Ancak uzmanlar azı karar, çoğu zarar diyor (AFP)
Kavurucu bir yaz gününde bir dilim karpuz yemek rahatlatabilir. Ancak uzmanlar azı karar, çoğu zarar diyor (AFP)

Sıcak yaz günlerinde bir dilim karpuz yiyerek serinlemeyi seviyor musunuz?

Yalnız değilsiniz.

Fakat her şeyin fazlası genellikle zarar ve karpuz da istisna değil.

Lisanslı diyetisyen Lara Whitson daha önce Cleveland Clinic'e, "Günde iki porsiyon karpuzu güvenle yiyebilirsiniz ancak yalnızca tek bir tür yiyecekle beslenmek her zaman kötü bir fikir" demişti.

Karpuz detoksu, diğerleri gibi geçici bir moda ve vücudunuzu düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu diğer besinlerden mahrum bırakacaktır.

Kâr amacı gütmeyen tıp merkezi, inanılmaz derecede susuzluğu giderici ve besleyici olsa da karpuz tüketmenin sindirim sorunlarına da yol açabileceği uyarısında bulunuyor.

Karpuz yüksek "FODMAP" içeren bir besin kabul ediliyor. Bu da bağırsak stresine neden olabilecek belirli şekerler bulunduğunu gösteriyor. Johns Hopkins Medicine, sindirimi zor karbonhidratları ifade eden FODMAP açısından düşük diyetlerin, huzursuz bağırsak sendromundan muzdarip kişilere yardımcı olmak için tasarlandığını belirtiyor.

Cleveland Clinic ayrıca migrene yatkın kişilerin bu tür yiyeceklerden uzak durması gerektiği uyarısında bulunuyor. Bunun nedeni, karpuzun doğal olarak bulunan ve migreni tetikleyebilen amino asit tiraminden yüksek oranda içermesi.

Mayo Clinic'e göre el yapımı peynirlerde, işlenmiş etlerde, fermente gıdalarda ve alkolde de bulunan tiramin bakımından zengin yiyecekler yerken depresyon tedavisi için bazı ilaçlar almak da tansiyonda tehlikeli artışlarla ilişkilendiriliyor.

VeryWellHealth'e göre diğer nadir durumlarda karpuz, otlara veya ambrosia alerjisi olan kişilerde ciddi reaksiyonlara yol açabilir.

Amerikan Alerji Astım ve İmmünoloji Akademisi, "Otlara alerjisi olan kişilerde şeftali, kereviz, domates, kavun, karpuz ve portakal gibi yiyeceklere reaksiyon görülebilir. Ambrosiaya reaksiyon gösteren kişilerdeyse muz, salatalık, kavun ve kabak gibi yiyecekleri yediklerinde semptomlar görülebilir" diye uyarıyor.

Ancak çoğu kişi için sorun, karpuzun ne kadar lezzetli olduğuyla ilgili.

Bunun nedeniyse doğal şeker içeriği. Yaklaşık 17 gram içeriyor ve bu antioksidan açısından zengin kırmızı orman meyvelerinden meyvelerden fazla olsa da ananastan çok daha az.

Cleveland Clinic yine de diyabet hastalarının şeker içeriği nedeniyle ne kadar karpuz yediklerini kontrol etmelerini tavsiye ediyor.

Lisanslı diyetisyen ve beslenme uzmanı Jessica Plowman, The Healthy dergisine "Sanırım her gün sadece karpuz yeseydiniz, bu bir sorun olurdu" diye konuştu. Plowman, karpuzun "aşırı tüketilmesinin gerçekten zor" olabileceğini ancak önemli miktarda şeker içerdiğini belirtti.

Plowman, "Protein ve yağ içeren bir öğünde tüketilmesi kan şekeri üzerindeki etkiyi azaltacaktır" diye tavsiyede bulundu.

Independent Türkçe