NASA, eski Mars aracına yeni numaralar öğretti

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

NASA, eski Mars aracına yeni numaralar öğretti

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Eski bir Mars keşif aracına yeni numaralar öğretebilir misiniz? NASA, cevabın açıkça "evet" olduğunu söylüyor.

Mars'a 13 yıl önce inen Curiosity, Kızıl Gezegen'de daha az pil gücü harcayarak bilimsel faaliyetler yürütmesine olanak tanıyan yeni kabiliyetler kazandı. Artık birden fazla görevi aynı anda yerine getirebiliyor.

Güney Kaliforniya'daki NASA Jet İtki Laboratuvarı'ndan Reidar Larsen, "Görevin başlarında daha çok temkinli ebeveynler gibiydik" dedi.

Sanki genç keşif aracımız olgunlaşıyor ve onun daha fazla sorumluluk üstleneceğine inanıyoruz. Çocukken tek seferde bir şey yapabiliyoruz ancak yetişkinliğimizde aynı anda birden fazla işi yapmayı öğreniyoruz.

Larsen, 6 tekerlekli gençleri için yeni kabiliyetler geliştiren mühendis grubuna liderlik etti.

Kurum, Curiosity'deki iyileştirmeler sonucunda keşif aracının enerji kaynağından en iyi şekilde yararlanacağını belirtti. Enerji kaynağı, Perseverance keşif aracının da kullandığı, radyoizotop termoelektrik jeneratör diye bilinen bir nükleer batarya.

Pildeki plütonyum bozunurken günlük güç bütçesini yöneten Curiosity, artık sürüş sırasında, robotik kolunu hareket ettirirken veya fotoğraf çekerken yerel bir yörünge aracıyla güvenli bir şekilde iletişim kurabiliyor.

Curiosity artık işini erken bitirirse uyumaya karar verebiliyor ve böylece ertesi gün için daha fazla enerji tasarrufu sağlıyor.

dfrgty
Geçen ay Mars'ta NASA'nın Curiosity keşif aracının arkasında görülen izler. 2011'den beri Kızıl Gezegen'de bulunan keşif aracı, yakın zamanda aynı anda birden fazla görev yapmayı öğrendi (NASA/JPL-Caltech)

Laboratuvar basın açıklamasında, "Tek bir aktiviteden sadece 10 veya 20 dakikalık tasarruf bile uzun vadede birikerek çok görevli radyoizotop termoelektrik üretecinin ömrünü uzatıyor ve ileride daha fazla bilim ve keşif için daha fazla kaynak sağlıyor" dedi.

Bu gelişmeler, geliştirilmiş sürüş kabiliyeti, Curiosity'nin "Mastcam" kameralarından birinde renkli filtre tekerleği olmadan panorama çekim yapabilme kabiliyeti, Curiosity'nin kol matkabının kaya ve regolit örnekleri toplaması için yeni bir yol ve keşif aracının tekerleklerindeki aşınma ve yıpranmayı azaltacak bir algoritma gibi diğer kabiliyetlerin geliştirilmesi için yıllarca süren çalışmalara dayanıyor.

dfrgty6u7
Curiosity, geçen ay mercan parçası şeklindeki bu kayayı inceledi. Görevi, Kızıl Gezegen'in geçmişte mikrobiyal yaşama uygun olup olmadığını belirlemek (NASA/JPL-Caltech/MSSS).

Keşif aracı, son zamanlarda milyarlarca yıl önce yeraltı suyu tarafından şekillendirildiğine inanılan sertleşmiş sırt oluşumlarını araştırıyor ve eski su akıntılarıyla rüzgarın biriktirdiği minerallerden oluşan kayalar buluyor.

Curiosity'nin proje bilimcisi Ashwin Vasavada bu yıl, "Sırtların neden bu kadar büyük desenler halinde sertleştiği ve neden sadece burada olduğu büyük bir gizem" demişti.

Yolculuğumuza devam ederken, sırtları ve mineral birleşimlerini inceleyerek bunların nasıl oluştuğuna dair fikrimizin doğruluğundan emin olacağız.

Independent Türkçe



Dev cinsel organlarıyla şaşırtan 4 yeni tarantula türü keşfedildi

Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)
Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)
TT

Dev cinsel organlarıyla şaşırtan 4 yeni tarantula türü keşfedildi

Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)
Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)

Bilim insanları cinsel organları şaşırtıcı derecede büyük 4 yeni tarantula türü keşfetti. Hayatta kalma stratejisi olduğu düşünülen bu özellikleri nedeniyle canlılar yeni bir cins altında sınıflandırıldı. 

Bazı türlerde dişi örümceklerin, erkeklerden daha büyük olması sonucu çiftleşmenin ardından erkekler, partnerlerine yem olabiliyor. 

Yeni bir çalışmaya göre Arap Yarımadası ve Afrika Boynuzu'nda yaşayan bazı tarantula türlerinin erkekleri buna karşı özel bir strateji geliştirmiş gibi görünüyor.

Finlandiya'daki Turku Üniversitesi'nden Dr. Alireza Zamani ve ekip arkadaşları bu bölgelerde, beklenmedik derecede uzun cinsel organa sahip 4 yeni tür buldu.

Araştırmacılar bu özellikleri nedeniyle hayvanlar için yeni bir sınıf tanımladı. Dr. Zamani, "Hem morfolojik hem de moleküler verilere göre en yakın akrabalarından o kadar farklılar ki, onları sınıflandırmak için tamamen yeni bir cins oluşturmak zorunda kaldık ve adını Satyrex koyduk" diyor.

Cinsin adı, Yunan mitolojisinde son derece büyük bir penise sahip bir yarı insan, yarı hayvan olan Satir ve Latince "kral" anlamına gelen rex kelimelerinin birleşiminden oluşuyor.

Bulguları hakemli dergi ZooKeys'te yayımlanan çalışmaya göre bu örümcekler, bilinen tüm tarantulalar arasında en uzun dokungaçlara sahip. Dokungaçlar, erkek örümceklerin çiftleşme sırasında sperm aktarmak için kullandığı özel uzantıları ifade ediyor. 

14 santimetrelik bacak aralığıyla yeni cinsin en büyük türü olan Satyrex ferox erkeklerinin dokungaç boyu 5 santimetreye ulaşıyor. Bu, vücudun ön kısmından neredeyse 4 kat daha uzun.

Tür ismini Latincede "vahşi, hiddetli" anlamına gelen "ferox" sözcüğünden alıyor. Dr. Zamani "Bu son derece savunmacı bir tür. En ufak bir rahatsızlıkta ön bacaklarını tehditkar bir şekilde kaldırıp bazal segmentlerindeki kılları birbirine sürterek yüksek bir tıslama sesi çıkarıyor" diye açıklıyor.

Gruptaki diğer türler olan S. arabicus ve S. somalicus, yaşadıkları bölgelerin isimlerini aldı. Son türe de parlak görünümünden dolayı Latincede "güzel" anlamına gelen S. speciosus adı verildi.

Bilim insanları ayrıca 1903'te Yemen'de tanımlanan bir türün de Satyrex cinsine yerleştirilmesine karar vererek ona S. longimanus adını uygun gördü. 

Araştırmacılar bu 5 tarantula türünün uzun cinsel organlarının, dişilerin yemeği olmaktan kaçmalarına imkan tanıdığını düşünüyor. 

Dr. Zamani bulguları şöyle açıklıyor:

Kesin olmamakla birlikte uzun dokungaçların, erkeğin çiftleşme sırasında daha güvenli bir mesafede durmasını ve son derece saldırgan dişi tarafından saldırıya uğrayıp mideye indirilmekten kaçınmasını sağlayabileceğini öne sürüyoruz.

Independent Türkçe, Popular Science, EurekAlert, ZooKeys