Yahudi yerleşimci şiddeti: Oscar ödüllü Filistin belgeselindeki aktivist öldürüldü

Hadalin, belgesel için danışmanlık yapmıştı (@JoopSoesan/Twitter)
Hadalin, belgesel için danışmanlık yapmıştı (@JoopSoesan/Twitter)
TT

Yahudi yerleşimci şiddeti: Oscar ödüllü Filistin belgeselindeki aktivist öldürüldü

Hadalin, belgesel için danışmanlık yapmıştı (@JoopSoesan/Twitter)
Hadalin, belgesel için danışmanlık yapmıştı (@JoopSoesan/Twitter)

Filistinlilerin mücadelesini anlatan Oscar ödüllü Gidecek Yer Yok (No Other Land) belgeselinde yer alan aktivist Avde Hadalin, radikal sağcı yerleşimciler tarafından öldürüldü.

Filistin Eğitim Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamada, Yahudi yerleşimcilerin Batı Şeria'nın El Halil kentine yakın Mesafir Yatta'da düzenlediği saldırıda Hadalin'in öldürüldüğü bildirildi. 

İsrail medyasındaki haberlerde, 31 yaşındaki Filistinli aktivistin vurulduğu ve kaldırıldığı Soroka Tıp Merkezi'nde tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadığı aktarılıyor. 

Saldırganlar arasında ABD, Kanada, Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği tarafından yaptırım listesine alınan radikal sağcı yerleşimci Yinon Levi'nin de yer aldığı belirtiliyor. Levi'nin, Filistinlilerin üzerine ateş açtığı ve çıkan arbedede Hadalin'in ağır yaralandığı ifade ediliyor. 

İsrail ordusunun uyguladığı yıkım ve sürgün politikasına karşı Filistinlilerin verdiği mücadeleyi anlatan belgeselin yönetmenlerinden Yuval Abraham, sosyal medyadaki gönderisinde Levi'nin silahlı görüntülerini paylaştı. 

Yönetmen, paylaşımında Filistinli aktivistin saldırıda yaralandığını daha sonra da hayatını kaybettiğini yazdı. 

Bu yıl Oscar'da En İyi Belgesel Ödülü'nü kazanan yapım, Batı Şeria'nın güney ucundaki Mesafir Yatta'da geçiyor. 2019-2023'teki gerçek olayları aktaran belgesel, Filistinli aktivist Basel Adra'nın İsrail ordusunun askeri eğitim bölgesi oluşturmak amacıyla başlattığı yıkımı belgeleme çabasını anlatıyor. 

ABD'de dağıtımcı bulamayan filmin ödül alması Tel Aviv yönetiminin tepkisini çekmişti. İsrail Kültür Bakanı Miki Zohar, filmi "sabotaj" diye nitelemiş ve belgeselin ödül almasını "Sinema dünyası için üzücü bir an" diye yorumlamıştı.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırısıyla başlayan savaşta İsrail, Gazze'nin yanı sıra Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de Filistinlilere yönelik gözaltı, baskın ve saldırılarını sürdürüyor. 

İsrail ordusunun saldırıları sonucunda Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te en az bin Filistinli öldürülürken, yaklaşık 7 bin kişi yaralandı ve 18 binden fazla kişi de gözaltına alındı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New Arab



NASA, eski Mars aracına yeni numaralar öğretti

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

NASA, eski Mars aracına yeni numaralar öğretti

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Eski bir Mars keşif aracına yeni numaralar öğretebilir misiniz? NASA, cevabın açıkça "evet" olduğunu söylüyor.

Mars'a 13 yıl önce inen Curiosity, Kızıl Gezegen'de daha az pil gücü harcayarak bilimsel faaliyetler yürütmesine olanak tanıyan yeni kabiliyetler kazandı. Artık birden fazla görevi aynı anda yerine getirebiliyor.

Güney Kaliforniya'daki NASA Jet İtki Laboratuvarı'ndan Reidar Larsen, "Görevin başlarında daha çok temkinli ebeveynler gibiydik" dedi.

Sanki genç keşif aracımız olgunlaşıyor ve onun daha fazla sorumluluk üstleneceğine inanıyoruz. Çocukken tek seferde bir şey yapabiliyoruz ancak yetişkinliğimizde aynı anda birden fazla işi yapmayı öğreniyoruz.

Larsen, 6 tekerlekli gençleri için yeni kabiliyetler geliştiren mühendis grubuna liderlik etti.

Kurum, Curiosity'deki iyileştirmeler sonucunda keşif aracının enerji kaynağından en iyi şekilde yararlanacağını belirtti. Enerji kaynağı, Perseverance keşif aracının da kullandığı, radyoizotop termoelektrik jeneratör diye bilinen bir nükleer batarya.

Pildeki plütonyum bozunurken günlük güç bütçesini yöneten Curiosity, artık sürüş sırasında, robotik kolunu hareket ettirirken veya fotoğraf çekerken yerel bir yörünge aracıyla güvenli bir şekilde iletişim kurabiliyor.

Curiosity artık işini erken bitirirse uyumaya karar verebiliyor ve böylece ertesi gün için daha fazla enerji tasarrufu sağlıyor.

dfrgty
Geçen ay Mars'ta NASA'nın Curiosity keşif aracının arkasında görülen izler. 2011'den beri Kızıl Gezegen'de bulunan keşif aracı, yakın zamanda aynı anda birden fazla görev yapmayı öğrendi (NASA/JPL-Caltech)

Laboratuvar basın açıklamasında, "Tek bir aktiviteden sadece 10 veya 20 dakikalık tasarruf bile uzun vadede birikerek çok görevli radyoizotop termoelektrik üretecinin ömrünü uzatıyor ve ileride daha fazla bilim ve keşif için daha fazla kaynak sağlıyor" dedi.

Bu gelişmeler, geliştirilmiş sürüş kabiliyeti, Curiosity'nin "Mastcam" kameralarından birinde renkli filtre tekerleği olmadan panorama çekim yapabilme kabiliyeti, Curiosity'nin kol matkabının kaya ve regolit örnekleri toplaması için yeni bir yol ve keşif aracının tekerleklerindeki aşınma ve yıpranmayı azaltacak bir algoritma gibi diğer kabiliyetlerin geliştirilmesi için yıllarca süren çalışmalara dayanıyor.

dfrgty6u7
Curiosity, geçen ay mercan parçası şeklindeki bu kayayı inceledi. Görevi, Kızıl Gezegen'in geçmişte mikrobiyal yaşama uygun olup olmadığını belirlemek (NASA/JPL-Caltech/MSSS).

Keşif aracı, son zamanlarda milyarlarca yıl önce yeraltı suyu tarafından şekillendirildiğine inanılan sertleşmiş sırt oluşumlarını araştırıyor ve eski su akıntılarıyla rüzgarın biriktirdiği minerallerden oluşan kayalar buluyor.

Curiosity'nin proje bilimcisi Ashwin Vasavada bu yıl, "Sırtların neden bu kadar büyük desenler halinde sertleştiği ve neden sadece burada olduğu büyük bir gizem" demişti.

Yolculuğumuza devam ederken, sırtları ve mineral birleşimlerini inceleyerek bunların nasıl oluştuğuna dair fikrimizin doğruluğundan emin olacağız.

Independent Türkçe