Uzmanlar uyardı: Evcil hayvanların beslenmesinde gizli tehlike

Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki Lübnan Hayvanları STK barınağında kurtarılmış bir kedi (AFP)
Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki Lübnan Hayvanları STK barınağında kurtarılmış bir kedi (AFP)
TT

Uzmanlar uyardı: Evcil hayvanların beslenmesinde gizli tehlike

Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki Lübnan Hayvanları STK barınağında kurtarılmış bir kedi (AFP)
Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki Lübnan Hayvanları STK barınağında kurtarılmış bir kedi (AFP)

Bir ev kedisinin soğan tüketmesinin sağlığı üzerindeki ciddi etkilerini belgeleyen araştırmacılar, evcil hayvanlar için bazı gıda seçimlerinin tehlikeli doğasına daha fazla ışık tuttu.

Discover Animal adlı akademik dergide yayımlanan çalışmada, bir kedide kırmızı kan hücrelerinin erken parçalanmasıyla birlikte iştahsızlık ve halsizliğe yol açan ve acil tıbbi müdahale gerektiren, nadir görülen şiddetli anemi vakası anlatılıyor.

Kedinin kırmızı kan hücresi sayısında endişe verici azalma olduğunu ortaya koyan kan testleri, hemolitik anemi adı verilen bir duruma işaret etti.

İtalya'daki Colombo Veteriner Kliniği araştırmacıları, bu semptomların kedinin kırmızı kan hücrelerinde "ağır tahribata tol açan" tiyosülfat gibi bileşikler yüzünden toksik hale gelen soğanı tüketmesine tepki olarak ortaya çıktığını belirtti. 

Kan testinde bu hastalığın ayırt edici bir işareti tespit edildi.

Araştırmacılar kırmızı kan hücrelerinde oksidatif hasarın göstergesi olan, Heinz Cisimcikleri (HB) adı verilen doğal yapısını kaybetmiş hemoglobin molekülü kümeleri buldu.

Bu tür oksidatif hasar, soğanda bulunanlar da dahil belirli toksinlerin yol açtığı bir hastalık belirtisi.

Testler ayrıca kedinin kanında, hücre içi bileşenlerini kaybetmiş kırmızı kan hücrelerinin kalıntıları olan "hayalet hücrelerin" varlığını da ortaya çıkardı.

Son çalışma, bu hücre düzeyindeki değişikliklerin kedinin kanında nasıl gerçekleştiğini ve anemi belirtilerine nasıl yol açtığını ilk kez ortaya koyuyor.

Bilim insanları, "Bu vaka raporu, soğan tüketiminin, daha önce kedilerde soğan tüketiminde tanımlanmamış olan, aşırı derecede büyük HB'lere sahip hayalet hücreler gibi daha ciddi alyuvar değişiklikleriyle anemiye yol açabileceğini gösteriyor" diye belirtti.

"Bu vaka raporunda, hastada daha önce tanımlanmamış olan büyük oranda hayalet hücre ve dikkat çekici derecede büyük HB'ler görüldü" diye yazdılar.

Bilim insanları bulgularla, kedilerde soğan tüketiminin neden olduğu oksidatif hasarın ciddi doğasını ve evcil hayvan sahiplerinin kedilerinin beslenme tercihleri konusunda daha bilinçli olması gerektiğini vurguluyor.

Kediler zorunlu etoburdur ancak benzersiz metabolik profilleri onları belirli gıdalara karşı son derece hassas hale getirir.

Soğanda bulunanlar gibi bazı bileşikleri etkili bir şekilde metabolize etmek için gerekli enzimlerden yoksunlar, bu da onları olumsuz etkilere yatkın kılıyor.

Araştırmacılar, bu vakada kedinin "ciddi prognoz ve sahibinin mali kısıtlamaları nedeniyle" teşhisin ardından uyutulduğunu söyledi.

Tipik olarak kediler bu tür zararlı maddeleri yuttuğunda, tedavi toksinlerin daha fazla emilmesini önlemek için kusmanın başlatılmasını içeriyor ve nadir durumlarda, ciddi anemik kedileri stabilize etmek için kan nakli gerekebiliyor.

Araştırmacılar, soğan, sarımsak ve çikolata gibi kediler için toksik olan yaygın gıdalarla bağlantılı tehlikeler hakkında evcil hayvan sahipleri arasında daha fazla farkındalık yaratılması çağrısında bulunuyor.

Evcil hayvan sahiplerini bu gıdaları güvenli bir şekilde kedilerinin erişimlerinden uzak tutmaya ve çevrelerinde farkındalık yaratmaya çağırıyorlar.

Independent Türkçe



Aspirinin tahtı sallantıda: Daha etkilisi bulundu

Stent yerleştirilmiş hastalardan akut koroner sendrom tanısı almışlara farklı gruplar incelendi (Pixabay)
Stent yerleştirilmiş hastalardan akut koroner sendrom tanısı almışlara farklı gruplar incelendi (Pixabay)
TT

Aspirinin tahtı sallantıda: Daha etkilisi bulundu

Stent yerleştirilmiş hastalardan akut koroner sendrom tanısı almışlara farklı gruplar incelendi (Pixabay)
Stent yerleştirilmiş hastalardan akut koroner sendrom tanısı almışlara farklı gruplar incelendi (Pixabay)

Kanı sulandırıcı etkisi nedeniyle onlarca yıldır düşük dozlarda tüketilmesi tavsiye edilen asprinin tahtı sallantıda.

Yaygın kullanılan bir başka ilacın kalp krizi ve felce karşı aspirinden daha etkili olduğu tespit edildi. Klopidogrel adlı bu ilaç, ek bir risk de taşımıyor.

Araştırmanın sonuçları hem hakemli tıp dergisi Lancet'te yayımlanan makalede hem de Madrid'de düzenlenen Avrupa Kardiyoloji Derneği kongresinde açıklandı.  

ABD, Avustralya, Birleşik Krallık, İsviçre ve Japonya gibi farklı ülkelerden bilim insanları, klopidogrelin asprinden "üstün" olduğu sonucuna vardıklarını ve daha geniş çapta kullanılması gerektiğini bildirdi. 

Guardian, bu keşfin dünyadaki sağlık yönergelerinin değişmesine neden olabileceğini belirtti.

Yeni bulgulara göre, klopidogrel kullananların beyne ve kalbe giden damarlarla ilgili büyük bir sorun yaşama riski yüzde 14 daha az.

29 bine yakın koroner arter hastasının yer aldığı 7 farklı deneyin verilerinin kullanıldığı kapsamlı analiz, bu ilacın ciddi kanama riskini artırmadığını da ortaya koydu. 

Dünya çapında 300 milyonu aşkın kişinin muzdarip olduğu koroner arter hastalığı, en yaygın kalp rahatsızlığı konumunda. 

Bu hastalık, kalp kasını besleyen koroner damarlarda kolesterol birikintileri ya da plakların yol açtığı daralma ve tıkanmadan kaynaklanıyor. 

Koroner arter daraldığında ya da tıkandığında bu damarlar kalbe yeterli kan, oksijen ve besin sağlayamıyor ve bunun sonucunda kan akımı azalıyor ya da tamamen kesiliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Newsweek


Yarım asır sonra yeniden: 50 yıllık başyapıt yeni filmlere diş geçirdi

1976'da üç dalda Oscar kazanan Jaws'ın başrolünde, polis şefi Martin Brody'yi canlandıran Roy Scheider yer alıyor (Universal Pictures)
1976'da üç dalda Oscar kazanan Jaws'ın başrolünde, polis şefi Martin Brody'yi canlandıran Roy Scheider yer alıyor (Universal Pictures)
TT

Yarım asır sonra yeniden: 50 yıllık başyapıt yeni filmlere diş geçirdi

1976'da üç dalda Oscar kazanan Jaws'ın başrolünde, polis şefi Martin Brody'yi canlandıran Roy Scheider yer alıyor (Universal Pictures)
1976'da üç dalda Oscar kazanan Jaws'ın başrolünde, polis şefi Martin Brody'yi canlandıran Roy Scheider yer alıyor (Universal Pictures)

Steven Spielberg'ün kült klasiği Jaws, 50. yıldönümü kutlamaları kapsamında sinemalara geri döndü. Oscar ödüllü yönetmeni kariyerinin zirvesine taşıyan film, 1975'te vizyona girdiğinde hem yaz dönemine damgasını vurmuş hem de tüm zamanların en büyük gişe başarılarından biri haline gelmişti.

"Ötesine geçilemez"

Aradan yarım asır geçmesine rağmen Jaws'ın sinema üzerindeki etkisi hâlâ tartışılmaz. Denis Villeneuve ve M. Night Shyamalan gibi pek çok çağdaş yönetmene ilham veren yapım, sinemaseverlerin de favorisi olmaya devam ediyor. Quentin Tarantino da yıllar boyunca Jaws'a olan hayranlığını defalarca dile getirdi. 2022'de katıldığı ReelBlend podcast'inde, "Tüm zamanların en iyi filmi" sorulduğunda şu yanıtı vermişti:

Bence Jaws şimdiye kadar yapılmış en iyi film. Belki en iyi 'sinema eseri' değil ama kesinlikle en iyi film. Yanına yaklaşabilen başka yapımlar olabilir ama bir film olarak Jaws'ın ötesine geçilemez.

Aronofsky'nin yeni filmiyle başa baş

50. yıl özel gösterimleri kapsamında ABD'de 3 bin 200 salonda vizyona giren Jaws'ın, her eylülün ilk pazartesi günü kutlanan İşçi Bayramı'nın 4 günlük tatil periyodunda yaklaşık 10 milyon dolar hasılat elde etmesi bekleniyor. Bu rakamlarla Darren Aronofsky'nin beklenen yeni filmi Suçüstü'yle (Caught Stealing) başa baş bir yarış sergiledi.

Başrolünde Elvis'teki çıkışıyla dikkat çeken Oscar adayı Austin Butler'ın oynadığı Suçüstü de ilk hafta sonunda Jaws gibi 10 milyon dolara yaklaşacak. Ancak filmin 40 milyon dolarlık prodüksiyon bütçesinin yalnızca dörtte birini karşılayabildiği görülüyor.

Öte yandan, yaz gişe sezonu genel olarak güçlü ama "mütevazı" bir şekilde kapandı. Geçen yılki 3,6 milyar dolarlık toplam gelire yakın bir rakama ulaşıldı. Hiçbir film bu yaz ABD'de 500 milyon dolar barajını aşamadı. 

Sezonun öne çıkan yapımlarından biri, yönetmen Zach Cregger'ın imzasını taşıyan korku filmi Silahlar (Weapons) oldu. Film, 4. haftasında 12 milyon dolar hasılat elde ederek yeniden zirveye oturdu. ABD'deki toplam gişesi ise yaklaşık 135 milyon dolara ulaştı.

Jaws, 1975'te gösterime girdiğinde 480 milyon dolarlık küresel gişeyle hasılat rekortmeni olmuş, bu unvanı 1977'de 775 milyon dolar kazanan Yıldız Savaşları'na (Star Wars) bırakmıştı.

Independent Türkçe, Variety, Collider, Forbes, CBR.com, ReelBlend


Jude Law, Putin rolünde: 11 dakika 42 saniyelik alkış tufanı

The Wizard of the Kremlin'de Jude Law'a (solda), Küçük Gün Işığım (Little Miss Sunshine), The Batman ve Tutsak'la (Prisoners) tanınan 41 yaşındaki Paul Dano (sağda) eşlik ediyor (Gaumont)
The Wizard of the Kremlin'de Jude Law'a (solda), Küçük Gün Işığım (Little Miss Sunshine), The Batman ve Tutsak'la (Prisoners) tanınan 41 yaşındaki Paul Dano (sağda) eşlik ediyor (Gaumont)
TT

Jude Law, Putin rolünde: 11 dakika 42 saniyelik alkış tufanı

The Wizard of the Kremlin'de Jude Law'a (solda), Küçük Gün Işığım (Little Miss Sunshine), The Batman ve Tutsak'la (Prisoners) tanınan 41 yaşındaki Paul Dano (sağda) eşlik ediyor (Gaumont)
The Wizard of the Kremlin'de Jude Law'a (solda), Küçük Gün Işığım (Little Miss Sunshine), The Batman ve Tutsak'la (Prisoners) tanınan 41 yaşındaki Paul Dano (sağda) eşlik ediyor (Gaumont)

Fransız sinemasının usta ismi Olivier Assayas, Venedik Film Festivali'nin yarışma bölümüne The Wizard of the Kremlin'le geri döndü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 1990'lardaki yükselişine perde arkasından yön veren kurnaz siyasi danışmanını merkezine alan film, prömiyerini Lido'da yaptı ve 11 dakika 42 saniye boyunca ayakta alkışlandı.

Yazar ve yönetmen Assayas, salondaki coşkulu alkışları başrol oyuncuları Jude Law, Paul Dano ve Alicia Vikander'la birlikte selamladı.

Filmde Paul Dano, eski sanatçı ve realite şov yapımcısı Vadim Baranov'a hayat veriyor. Baranov, sürpriz bir şekilde eski KGB ajanı Putin'in siyasi yükselişinde kilit isim haline geliyor. Jude Law, Putin'i canlandırırken Alicia Vikander, Baranov'un bohem özgürlükle güç ve zenginlik arzusu arasında gidip gelen eşi Ksenia'yı oynuyor. Oyuncu kadrosunda ayrıca Will Keen, Jeffrey Wright ve Tom Sturridge de yer alıyor.

1990'ların başında, Sovyetler Birliği'nin son yıllarında geçen film, Giuliano da Empoli'nin 2022'de yayımlanan aynı adlı romanından uyarlandı. Kurmaca bir hikayeye dayansa da Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sürerken taşıdığı güncel göndermelerle öne çıkıyor. Filmde Putin, Rusya Federasyonu'nda hızla yükselen, gelecek vaat eden bir siyasetçi olarak resmediliyor.

Assayas, filmin duyurusu sırasında şunları söylemişti:

Modern siyasetin tehlikeli akıntılarında yol alan insanların tutkularının ötesinde, tarihin şekillenişine dair güçlü bir sinemasal bakış sunuyoruz. Bu bir dram, bu bir aksiyon; aynı zamanda dünyamızı en garip ve en sarsıcı şekillerde dönüştüren kaosu anlamlandırma çabası.

Assayas en son 2019'da Penélope Cruz, Edgar Ramírez, Ana de Armas ve Gael García Bernal'ın rol aldığı casus draması Wasp Network'le Venedik'te yer almıştı. Jude Law ise geçen yıl festivalde, 1980'lerde bir FBI ajanının bir beyaz üstünlükçü örgütü soruşturmasını konu alan Düzen'le (The Order) boy göstermişti.

Independent Türkçe, Variety, Deadline